İlaçlar ve Beklenmedik Kan Pıhtıları Arasındaki Olası Bağlantı Araştırılıyor
Kronik inflamatuar hastalıkları tedavi etmesi beklenen ilaçlar neden bazen kan pıhtılarına yol açıyor? Aarhus Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, bu soruya yanıt aramak için Inflammopharmacology dergisinde yayımlanan bir çalışma gerçekleştirdi. Araştırma, vücudun önemli bir iletişim yolu olan JAK-STAT sinyal yolundaki bozuklukların bu yan etkiye katkıda bulunabileceğini öne sürüyor.
Çalışmanın ilk yazarı, Aarhus Üniversitesi Biyotıp Bölümü’nde eski tıp öğrencisi Stine Rabech Haysen, “Bu çalışmada, JAK-STAT sinyal yolunun bileşenleri, kan pıhtısı olan hastalardaki kan belirteçleri ve hastalarda kan pıhtısı riskine katkıda bulunan genetik faktörler arasındaki olası bağlantıları ortaya koyuyoruz. Bu, JAK inhibitörleri kullanıldığında neden artan bir kan pıhtısı riski gördüğümüzü anlamamıza yardımcı oluyor,” diyor.
Çalışmanın Potansiyeli
Araştırmacılar, kan pıhtısı olan hastalarla ilgili yayımlanmış çok sayıda çalışmadan elde edilen halka açık verileri kullanarak bu verileri sağlıklı bir kontrol grubuyla karşılaştırdı. Doğrudan bir genetik açıklama bulamasalar da, kan pıhtısı olan hastalarda ekspresyonu değişen genler arasında JAK-STAT sinyal yolunun düzenleyici kontrolü altındaki genlerin istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde zenginleştiğini tespit ettiler.
Çalışmanın kıdemli yazarlarından biri olan Biyotıp Bölümü’nde doçent Per Qvist, “JAK inhibitörlerinin kullanımı ile kan pıhtısı riski arasındaki mekanik bağlantı hakkında kesin sonuçlar çıkaramasak da, çalışmamız veri madenciliğinin ilaç yan etkilerinin olası mekanizmalarını belirlemede ve aydınlatmada potansiyelini gösteriyor,” diyor.
Bu Hastalar İçin Ne Anlama Geliyor?
JAK inhibitörleri nadiren kan pıhtılarına yol açsa da, bu yan etkinin ardındaki mekanizmayı anlamak riski azaltmak açısından kritik. Çalışmanın diğer kıdemli yazarı ve Biyotıp Bölümü’nde doçent Tue Wenzel Kragstrup, “Ortalama bir insan için bu çalışma, bazı ilaçların neden kan pıhtısı gibi tehlikeli yan etkilere sahip olabileceğini anlamaya bir adım daha yaklaştığımız anlamına geliyor. İleride, yöntemimiz ciddi yan etkileri tespit etmeye ve önlemeye yardımcı olabilir, böylece ilaç tedavisi daha güvenli hale gelebilir,” diye açıklıyor.
Araştırmacılar, şimdi bu yöntemi diğer ilaç türlerinde test ederek yan etkileri daha geniş çapta tespit edip edemeyeceğini inceleyecek.
Çalışmanın Teknik Detayları
Yayın Tarihi: 17 Mart 2025
Kaynak: Aarhus University
Bilimsel Referans:
Haysen, S. R., Nielsen, A. L.-L., Qvist, P., & Kragstrup, T. W. (2025). Investigating associations between JAK inhibition and venous thromboembolism by systematic mining of large-scale datasets. Inflammopharmacology, 33(3), 1425. DOI: 10.1007/s10787-025-01677-2
İlk yorum yapan siz olun