Yüksek riskli yetişkinlerde grip tedavisinde önemli eksiklikler tespit edildi. ABD’de yapılan bir çalışma, acil servislerde ve sağlık merkezlerinde grip tanısı alan hastaların sadece yarısından biraz fazlasının antiviral ilaç reçetesi aldığını, bunların da yalnızca %80’inin ilaçlarını temin ettiğini gösteriyor. Özellikle 65 yaş üstü bireylerde tedavi gecikmeleri, ciddi komplikasyon riskini artırıyor. Hızlı grip testleri ve klinik karar destek sistemleri, bu sorunun çözümünde umut vadediyor.
Çalışmanın Bulguları
ABD’de çok eyaletli bir çalışma, grip tanısı alan yüksek riskli yetişkinlerin acil servislerde ve acil bakım merkezlerinde zamanında antiviral tedavi almadığını ortaya koydu. Regenstrief Institute tarafından yürütülen araştırmaya göre, bu hastaların yalnızca %50’sinden biraz fazlası antiviral ilaç reçetesi alıyor ve bu reçetelerin sadece %80’i eczanelerden temin ediliyor. Bu tedavi boşluğu, özellikle yaşlı yetişkinler ve kronik rahatsızlığı olan bireylerde ciddi grip komplikasyonları riskini artırıyor.
Kimler Yüksek Riskli?
Yüksek riskli grup, kardiyovasküler hastalık, böbrek hastalığı, zayıflamış bağışıklık sistemi veya 70 yaş üstü bireyler gibi sağlık sorunları olan kişileri içeriyor. Bu hastalarda grip, akciğerlerin ötesinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Örneğin, grip ensefaliti gibi beyin enfeksiyonları, iltihaplanmaya ve önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Zamanında antiviral tedavi, bu riskleri azaltmada kritik bir rol oynuyor.
Yaşlılarda Tedavi Eksiklikleri
Araştırma, ırk, etnik köken veya sosyo-ekonomik durum açısından belirgin bir ayrımcılık olmadığını gösterse de, 65 yaş ve üstü yüksek riskli yetişkinlerin daha genç hastalara kıyasla antiviral reçete alma veya ilaç temin etme olasılığının daha düşük olduğunu ortaya koydu. Bu durum, yaşlı bireylerin komplikasyonlara karşı daha savunmasız olduğunu düşündüğümüzde endişe verici.
Hızlı Testlerin Önemi
Acil servislerde ve acil bakım merkezlerinde hızlı grip testleri kullanan hastalar, antiviral ilaç alma ve temin etme konusunda daha avantajlı. Bu testler, 5-10 dakika içinde sonuç vererek doktorların 48 saatlik tedavi penceresinde tanı koymasını ve ilaç yazmasını sağlıyor. Antiviral ilaçlar, grip virüslerini hedef alarak çalışır ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı antibiyotiklerin işlevine benzer bir rol oynar. Ancak, semptomların başlamasından 48 saat sonra tedavi etkinliği azalıyor.
Tedavi Gecikmelerinin Nedenleri
Birçok hasta, 48 saatlik tedavi penceresini kaçırdığı için antiviral tedavi alamıyor. Ayrıca, çoklu ilaç kullanımı (polifarmasi) nedeniyle bazı sağlık uzmanları, ilaç etkileşimlerinden endişe duyarak antiviral reçete yazmaktan kaçınıyor. Bu durum, yüksek riskli hastalarda tedaviyi daha da karmaşık hale getiriyor.
Klinik Karar Destek Sistemleri
Regenstrief Institute araştırmacılarından Dr. Shaun Grannis, klinik karar destek sistemlerinin bu sorunu çözebileceğini belirtiyor. Elektronik sağlık kayıtlarına entegre edilen bu sistemler, doktorlara yüksek riskli hastalar için uygun antiviral tedavi önerileri sunarak zamanında müdahaleyi kolaylaştırabilir. Dr. Grannis, “Hızlı tedavi, sadece bireysel sağlık için değil, halk sağlığı açısından da kritik” diyor.
Çalışmanın Kapsamı
Araştırma, CDC VISION Network üzerinden, California, Minnesota, Oregon, Washington ve Wisconsin eyaletlerinde bulunan 94 acil bakım merkezi ve 142 acil servisten toplanan elektronik sağlık kayıtlarını inceledi. Çalışma, 2023-2024 grip sezonunda antiviral ilaçların reçete edilme ve temin edilme modellerini analiz etti.
Aşı ve Antiviral Tedavi
Dr. Grannis, etkili grip aşılarının mevcut olduğunu, ancak birçok yetişkinin aşılanmadığını veya aşıya rağmen grip geçirdiğini vurguluyor. Antiviral ilaçlar, bu durumlarda komplikasyonları azaltmada önemli bir rol oynuyor. Grip belirtileri gösteren bireylerin, özellikle solunum sorunları yaşıyorlarsa, en kısa sürede sağlık uzmanlarına başvurması öneriliyor.
Yayın Tarihi: 22 Nisan 2025 Kaynak: Regenstrief Institute Referans: Adams, K., Garg, S., Tartof, S. Y., et al. (2025). Patterns in prescribing and dispensing of influenza antivirals among adults with influenza presenting to urgent care and emergency department settings, VISION Network, 2023–2024. Clinical Infectious Diseases. DOI: 10.1093/cid/ciaf178
Zinde Türkiye Sağlıklı Yaşam ve Spor Dergisi 2009 yılında kurularak bodytr.com adresinde 2014 yılındaki satışa kadar geçen sürede hizmet vermiş ve ülkenin en çok ziyaret edilen fitness sitesi olmuştu. 10 yıllık bir aradan sonra 2025 yılında tekrar etkinleşmiştir.
İlk yorum yapan siz olun