Araştırmacılar Bağırsak İmmün Hücresinin Gıda Alerjilerini Önlediğini Buldu
Washington Üniversitesi’nden araştırmacılar, fare bağırsağında gıda alerjilerini önleyen önemli bir immün hücre popülasyonunu keşfetti. RORγt+ dendritik hücreler olarak adlandırılan bu hücreler, gıda alerjenlerine karşı toleransı sağlıyor. Bu hücrelerin eksikliği, bağırsak iltihabı ve alerjik tepkilere yol açıyor. Bulgular, gıda alerjilerinin önlenmesi ve tedavisi için yeni terapötik stratejiler geliştirme potansiyeli sunuyor.
Gıda Alerjilerinin Yükselen Tehdidi
Bağırsak bağışıklık sistemi, genellikle dostu düşmandan ayırarak çok çeşitli gıdaları tolere ederken hastalık yapıcı istilacıları yok eder. Ancak, ABD’de yaklaşık 30 milyon kişi, bu sayının 4 milyonu çocuk olmak üzere, gıda alerjilerinden muzdariptir. Bu kişilerde bağışıklık hücreleri, gıdaları yanlışlıkla tehdit olarak algılar ve hayatı tehdit eden reaksiyonlara yol açabilir.
Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden araştırmacılar, farelerde yaptıkları bir çalışmada, bağırsakta bulunan ve gıda alerjenlerine karşı gereksiz saldırıları önleyen kritik immün hücreleri tanımladı. Bu hücrelerin yokluğunda, farelerde bağırsak iltihabı ve gıda alerjisi tepkileri gözlendi. Araştırma, 3 Nisan 2025’te Cell dergisinde çevrimiçi yayımlandı ve 15 Mayıs’ta basılı olarak yer alacak.
İmmün Toleransın Anahtarı: RORγt+ Dendritik Hücreler
Çalışmanın Bulguları
WashU Medicine’da Robert Rock Belliveau, MD Patoloji Profesörü olan Dr. Marco Colonna, “Gıda alerjilerinde küresel bir artış görüyoruz ve bu, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyor,” diyor. “Gıda alerjilerini önlemek ve yönetmek için terapötik seçeneklerin eksikliği, bu büyüyen halk sağlığı sorununu karmaşıklaştırıyor. Artık gıda alerjenlerine toleransı sağlayan hücreleri bildiğimize göre, bunları hedefleyen yenilikçi stratejiler geliştirerek gıda alerjilerini önleyebilir veya tedavi edebiliriz.”
Gıda alerjenlerine tolerans, birden fazla immün hücrenin işbirliğini gerektirir. Bazı immün hücreler, gıda partiküllerini alır, bunları parçalara ayırır ve bağışıklık sisteminin T hücrelerine sunarak bu hücrelere zararsız bir istilacıya karşı tepkisiz kalmalarını öğretir. Yakın zamanda, bağırsakta bulunan ve birden fazla türde gözlenen küçük bir hücre popülasyonu, RORγt+ dendritik hücreler, bu sunum yapan immün hücreler arasında keşfedildi. Colonna Laboratuvarı, 2023’te bu hücreleri insanlarda ilk kez tanımlamıştı, ancak gıda alerjilerini önlemedeki rolleri henüz araştırılmamıştı.
Deneysel Yaklaşım
Colonna Laboratuvarı’nda doktora sonrası araştırmacı Dr. Patrick Rodrigues ve MD/PhD öğrencisi Shitong Wu, çalışmanın ortak ilk yazarları olarak, RORγt+ dendritik hücrelerin gıda alerjilerini önlemede bağırsağın immün hücreleri olup olmadığını anlamak için bir deney tasarladı. Farelere, yumurta beyazında bulunan oldukça alerjenik bir protein olan ovalbumin oral ve burun yoluyla verildi. Bağırsaklarında RORγt+ dendritik hücre bulunmayan fareler, alerjik akciğer iltihabı belirtileri gösterirken, bu hücrelere sahip farelerde böyle bir tepki gözlenmedi.
Bağırsak immün hücrelerinin analizi, alerjik farelerde gıda partiküllerine karşı bağışıklık tepkisini tetikleyen ve baskılayan T hücreleri arasında bir dengesizlik olduğunu ortaya koydu; tetikleyici T hücreleri baskın hale gelmişti.
Yeni Tedavi Olanakları
Dr. Rodrigues, “Fare bağırsağında RORγt+ dendritik hücreleri kaldırdığımızda, gıda alerjenlerine tolerans bozuldu,” diyor. “Bu keşif, bu hücre popülasyonunun aktivitesini destekleyerek gıda alerjilerini önleyip önleyemeyeceğimizi araştırmamız için bize ilham veriyor. RORγt+ dendritik hücreler insanlarda da bulunduğu için, bu bulgu, gıda alerjileri ve çölyak hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi diğer bağırsakla ilgili immün hastalıkları yönetmek için heyecan verici bir olasılık sunuyor.”
Yakın zamanda, FDA, küçük miktarlarda alerjenlere kazara maruz kalmalarda alerjik tepkileri önlemek için sürekli uygulandığında antikorları bloke eden enjekte edilebilir bir ilacı onayladı. Ancak, bu ilacı kullanan bireylerin alerjenden kaçınması ve EpiPen taşıması hâlâ öneriliyor.
Shitong Wu, “RORγt+ dendritik hücrelerin aktivitesini hedeflemek, bağışıklık tepkisinin ilk etapta tetiklenmesini önleyerek daha erken bir aşamada müdahale etme potansiyeline sahip,” diyor. “Eğer bu doğruysa, bu küçük hücre popülasyonunun aktivitesini destekleyen bir terapi, gıda alerjenlerine karşı kalıcı bir tolerans sağlayabilir.”
Çalışmanın Önemi ve Gelecek Adımlar
Bu çalışma, gıda alerjilerinin altında yatan immün mekanizmalara dair önemli bir içgörü sunuyor ve RORγt+ dendritik hücrelerin terapötik olarak hedeflenmesinin yeni tedavi stratejilerine yol açabileceğini gösteriyor. Bulgular, yalnızca gıda alerjileri için değil, bağırsakla ilişkili diğer immün hastalıklar için de umut vadediyor. Araştırmacılar, bu hücrelerin insanlarda nasıl işlediğini ve terapötik potansiyellerini daha iyi anlamak için çalışmalarını sürdürmeyi planlıyor.
Yayın Tarihi: 3 Nisan 2025
Kaynak: Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi
Referans: Rodrigues PF, Wu S, Trsan T, Panda SK, Fachi JL, Liu Y, Du S, de Oliveira S, Antonova AU, Khantakova D, Sudan R, Desai P, Diamond MS, Gilfillan S, Anderson SK, Cella M, Marco Colonna. Rorγt-positive dendritic cells are required for the induction of peripheral Tregs in response to oral antigens. Cell, 2025; DOI: 10.1016/j.cell.2025.03.020
İlk yorum yapan siz olun