Gece Yemesi

Gece Yemesi

Gece Yeme Sendromu kilo alımına sebep olan bir yeme bozukluğudur. Gece yemesi hastalığı (Gece Yemesi Sendromu) yeme bozukluğu hastalıklarının en son ortaya çıkanlarındandır. Sağlıklı yaşam için bir tehlikedir. İlk defa 1955 yılında sabahları 1-) doygunluk, tokluk hissi, 2-) aksam hiperfajisi (yani günlük kalori tüketiminin yarısından fazlasının tüketimi) ve 3-) uykusuzluk üçlemesinden oluşan bir hastalık olarak bahsedilmiştir. Geçmişten günümüze doğru yapılan araştırmalarla tanı ve tedavide gelişmeler kaydedilmiştir. Gece yeme sendromunun görülme sıklığı kilo ile birlikte artış göstermektedir.

Gece yemesi bozukluğunun tipik özellikleri vardır;

— Genellikle sabah kahvaltısında iştah yoktur ve açlık hissedilmez. Uyandıktan saatler sonra ilk öğün yenilir.

— Akşam yemeği yendikten sonra tekrar bir şeyler yenilir ve günlük kalori ihtiyacının %50’sinden fazlası tüketilir. Gece uyanılır, bilinçsiz biçimde mutfağa gidilerek atıştırma yapılır.

— Bu durum iki aydan fazla haftada en az üç gece sürer ve sık uyanmalar sırasında yüksek kalorili atıştırmalar yapılır.

— Gece yemelerine gerginlik, kaygı ve suçluluk hisleri doğurur.

— Gece yemesi sendromu strese bir yanıt olarak düşünülmektedir ve genellikle depresyonla birlikte görülür. Özellikle akşam saatlerinde bireyler gergin, ajite ve sinirli hissederler.

— Uykuya dalmakta veya sürdürmekte zorluk çekerler. Kaliteli uyku çekemezler.

— Tercih edilen atıştırmalar karbonhidrat ve şeker ağırlıklıdır.

— Bu tip bir yeme davranışı kişiye suçluluk, utanç ve pişmanlık duygularını yaşatır.

Gece yemesi sendromu henüz resmen bir yeme bozukluğu olarak tanımlanmamıştır, çünkü bu konu şu an tam olarak aydınlatılamadı. Altında yatan nedenler araştırılıyor ve tedavi planları geliştirilmeye devam etmektedir. Gece yemesi sendromunun biyolojik, genetik ve duygusal faktörlerin bir kombinasyonu olduğu düşünülmektedir.

Bir varsayıma göre bu problemi yaşayan kimseler tanımlanmış ya da açığa çıkmamış gizli bir stresin etkisindedir. Gece yemesi sendromunun stres ile ilişkili olduğunu doğrular bir şekilde başka çalışmalar da gece yemesi olanların, kortizol düzeyinin yüksek olduğunu göstermiştir. Bu iddiaya göre gece oluşan yeme atakları bu hormonun üretimi yavaşlatmak için bedenin yaptığı bir savunmadır. Bu açıklama kabul veya ret edilmeden önce stresin gece yemesi sendromunu tetiklediği ve stres azaltma programının bu kişilere yardım Stres kontrolünü öğrenmelisiniz

Ayrıca araştırmalar gece yemesi olanların yiyecek seçimlerin de odaklanmıştır. Ağırlıklı tercih beyindeki iyi hissetmeyi sağlayan kimyasalların arttıran karbonhidrat yönündedir. Bu seçim bedenin bilinçsiz bir kendi kendini tedavi etme eğilimi olarak düşünülmektedir.

Gece yemesi sorununuz varsa, ilk olarak bir sağlık uzmanına başvurarak detaylı bir inceleme yaptırabilrsiniz. Ayrıca yeme bozuklukları ile çalışan bir psikolog ve günlük kalori tüketiminizi düzenlemek için diyetisyen yardımı alabilirsiniz.

Yukarıda Bahsettiğimiz “yeme bozukluğu stresten kaynaklanır” iddiasını inceleyelim:

Gündüz saatlerindeki iştahsızlık ardından uykusuzluk ve iştahın gece artması ile kendini gösteren “gece yeme hastalığı” aşırı strese karşı vücudun verdiği yanıt sonucu oluşur.

Bazı klinik araştırmalar; obez insanlar arasında stresli zamanlarda bunun orantısız bir şekilde oluştuğunu ve stresin rahatlatılmasıyla ortadan kalktığını açığa çıkarmıştır. 1955’teki yabancı bir yayında , gece yeme sendromunun bazı obez insanların strese verdikleri özel bir di-ürnal yanıt olduğu öne sürülmüştür.

Araştırmalar gösteriyor ki gece oburlarındaki hormon salınımı, normal yemek yiyen insanlara göre (streslerinden dolayı) daha değişiktir. Özellikle bayan hastalar üzerinde yapılan araştırmalara göre; gece yeme alışkanlığı olanlar da stres hormonu salınımı normal e göre daha fazladır.

