Yazarımız Uzman Diş Hekimi Mehmet Oğuzcan’la diş fırçalama alışkanlığında dikkat edilmesi gereken başlıca hususları konuştuk. Dergi olarak, asitli ve sanayi şekeriyle doldurulmuş hazır içeceklere sağlık açısından karşı olduğumuz malumdur, ancak yine de bu ürünler büyük miktarlarda tüketiliyor. Bu söyleşide bu konuda da önemli bir püf noktasını bulacaksınız. (Asitli içeceklerin zararıyla ilgili detaylı bilgi için bakınız: Hazır İçeceklerin Zararları)
Dişetleriniz kanasa da fırçalayın, çünkü…
Diş fırçalama alışkanlığımız diş ve dişeti hastalıklarımızla ne kadar ilişkili? Diş fırçalamanın önemi diş bakım ürünleri üreten firmaların abarttığı bir olgu mu?
Zaman zaman bazı reklamlarda abartmalar olabilir ama genel olarak hiç de abartı değildir. Bir yemek yediğinizde, iki saat sonra ağzınızın içinde bakteriler üremeye başlar. Dişeti sağlığı için de fırçalamanın önemi var. “Ama doktor, dişetlerim kanıyor”, dense bile fırçalanmalıdır. Çünkü diş etlerini besleyen damarlar tıp dilinde “konjestiyon” dediğimiz durumda olabilir, bu dişetlerini besleyen damarların dolgunlaşması, dolaşım bozukluğuna uğramasıdır. Fırçalama işlemi dişeti kılcal damarlarını açmaya yardımcı bir işlemdir ve zamanla damarlar iyileşerek kanama kendiliğinden durur. Bu sebeple, genelde ihmal edilen dişeti fırçalaması yüzünden dişeti sorunları yaşanmaktadır.
Bununla beraber, tüm hastalarıma söylediğim gibi; saç dökülmesi, göz bozulması gibi diş çürümesinde de önemli rol oynayan faktörlerden biri genetiktir. Özellikle bayan hastalarımda “Ne kadar fırçalarsam fırçalayayım, yine de dişlerim çürüyor,” şikâyetlerini üzülerek dinliyorum. Bu gibi durumlarda tükürüğümüzün yapısı gibi elimizde olmayan genetik faktörler yüzünden çürüğe yatkınlık söz konusudur. Bu durumu önleyemesek de düzenli bakım ve periyodik diş hekimi ziyaretleriyle mümkün olduğunca minimale indirebiliriz.
Uyumadan önce mutlaka fırçalayın
Peki, “mutlaka” dişimizi fırçalamamız gereken durumlar hangileri?
Bu soruya ben “uyumadan önce” derdim. Gece tükürük salgısı azaldığı için ağzınız kurur ve bakterilerin üremesine uygun bir ortam oluşur. Uyku esnasında geçen saatler boyunca da bakteriler üremeye devam eder. Bunun için gece yatmadan önce mutlaka dişlerinizi fırçalamalısınız.
Asitli içecek tükettikten sonra dikkat!
Diş fırçalamanın zararlı olduğu durumlar da var mı peki?
Asitli gıda tüketimi sonrası diş mineleri bir miktar yumuşadığı için hemen akabinde fırçalama yapmak doğru değil. Asitli gıda tüketimi sonrası ağzı sadece su ile çalkalayıp yarım saat kadar beklemek daha doğru olur. Diş fırçalamanız mümkün değilse en azından dişlerinizin üzerindeki artıkları temizlemelisiniz; dişler üzerinde kalan artıklar çürüklere neden olduğundan bunları uzaklaştırmak ihmal edilmemesi gereken bir işlem.
Diyelim bir ya da birkaç gün diş fırçası ve macuna ulaşamıyoruz. Bu durumda ağız ve diş temizliğini aternatif ve sağlıklı yollardan yapabilir miyiz? Ben böyle durumlarda, parmağıma peçete dolayıp dişlerimi siliyorum mesela, bu yaptığım sağlıklı mı?
Kullandığınız materyalin sertliği ve kullanım şekliniz zararlı olup olmadığını belirler. Eğer sert bir peçeteyle çok bastırarak temizliyorsanız bunu tavsiye etmem, ama sizin yaptığınız gibi diş yüzeyini çizmeyecek yumuşak dokuya sahip malzemelerle dişleri hafifçe silmek zararlı olmayacaktır.
Alternatif diş temizliği için ne yapabiliriz sorunsalına en iyi çözüm yemek sonrası ağzımızı yıkamak ya da elma gibi makul bir sertlikteki lifli gıdaları yemektir. Böyle gıdalar mekanik temizliğe yardımcı olur.
Kürdan kullanımına ne diyorsunuz?
Genelde et gibi gıdalar dişler arasındaki boşluklara girerek sıkışırlar. Dişlerinizin arasında normal bir temas gerçekleşmiyorsa bu olağandır. Böyle durumlarda kürdan kullanmak gerekir ancak kürdan uçlarının özel olarak düzlenmiş olması ve ayrıca kürdanların sterilize edilmiş olması gerekir. Bu sebeple eczanelerde satılan, ilgili özelliklere sahip kürdanlar tercih edilmelidir.
Çok macun kullanmak iyi değildir, mercimek tanesi kadar yeter
Genel olarak diş fırçalama ve diş bakımıyla ilgili olarak son tavsiyeleriniz nelerdir?
Her şeyden önce, düzenli diş hekimi ziyareti alışkanlığı halkımızda yeterli düzeyde değil, bu çok büyük bir eksiklik. Her yıl diş kliniklerine giden onbinlerce insana bakın, büyük kısmı hasta olduktan sonra gelmiş, öncesinde diş hekimine düzenli muayene olmamıştır. Onun için, ağız ve diş sorunları yaşamadan önce düzenli bir hekim kontrolü alışkanlığı edinmelisiniz. Dişlerinize çok iyi bakıyor bile olsanız yılda iki kere diş hekimine görünün.
Ağız kokusundan şikâyetçi olanlar başta olmak üzere, dilin arkasını da fırçalamalıyız. Bu bölge ağız kokusuna sebep olan başlıca yerdir ve genelde ihmal edilir (altı değil, arkası). Ancak ağız kokusunun esas nedeni mide problemleridir.
Fırçaya diş macununu fazla koymak hem gereksizdir hem de fırçalama fonksiyonunu azaltır. Mercimek tanesi kadar macun kullanmanız yeterlidir. Ayrıca macununuz dişlerinizde mikro çiziklere neden olacak yoğun bir içerikte olmamalıdır. Fırçanız ise sert kıllara sahipse dişlerinize zarar verebilir. Bu sebeple hem uygun ürünleri kullanın hem de diş hekiminizden doğru diş fırçalama tekniğini öğrenin.
Mustafa Kemal İlşad ÖZKAN, 2009 yılından bu yana fitness ve spor camiasında çok çeşitli görev ve kademelerde çalışmıştır. Yüzlerce fitness makalesinin yanı sıra yayınlanmış 3 fitness kitabı bulunan Özkan, profesyonellere eğitim vermeye devam etmektedir.
İlk yorum yapan siz olun