Bahçede Organik Gübre Yapımı

Evde Kompost ve Doğal Gübre Şerbeti Yapımı

Yazan: Engin Yüksel

Sebze fidelerimizi diktik sıra geldi bitkilerimizi yetiştirmeye… Önceki yazımızda (bakınız: Ev Bahçenizde Sulama, Güneş ve Rüzgârın Etkileri) gübre şerbeti ve ev atıklarından doğal gübre (kompost) yapımını öğreneceğimizi belirtmiştik. Şimdi kolları sıvayalım kendi doğal gübremizi kendimiz yapalım ve sağlıklı, organik, lezzetli sebzelerimizi yetiştirelim.

Gübre Şerbeti Nedir?

Uygun bir kova veya teneke içine birkaç kürek gübre konur ve üzerine su doldurulur. Ağzı kapatılır. 3-4 gün bekletilir. Sebzeler toplandıktan sonra su verilir. Bu sırada evlekler su doluyken gübre şerbeti karıkların arasına dökülür. Evlerde saksılara bir çay bardağı vermek yeterlidir. Kuş gübreleri her zaman böyle kullanılmalıdır. Yalnız bunların bekleme süresi 8-10 gün olmalıdır. Bitkileri yakmamak için daha az kullanmalı ve dikkatli olunmalıdır.

Kompost (Doğal Gübre) Nedir?

Kompost bitkisel mutfak atıklarının, otların, dal, yaprak parçalarının kısacası tüm bitkisel artıkların ve hayvan gübrelerinin bir yere yığılarak çürütülmesinden meydana gelen, doğal bir gübredir.

Kompost Yapımı

Kompost yapmak için her şeyden önce size küçük bir bahçe gerekmekte. Sonra aşağıdaki işlemleri sırasıyla uygulayın:

Doğru kabı seçin. En doğrusu, yere açacağınız uygun büyüklükteki çukurdur, ya da tuğla, ahşap veya tel kafesten yapılmış olan kompost kutusu yapabilirsiniz. Kompost kutunuzun tabanı toprak olmalıdır. Evlerimizde altı suların akması için delinmiş irice bidonları kullanabiliriz. Bunlardan başka hazır kompost kutuları da satılmaktadır onları da kullanabilirsiniz. Elbette toprak içine kazılacak bir çukur veya hendeği de kompostlama işlemi için kullanabiliriz.

Kompost İçine Konabilecek Malzemeler

Yeşil Malzeme (azot içeriği fazla olanlar)
Çim biçim artıkları,
Taze sebze meyve kabukları, artıkları,
Yaş taze otlar,
Çay atıkları, mutfak atıkları,
Yapraklar,
Taze çiftlik gübresi.

Kahverengi Malzeme (karbon sağlayanlar)
Dal parçaları,
Ağaç kabukları,
Testere tozu, talaş,
Çam ibreleri,
Kuru yapraklar,
Gazete kâğıdı,
Saman, sap, vs.

Kompost İçine Konmaması Gereken Malzemeler

Et, et ürünleri,
Süt ve süt ürünleri,
Kedi köpek dışkısı,
Yağlı yiyecek artıkları, yağ,
İşlenmiş kuşe, naylonlu, alüminyumlu vs. kâğıtlar,
Tıbbi atıklar, çocuk bezleri, hijyenik pedler,
Gazete ve dergi kâğıtları (matbaa kimyasallarından dolayı),
Hastalık ve zararlı içeren bitki artıkları,
Üzerinde tohum olan yabancı otlar.

5 Adımda Kompost Yapımı

1) İyi bir kompostun sırrı karbon – azot oranının dengelenmesidir. Bunu basitçe kompost yığınınızı yaparken ayarlayacaksınız.

2) Yığınınızı kat kat hazırlamalısınız. Yığını yapmaya kahverengi malzemeyle başlayın. Hazırladığınız karışımı katlar hâlinde koymaya başlayabilirsiniz; 15 cm. yüksekliğinde kahverengi materyal, üzerine yine 15 cm. yüksekliğinde yeşil materyal koyunuz.

3) Bir dirgen yardımıyla iki katı birbirine hafifçe karıştırın, düzeltin. Azotlu bir kimyasal gübreden elinizle tuz serper gibi üzerine serpin (bu fermentasyonu hızlandırır).

4) Sonra 3 cm. kadar bahçe toprağı koyun. Hazırladığınız katmanı sulayın.

5) Sonra yine bitkisel materyal ve yine toprak olacak şekilde yukarıda tarife uygun olarak istediğiniz kalınlıkta bir yığın oluşturun ancak yığınınızı en üstüne toprak gelecek şekilde bitirin.

Yığını Hazırlarken Dikkat Edilecekler

Bitkisel artığınız çok bile olsa, yapacağınız yığının yüksekliği 120 cm’den fazla olmamalıdır. Burada yığına koyacağınız dal, kabuk vs. parçalar mutlaka küçük parçalara ayrılmalıdır. Ülkemizde de artık dal ve bahçe çöpü parçalayıcıları satılmakta. Eğer, büyük bahçeli bir evde oturuyorsanız işinize çok yarayacaktır.

4-5 ay sonra gübreniz kullanıma hazır olacak. Bu arada ellemeniz de gerekmez. Gübrenizi doğanın ellerine bırakın.

Önümüzdeki yazılarımızda doğal ev yapımı böcek ve zararlı ilaçlarının yapımını öğreneceğiz. Görüşene kadar doğal beslenin, sağlıklı kalın… (İlgili yazım yayınlandı, bakınız: Doğal Bitki İlaçları)

Organik gübreleme, sıvı gübre, organik gubre, kompost, kompost yapımı, kompost nasıl yapılır, kompost gübre yapımı, doğal gübre yapımı, doğal bitki gübreleri, evde kompost ve gübre şerbeti hazırlama, organik gübre nasıl hazırlanır, evde sebze, saksıda sebze, balkonda domates yetiştiriciliği, balkonda sebze yetiştirmek, saksıda sebze yetiştirme, balkon bahçesi, balkon bahçeciliği, bahçe bitkiler, ev sebzeleri, evde sebze yetiştirmek, ev bahçesi gibi konular hakkında olup sebze yetiştiriciliği, doğal yaşam ve sağlıklı yaşam konularıyla ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: Plan for Opportunity, Milkwooders, nancybeetoo ve mjmonty Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.