Taşınabilir Kan Testi Cihazı Kolon Kanserini Tespit Ediyor: ABD’nin İkinci En Ölümcül Kanserinde Erken Tanı Umudu
Kimse kolonoskopi yaptırmayı dört gözle beklemez. Kolorektal kanser taramasında kullanılan bu yöntem, hem rahatsız edici hem pahalı hem de tıbbi komplikasyonlara yol açabiliyor. Ancak bu kanser için tarama hayati önem taşıyor; çünkü Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre kolon kanseri, ABD’de kansere bağlı ölümlerin ikinci önde gelen nedeni.
Dışkı bazlı testler gibi diğer tarama yöntemleri ise güvenilir olmayabiliyor ve yanlış pozitif sonuçlar verebiliyor. Bu sorunu çözmek için Teksas Üniversitesi El Paso (UTEP) bilim insanları, kan örnekleriyle kolorektal kanserleri tespit edebilen, daha az invaziv bir taşınabilir cihaz geliştiriyor. Cihaz, ACS Measurement Science Au dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmada detaylarıyla açıklanıyor.
Çalışmanın ortak yazarı ve UTEP’te kimya doktora öğrencisi Ruma Paul, kolorektal kanserin erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu vurguluyor: “Erken teşhis, hayat kurtarma umudunu artırır. Kan bazlı testler hastalar için çok daha kolay ve kolorektal kanserin erken belirtilerini hassas bir şekilde tespit edebiliyor. Araştırmamız, bir gün daha basit bir erken teşhis yöntemini mümkün kılabilir.”
CCSP-2 Proteini: Kanserin Güçlü Bir İşareti
Cihaz, kolon kanseri tarafından salgılanan CCSP-2 adlı bir proteini tespit ediyor. Paul’a göre bu protein, kolon kanseri hücrelerinde normal kolon hücrelerine kıyasla 78 kat daha yüksek seviyelerde bulunuyor, bu da vücuttaki varlığını kanserin güçlü bir göstergesi haline getiriyor. Ekibin belirttiğine göre CCSP-2, kanda da tespit edilebiliyor ve bu, onu mükemmel bir biyobelirteç yapıyor. Biyobelirteçler, belirli hastalıkların varlığını gösterebilen ölçülebilir biyolojik “sinyaller” olarak tanımlanıyor.
Çalışmanın sorumlu yazarı ve UTEP’te kimya ve biyokimya profesörü Carlos Cabrera, “Ruma’nın doktora araştırması, kolorektal kanser tespiti için basit bir taşınabilir bakım noktası cihazı geliştirme olasılığını ortaya koyuyor,” diyor.
Paul tarafından tasarlanan bu cihaz, elektrokimyasal immünosensör olarak biliniyor ve CCSP-2’yi tespit etmek için kullanılıyor. Paul, bu tür bir cihazın küçültülüp seri üretime uygun hale getirilebileceğini, böylece evde ya da doktor muayenehanelerinde kullanılabileceğini belirtiyor. Ancak cihazın hastalara sunulmadan önce patentlenmesi ve klinik denemelerden geçmesi gerekiyor ki bu süreç yıllarca sürebilir.
Gelecekteki Araştırmalar ve Hedefler
UTEP’te biyolojik bilimler doçenti ve çalışmanın ek yazarı Sourav Roy, bu çalışmanın, farklı biyobelirteçlerin taşınabilir cihaza uygunluğunu test edecek bir dizi araştırma projesinin ilki olduğunu açıklıyor. Roy ve ekibi, kolon kanseri dokularında farklı aşamalarda aşırı ifade edilen yeni proteinleri tanımlamak için çalışıyor. Bu proteinler, biyobelirteç olarak kullanılıp cihazda test edilebilir.
Roy, “Amacımız, hesaplamalı ve moleküler biyolojiyi kullanarak kolorektal kanserlerin erken teşhisi için ucuz, erişilebilir, invaziv olmayan ve güvenilir stratejiler geliştirmek,” diyor. Araştırma, Ulusal Bilim Vakfı’nın İnovasyon Ortaklığı Hibe programı tarafından finanse edildi.
Çalışmanın Teknik Detayları
Yayın Tarihi: 13 Mart 2025
Kaynak: University of Texas at El Paso
Bilimsel Referans:
Paul, R., Morales-Lozada, Y., Sánchez Colón, B. J., Hernandez, A. R., Roy, S., & Cabrera, C. R. (2025). Colorectal Cancer Label-Free Impedimetric Immunosensor for Blood-Based Biomarker CCSP-2. ACS Measurement Science Au, 5(1), 87. DOI: 10.1021/acsmeasuresciau.4c00073
İlk yorum yapan siz olun