Bu kişiler gün içerisinde alması gereken gıdanın yarısından fazlasını akşamdan sonra yer ve gece en az bir kere yemek yemek için uyanır. ACTH ( kortikotropin salgılatıcı hormon ) vücudumuzun strese karşı bir yanıtı olarak salgılanan bir hormondur ve diğer stres hormonlarının salgılanmasını tetikler. Gün boyunca çok yoğun bir şekilde stresliyseniz, stres bitince tepki gösterecek haliniz kalmaz. Çünkü stres için artık salgılanacak hormonunuz kalmamış olur. Fakat gün içinde daha az sıkıntı yaşanıyorsa, stres unsuru kalktığı anda (eve gidip dinlenmeye başlayınca) vücut buna yanıt vermeye başlar. Aslında bu olay, kortizol hormonunun salındığı böbrek üstü bezleri ile yeme merkezimizin bulunduğu hipotalamus arasındaki ilişkinin kontrolden çıkmasından dolayı meydana gelir. Bundan dolayıdır ki gece oburları, gecenin bir yarısında uyanıp gece boyunca yerler.

Gece yemek yeme sorunu biyolojik saati kişinin hayatında sorun yaratacak biçimde değiştirebilmektedir. Bu bulgular ışığında araştırmacılar biyolojik saati normale döndürecek bir tedavi şekli bulmak için uğraşmaktadır.

Gece yeme hastalığı olan bireyler yatağa yatmadan önce “ne kadar ve ne yediklerini” mutlaka bir düşünmelidirler.

Gece Yeme Sendromu dikkat edilmediği sürece obeziteye neden olabilir. Hastalık; depresyon yapısına da benzerlik gösterir. Gün içerisinde depresyon düşük miktarlarda görülürken, akşam ve gece artar. Gece Yeme Sendromlu bireylerde yemek ve diyetle ilgili endişeler genellikle görülmemektedir. Yani kişiler sağlıklı beslenme, düşük miktarlarda besin tüketme ya da diyet yapma çabasında değillerdir. Gece yeme sendromunun prevelans ( belirli bir nüfusta, belirli bir zaman dilimi içerisinde, çalışma kapsamında yer alan, belirli bir hastalık veya hastalıklara sahip kişilerin oranı.) çalışmaları, genel popülasyonda sık görüldüğünü göstermiştir. Özellikle şişman bayanlar arasında Gece Yeme Sendromu’nun varlığı dikkati çeker bir oranda saptanmıştır. ‘Gece Yemesi Sendromu’ nun tanı belirtilerini sıralayalım;

A- Hastalar kahvaltı yapsalar da iştahsızdırlar, az yemek isterler, az yerler.

B- Akşam ise sabahın tam aksine kişide iştah artışı görülmekle birlikte; günlük kalorinin en azından %50’si son akşam yemeğinden sonra sadece atıştırmalar ile alınır.

C- Haftada en azından 3 kez gece uykusunda uyanma görülür.

D- Meydana gelen gece uyanmaları sırasında yüksek kalorili ve kana çabuk karışan besinleri içeren atıştırmalar yapılır.

E- Yukarıda bahsedilenler en azından 3 ay sürer.

Yukarıdaki belirtiler başka bir hastalıktan kaynaklanıyorsa gece yemesi sendromundan kaynaklandığı düşünülmemelidir.

Gözlenen vakalarda gece atıştırmalarının karbonhidrat içeriğinin çok yüksek olduğu görülmüştür. Bu kişilerde melatonin’in (uyku hormonunun) gece yarısı yeteri kadar yükselmemesi, uykunun sürdürülmemesi ve depresyon görülür. Bu bozukluklarda uyandıktan sonra yeme ile birlikte sıklıkla uyurgezerlik ve bununla ilişkili uyku bozuklukları da görülmüştür. Bu bozukluklar ve gece yemesi sendromu arasındaki ilişki açık değildir. Bunun sebebi görülen bozukluklarında henüz tam olarak anlaşılamamasındandır. Bu hastalığın tedavisi üzerine çalışmalar devam etmesine rağmen şu ana kadar yeterli sayıda tedavi çalışmaları olmamıştır. Hastanın Diyetisyen ve Psikologuyla birlikte uygun bir tedavi programına alınması gerektiği düşünülmektedir.

Sebepleri hala araştırılmakla birlikte diğer yemek bozuklukları ve Gece Yeme Sendromunu depresyon, kaygı bozuklukları, kişilik bozuklukları, alkol ve madde bağımlılığı, kumar bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, kleptomani gibi dürtü kontrol bozuklukları, özgüven eksikliği, öfke, sıkıntı, stres, üzüntü ile birlikte seyreder.

Mutsuz bir çocukluk dönemi, problemli ilişkiler de bu iki yeme bozukluğunun en önemli sebeplerinden olarak sayılabilir.

Gece yeme sendromu obeziteye dolayısıyla obezitenin beraberinde getirdiği pek çok hastalığa zemin hazırlayabileceği için tedavi sürecinde beslenme uzmanının yanı sıra psikolojik destek alınması tedavi süresini kısaltıp ve tedaviyi daha verimli hale getirebilir.

Psikolojik destek sürecinde, kişinin duygusal problemlerini yemek yeme yoluyla bastırmaya çalışmaktan vazgeçmesi, problemlerini sağlıklı bir şekilde çözümlemeye çalışıp, duygu ve düşüncelerini etkili bir şekilde dile getirmesi bu konuda eğitim almış uzman bir psikolog ile üzerinde duracağı en önemli noktalardır. Bunun yanı sıra önceden kazanılmış olan aşırı yemek yeme davranışının yerine kişiye duygusal doyum kazandıracak, kendisine güvenini arttıracak yeni davranışlar üzerinde çalışılır. BodyTR sitesini yakından takip ederek sağlıklı beslenmeyi öğrenebilir, yeme bozukluklarınızı bizden alacağınız yardımlarla önleyebilirsiniz.

İlgili Yazılar:

Uyku Düzeni ve Melatonin Hormonu