Zeytinyağının İçindeki “Masum” Yağ Bile Obeziteyi Tetikleyebiliyor!

Zeytinyağı Gerçekten Masum mu? Yeni Araştırma Alarm Zillerini Çaldırıyor

Oklahoma Üniversitesi ve Yale Üniversitesi araştırmacıları, Cell Reports’ta yayımladıkları çığır açan çalışmada tek tek yağ asitlerini farelere verdi ve şok edici bir sonuçla karşılaştı:

Oleik asit (zeytinyağı, kanola yağı, avokado, fındık, fast-food kızartmaları, hazır soslar) → Diğer tüm yağ asitlerine (palmitik, laurik, linoleik vb.) göre çok daha fazla yeni yağ hücresi üretiyor!

Nasıl Oluyor?

Oleik asit vücutta iki kritik şeyi aynı anda yapıyor:

1. AKT2 proteinini aşırı aktive ediyor → yağ öncül hücreleri hızla çoğalıyor
2. LXR proteinini baskılıyor → yağ hücrelerinin olgunlaşması hızlanıyor

Sonuç: Vücut “yağ hücresi ordusunu” büyütüyor → depolama kapasitesi artıyor → aynı kaloriyi alsanız bile daha kolay kilo alıyorsunuz.

Hangi Gıdalarda Oleik Asit Çok Yüksek?

Gıda	Oleik Asit Oranı
Sızma zeytinyağı	%70-80
Kanola yağı	%60-65
Fındık, badem, kaju	%60-70
Avokado	%65-70
Fast-food kızartmaları (özellikle yeni nesil “sağlıklı” yağlarla)	Çok yüksek
Paketli soslar, mayonezler	Çok yüksek

Peki Zeytinyağı Artık Yasak mı?

Kesinlikle hayır! Araştırmacı Dr. Michael Rudolph’un kendi sözleri:

“Oleik asit dengeli miktarda faydalı, ama aşırı ve sürekli yüksek seviyeler zararlı olabilir. Tek tip yağ tüketmek yerine çeşitlendirmek en doğrusu.”

Zinde Türkiye’nin 5 Pratik Önerisi

1. Zeytinyağını tamamen bırakma ama tek yağ yapma → Yemeklerde bazen tereyağı, bazen iç yağı, bazen hindistan cevizi yağı da kullan
2. Günlük oleik asit bombardımanına dikkat: → Sabah avokado + öğlen zeytinyağlı salata + akşam fast-food kızartması = aşırı oleik asit!
3. Kızartmalarda eski usul iç yağı veya tereyağı tercih et (daha az oleik asit)
4. Fındık-badem tüketimini günde 20-30 gram ile sınırla
5. En güvenli yol: Yağları rotasyona sok – haftada 3-4 farklı yağ kullan

Sonuç: Zeytinyağı hâlâ en sağlıklı yağlardan biri ama “ne kadar çok o kadar iyi” mantığı yanlış. Çeşitlilik + ölçülü tüketim = gerçek sağlık.

Yayın Tarihi: 11 Haziran 2025
Kaynak: University of Oklahoma & Yale University
Orijinal Araştırma: Wing A, Jeffery E, Church CD, ve ark. Dietary oleic acid drives obesogenic adipogenesis via modulation of LXRα signaling. Cell Reports, 2025;44(4):115527. doi: 10.1016/j.celrep.2025.115527 (Tam metin açık erişimli)