Fit Olmak Yüksek Tansiyonun Zararını Azaltıyor

Fit Olmak Yüksek Tansiyonun Olumsuz Etkisini Kısmen Azaltıyor

29 yıllık bir çalışma, yüksek fitness seviyelerinin, yüksek tansiyonu olan erkeklerde kardiyovasküler hastalıklardan ölüm riskini azaltabileceğini ortaya koydu. Araştırma, Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin (European Society of Cardiology) dergisi olan European Journal of Preventive Cardiology’de yayımlandı.

Doğu Finlandiya Üniversitesi’nden Profesör Jari Laukkanen liderliğindeki çalışma, fitness ve tansiyonun kardiyovasküler ölüm riski üzerindeki ortak etkilerini inceleyen ilk araştırma olma özelliğini taşıyor. Laukkanen, “Sonuçlar, fit olmanın yüksek tansiyonun bazı olumsuz etkilerine karşı koruyucu bir rol oynadığını gösteriyor,” diyor.

Dünya genelinde 30-79 yaş arası yaklaşık 1,3 milyar yetişkin yüksek tansiyon (hipertansiyon) ile yaşıyor. Hipertansiyon; kalp krizi, inme ve erken ölümün önde gelen nedenlerinden biri olarak biliniyor. Daha önceki çalışmalar, yüksek kardiyorespiratuar fitness seviyesinin daha uzun bir yaşamla bağlantılı olduğunu göstermişti. Bu çalışma ise tansiyon, fitness ve kardiyovasküler ölüm riski arasındaki etkileşimi mercek altına aldı.

Araştırma Nasıl Yapıldı?

Çalışma, Finlandiya’nın doğusunda yaşayan 42-61 yaş arası 2.280 erkek ile gerçekleştirildi. Katılımcılar, Kuopio İskemik Kalp Hastalığı Risk Faktörü Çalışması’na dahil edildi. 1984-1989 yılları arasında yapılan başlangıç ölçümleri, tansiyon ve kardiyorespiratuar fitness seviyesini (sabit bisiklet üzerinde maksimum oksijen alımıyla ölçüldü) içeriyordu. Tansiyon normal veya yüksek, fitness ise düşük, orta veya yüksek olarak sınıflandırıldı.

Katılımcıların ortalama yaşı 53’tü ve takip 2018’e kadar sürdü. 29 yıllık medyan takip süresi boyunca, kardiyovasküler hastalıklardan 644 ölüm gerçekleşti. Ölüm riski; yaş, beden kitle indeksi, kolesterol seviyeleri, sigara kullanımı, tip 2 diyabet, koroner kalp hastalığı, tansiyon ilaçları kullanımı, alkol tüketimi, fiziksel aktivite, sosyoekonomik durum ve iltihap göstergesi olan yüksek duyarlılıklı C-reaktif protein gibi faktörler dikkate alınarak analiz edildi.

Bulgular Neler Söylüyor?

• Tek başına tansiyona bakıldığında, normal değerlere kıyasla yüksek tansiyon, kardiyovasküler ölüm riskini %39 artırıyordu (HR 1.39; %95 CI 1.17-1.63).
• Tek başına fitness incelendiğinde, yüksek fitness seviyesine kıyasla düşük fitness, kardiyovasküler ölüm olasılığını %74 yükseltiyordu (HR 1.74; %95 CI 1.35-2.23).

Tansiyon ve fitnessın ortak etkisini değerlendirmek için katılımcılar dört gruba ayrıldı:

1. Normal tansiyon ve yüksek fitness (karşılaştırma grubu),
2. Normal tansiyon ve düşük fitness,
3. Yüksek tansiyon ve yüksek fitness,
4. Yüksek tansiyon ve düşük fitness.

Yüksek tansiyonu ve düşük fitnessı olan erkekler, normal tansiyon ve yüksek fitnessa sahip olanlara kıyasla kardiyovasküler ölüm riskinde iki kattan fazla artış gösterdi (HR 2.35; %95 CI 1.81-3.04). Ancak yüksek tansiyonu olup yüksek fitness seviyesine sahip erkeklerde bu risk devam etse de daha azdı: Normal tansiyon ve yüksek fitness grubuna göre risk %55 daha yüksekti (HR 1.55; %95 CI 1.16-2.07).

Profesör Laukkanen, “Hem yüksek tansiyon hem de düşük fitness, kardiyovasküler ölüm riskini artırıyor. Yüksek fitness seviyeleri bu riski azaltıyor ancak yüksek tansiyonun yol açtığı artışı tamamen ortadan kaldırmıyor,” diyor.

Neden Tamamen Ortadan Kalkmıyor?

Makalede, kardiyorespiratuar fitnessın yüksek tansiyonun kardiyovasküler ölüm riskini tamamen yok edememesinin, tansiyon ile kardiyovasküler hastalık arasındaki güçlü, bağımsız ve nedensel ilişki ile açıklanabileceği belirtiliyor.

Ne Yapmalı?

Laukkanen, “Yüksek tansiyonu kontrol altına almak temel hedef olmalı. Ancak çalışmamız, yüksek tansiyonu olan erkeklerin düzenli fiziksel aktivite ile fitness seviyelerini artırmaya da odaklanması gerektiğini gösteriyor. Alışılmış egzersize ek olarak, fazla kilodan kaçınmak da fitnessı iyileştirebilir,” diyerek önerilerde bulunuyor.

ESC kılavuzları, her yaştan yetişkinin haftada 150-300 dakika orta yoğunlukta veya 75-150 dakika yüksek yoğunlukta aerobik fiziksel aktivite yapmasını öneriyor. Bu, genel ölüm riskini, kardiyovasküler ölümü ve hastalıkları azaltmada etkili bir yol.

Kaynakça

Jari A Laukkanen, Sae Young Jae, Sudhir Kurl, Setor K Kunutsor. High fitness levels attenuate the increased risk of cardiovascular deaths in individuals with high systolic blood pressure. European Journal of Preventive Cardiology, 2023; DOI: 10.1093/eurjpc/zwad034