Görsel ve Bellek Temelli Alzheimer Arasındaki Temel Farklılıklar Keşfedildi
University College London’ın yeni çalışması, Alzheimer hastalığında görsel sorunlarla başlayan nadir bir form olan posterior kortikal atrofi (PCA) ile tipik bellek kaybı arasındaki farkları ortaya koyuyor. Beyindeki protein ve iltihap göstergelerinin dağılımı, bazı hastaların neden önce görsel sorunlar yaşadığını açıklıyor. Bu bulgular, kişiselleştirilmiş tedavilere ve nadir Alzheimer türlerinin anlaşılmasına katkı sağlayabilir.
Nadir Bir Alzheimer Türü: Posterior Kortikal Atrofi
University College London (UCL) araştırmacıları, Alzheimer hastalığının nadir bir formu olan posterior kortikal atrofi (PCA) ile tipik bellek kaybına yol açan Alzheimer arasındaki farkları inceleyen bir çalışma yayımladı. PCA, bellek sorunları yerine okuma, yön bulma ve nesneleri tanıma güçlükleri gibi görsel sorunlara neden oluyor. Araştırmalar, Alzheimer hastalarının yaklaşık %10’unun görsel temelli bir forma sahip olduğunu gösteriyor.
PCA hastaları, tipik Alzheimer hastalarına kıyasla daha genç yaşta, genellikle 50’li ve 60’lı yaşlarda belirtiler göstermeye başlıyor. Bu durum, hastalığın erken teşhis ve tedavisini daha da önemli hale getiriyor.
Çalışmanın Yöntemi ve Bulguları
Nöropatoloji ve Uygulamalı Nörobiyoloji dergisinde 2 Nisan 2025’te yayımlanan ve Alzheimer’s Society tarafından desteklenen çalışma, UCL Queen Square Beyin Bankası’na bağışlanan beyin dokularını inceledi. Araştırmacılar, 26 PCA hastası ve 27 tipik Alzheimer hastasının beyin dokularında belirli protein ve göstergelerin dağılımını analiz etti.
Çalışmada, Alzheimer hastalığıyla ilişkili amiloid ve tau proteinleri ile beyindeki bağışıklık sisteminin bir parçası olan mikroglia (hasarlı hücreleri ve proteinleri temizleyen hücreler) aktiviteleri ölçüldü.
PCA’da Protein ve İltihap Dağılımı
PCA hastalarında, amiloid ve tau proteinlerinin beynin arka kısmında (pariyetal bölge), yani görsel bilgilerin işlendiği ve entegre edildiği alanda daha yaygın olduğu gözlendi. Bu dağılım, PCA hastalarının neden öncelikle görsel sorunlar yaşadığını açıklayabilir.
Ayrıca, PCA hastalarında mikroglia aktivitesinin özellikle Alzheimer hastalığında savunmasız olan beyin bölgelerinde, örneğin temporal (şakak) bölgede, arttığı tespit edildi. Bu bölge, tipik bellek temelli Alzheimer’da en yüksek tau birikimine sahipken, mikroglia aktivitesi en düşük seviyelerde bulundu.
Tipik Alzheimer’da Farklı Bir Tablo
Tipik bellek temelli Alzheimer hastalarında ise temporal bölgede tau proteinlerinin yoğunluğu en yüksek, ancak mikroglia aktivitesi en düşük seviyelerdeydi. Bu, protein birikimi ve iltihap süreçlerinin beyin bölgelerine göre farklılık gösterdiğini ve semptomların bu dağılıma bağlı olarak değiştiğini ortaya koyuyor.
Bulguların Önemi
Çalışmanın baş yazarı Dr. Zeinab Abdi (UCL Queen Square Nöroloji Enstitüsü), bulguların iltihaplanma ile Alzheimer proteinlerinin birikimi arasındaki bağlantıyı gösterdiğini belirtiyor. Dr. Abdi, “Bu bulgular, bazı hastaların neden bellek sorunları yaşarken diğerlerinin görsel sorunlarla karşılaştığını açıklayabilir,” diyor.
Araştırmacılar, bu bulguların iltihaplanma ve protein birikimi arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamak için yeni çalışmalar yapılmasını teşvik edeceğini umuyor. Bu, uzun vadede hedefe yönelik tedaviler ve Alzheimer hastalarına daha kişiselleştirilmiş bakım sağlanmasına olanak tanıyabilir.
Dr. Abdi, “Nadir, görsel temelli Alzheimer formlarının benzersiz özelliklerini anlamak, her hastanın özel ihtiyaçlarına hitap eden hedefe yönelik tedavilere bir adım daha yaklaşmamızı sağlıyor. Bu araştırma, bu karmaşık hastalığa kişiselleştirilmiş yaklaşımların önemini vurguluyor,” diye ekliyor.
Alzheimer’s Society’den Destek
Alzheimer’s Society Araştırma ve İnovasyon Direktör Yardımcısı Dr. Richard Oakley, demansın Birleşik Krallık’ta yaklaşık bir milyon kişiyi etkileyen ve en büyük ölüm nedeni olduğunu vurguluyor. Dr. Oakley, “Nadir ve atipik demans formları hakkında henüz anlamadığımız çok şey var. Bu daha az yaygın Alzheimer türlerinin altında yatan mekanizmaları anlamadan, doğru teşhis ve tedavi yöntemleri geliştiremeyiz,” diyor.
Alzheimer’s Society, bu çalışmayı desteklemekten gurur duyduğunu ifade ederek, PCA gibi nadir Alzheimer varyantlarının protein birikimi ve iltihaplanma açısından tipik formlardan nasıl farklılaştığını ortaya koyan bu araştırmanın önemine dikkat çekiyor.
Gelecek İçin Umut
Bu çalışma, Alzheimer hastalığının karmaşık doğasını anlamada önemli bir adım sunuyor. Nadir formların daha iyi anlaşılması, doğru teşhis yöntemleri ve etkili tedaviler geliştirilmesi için kritik bir temel oluşturuyor. Araştırmacılar, bu bulguların hem PCA hem de diğer Alzheimer türleri için yeni tedavi yaklaşımlarına ilham vereceğini umuyor.
Yayın Tarihi: 2 Nisan 2025 Kaynak: Z. Abdi, K. X. Yong, J. M. Schott, A. Gatt, T. Revesz, S. J. Crutch, T. Lashley. Pathological Characterisation of Posterior Cortical Atrophy in Comparison With Amnestic Alzheimer’s Disease. Neuropathology and Applied Neurobiology, 2025; 51 (2). DOI: 10.1111/nan.70007
Zinde Türkiye Sağlıklı Yaşam ve Spor Dergisi 2009 yılında kurularak bodytr.com adresinde 2014 yılındaki satışa kadar geçen sürede hizmet vermiş ve ülkenin en çok ziyaret edilen fitness sitesi olmuştu. 10 yıllık bir aradan sonra 2025 yılında tekrar etkinleşmiştir.
İlk yorum yapan siz olun