Doğru Hasta, Doğru Doz, Doğru Zaman: AI ile Kişiselleştirilmiş Kanser Tedavisi

AI, Kanser Tedavisinde Kişiselleştirilmiş Doz Ayarı ile Yeni Bir Çağ Açıyor

Singapur Ulusal Üniversitesi Yong Loo Lin Tıp Fakültesi’nin NPJ Precision Oncology’de yayımlanan çalışması, CURATE.AI platformuyla kanser hastalarına kişiselleştirilmiş doz önerileri sunarak tedavi optimizasyonunda çığır açtı. İleri evre tümörlü 10 hastanın biyobelirteçlerini izleyen ekip, dozları %20’ye varan oranda düşürerek etkinliği artırdı. Klinisyenler, önerilen dozların %97,2’sini kabul etti. Bu yöntem, onkolojiden immünoterapiye kadar geniş alanlarda kişiselleştirilmiş tıbbın geleceğini şekillendirebilir.

AI ile Kişiselleştirilmiş Kanser Tedavisi

Yapay zeka (AI), sağlık alanında büyük potansiyel gösterse de, kullanımı genellikle teorik veya geriye dönük çalışmalarla sınırlı kaldı. Singapur Ulusal Üniversitesi Yong Loo Lin Tıp Fakültesi (NUS Medicine)’nden araştırmacılar, bu potansiyeli gerçek dünya sağlık sonuçlarına dönüştürerek, Singapur Ulusal Üniversitesi Kanser Enstitüsü (NCIS)’nde 10 hastada CURATE.AI platformunu kullanarak hassas doz ayarlamaları yaptı. Çalışma, kişiselleştirilmiş onkolojide bir dönüm noktası olarak, her hastanın tedavi planını dinamik bir şekilde optimize etme yolunu açıyor.

WisDM Dijital Tıp Enstitüsü Direktörü Prof. Dean Ho liderliğindeki ekip, ileri evre katı tümör tanısı konan 10 hastanın CEA ve CA125 biyobelirteçlerini izleyerek her hasta için kişiselleştirilmiş dijital ikizler oluşturdu. Biyobelirteçlerdeki değişiklikleri farklı ilaç dozlarına yanıt olarak analiz eden platform, hastaların tedavi planlarında hassas doz ayarlamaları önerdi. Ağustos 2020’den Eylül 2022’ye kadar süren çalışmada, klinisyenler önerilen dozların %97,2’sini kabul etti. Bazı hastalar, ortalama %20 daha düşük optimal dozlarla tedavi edildi, bu da maliyetleri düşürme ve yan etkileri azaltma potansiyeli taşıyor.

Prof. Ho, “Ekibimiz, hassas tıpta AI destekli tedaviyi gerçek dünya klinik ortamlarına taşıyan az sayıdaki gruptan biri. Bu çalışma, bireyin kendi verilerine dayalı olarak tedavinin gerçek zamanlı optimizasyonunu göstererek sağlıkta önemli bir dönüm noktası. Şu anda veri toplama, çoğunlukla popülasyon odaklı ve anlık görüntüler şeklinde. Ancak hastalar zamanla değişir ve tedavileri, hastanın terapi sürecindeki durum değişikliklerini yakalayamayan popülasyon verilerine dayanıyor. AI’yi biyobelirteçler ve hasta verilerine göre doz ayarlamaları için kullanarak, kişiselleştirilmiş tıpta yeni bir sınır açtık,” diyor. Ho, aynı zamanda NUS Tasarım ve Mühendislik Fakültesi Biyomedikal Mühendislik Bölümü başkanı ve NUS N.1 Sağlık Enstitüsü direktörü.

CURATE.AI Platformu

CURATE.AI, Prof. Ho ve ekibi tarafından geliştirilen bir optimizasyon platformu. Hastanın klinik verilerini (ilaç türü, doz, kanser biyobelirteçleri) kullanarak bireyselleştirilmiş bir dijital profil oluşturuyor ve kemoterapi sırasında özelleştirilmiş optimal dozu belirliyor. Platform, hastanın tedavi sürecindeki değişikliklerine dinamik olarak uyum sağlayarak, geleneksel popülasyon temelli yaklaşımların ötesine geçiyor.

Çalışmanın klinik lideri Doç. Prof. Raghav Sundar (çalışma sırasında NUS Medicine Tıp Bölümü ve NUS N.1 Sağlık Enstitüsü’nde, şu anda Yale Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Doçenti), “Bu, kemoterapi ilaç dozlamasını hastalarımız için kişiselleştirme yolunda attığımız önemli ilk adımlar. Klinisyenler olarak çoğumuz hastalarımız için bunu umuyorduk, ancak bu fikri uygulamaya geçirmek son derece zordu. Bu araştırma denemesinin verileri, onkolojide hassas dozaj alanında bir sonraki adımlar için temel oluşturuyor,” diyor.

Çalışmanın Bulguları ve Etkisi

Çalışma, Nature Partner Journals (NPJ) Precision Oncology’de yayımlandı ve AI destekli kişiselleştirilmiş tıbbın klinik bakımı dönüştürme potansiyelini vurguluyor. CURATE.AI, hastaların tedavi ihtiyaçlarına daha hassas ve uyarlanabilir veri odaklı yaklaşımlar sunuyor. Çalışmada, hastaların biyobelirteç verilerine dayalı doz önerilerinin, klinisyenler tarafından yüksek oranda kabul gördüğü ve bazı durumlarda daha düşük dozlarla daha iyi sonuçlar elde edildiği gösterildi.

Çalışmanın ortak yazarı ve WisDM ile NUS N.1 Sağlık Enstitüsü’nde Prof. Ho’nun ekibinden doktora adayı Nigel Foo, “Her zaman ne kadar veri toplandığıyla ilgili değil; terapide, verinin nasıl toplandığı önemli. İlaç dozu değişikliklerini kanser belirteçlerindeki değişimlerle eşleştirerek, farklı ilaçların zaman içinde nasıl etkileşime girdiğini daha iyi anlayabiliriz. Dijital ikizleri kullanarak bireyselleştirilmiş hasta bakımını yönlendirme yöntemimiz, özellikle alanın geleneksel olarak teşhis veya tahmin için geriye dönük veri kullanımına odaklandığı bir dönemde önemli bir ilerlemedir,” diyor.

Gelecek Adımlar

Çalışma, daha büyük, randomize kontrollü denemelerle genişletilerek CURATE.AI platformunun geleneksel tedavi rejimlerine karşı etkinliği doğrulanacak. Platform, onkolojinin ötesinde, immünoterapi, hipertansiyon ve uzun ömür tıbbı gibi alanlarda da uyarlanıyor. Daha fazla tasarım iyileştirmesiyle, CURATE.AI, sağlık hizmetlerinde kişiselleştirilmiş tedavilerin standart bir parçası haline gelebilir.

Yayın Tarihi ve Kaynak: Çalışma, 24 Nisan 2025 tarihinde NPJ Precision Oncology dergisinde yayımlandı.
Referans: Agata Blasiak ve diğerleri, “Personalized dose selection platform for patients with solid tumors in the PRECISE CURATE.AI feasibility trial,” NPJ Precision Oncology, 2025; 9 (1) DOI: 10.1038/s41698-025-00835-7.