Haftada 150 Dakika Spor YeterliyMİŞ

NOT: Rahmetli yazarımızın yazmış olduğu bu yazıda, araştırmaya karşın kendi görüşlerine yer verilmiştir. Öte yandan, git gide hareketsizleşen insanlık medeniyetini karşısında bırakın haftada 150 dakika egzersizi, daha azının bile anlamlı katkıları olabileceği yapılan yeni çalışmalarla görülmüştür. Ne yazık ki hareketsizliğin yaygınlığı ve yoğunluğu arttıkça bilim insanlarının “minimal sağlık faydaları” için bulacağı eşikler de düşecek gibi görünmektedir. (Zinde Türkiye Dergisi)

“Kerameti kendinden menkul” haber örneği – Haftada bir defa 150 Dakikalık egzersiz

Yazan: E. millî atlet ve mesafe koşucusu Hayri Özmeriç

Hürriyet Gazetesi’nde (23.06.2013) Birce BORA, Londra tarafından verilen bilgiye göre; Kanada’da 18-64 yaş arası 2 bin 364 kişi üzerinde yapılan bir araştırma, haftada sadece 1 (bir) gün egzersiz yapmanın sağlıklı kalmak için yeterli olduğunu ortaya koydu. Ancak bu tek seansın, en az iki buçuk saat sürmesi gerekiyor. Araştırmayı gerçekleştiren Toronto’daki Queens Üniversitesi uzmanlarından Dr. Ian Janssen “Haftada en az 150 dakika egzersiz yapmak gerekiyor. Bunu bir seferde de yapabilirsiniz günlere bölerek de. Sonuç aynı olacaktır. Bütün hafta hiçbir şey yapmayıp hafta sonu iki buçuk saat spor yapanlar en az her sabah saatlerce koşanlar kadar sağlıklı” dedi. İlgili haberin Hürriyet’in sitesindeki adresi: http://www.hurriyet.com.tr/planet/23563450.asp

Değerli sporseverler,
Her zaman ısrarla belirttiğimiz gibi sağlık için egzersizin her kişinin fizyolojik bünyesine uygun zaman ve yoğunluk ölçülerinde ve haftada en az üç sefer tercihen dört sefer yapılmış olması şarttır. Bu husus, sağlık için yapılması gereken egzersiz konusunda bilimsel araştırmalar yapan büyüklü küçüklü gerek kişisel gerekse kamu kuruluşları olarak bütün dünyadaki yetkililerce her fırsatta belirtilmekte ve doğrulanmaktadır.

Bu konudaki muhtelif tespitlere uzun uzun değinmekten ise olayı araştırma geliştirme konusunda en büyük harcamaları yapan ve sağlık için egzersizler üzerinde ciddi çalışmaların yapıldığı Amerika Birleşik Devletleri’nden iki örnek vermekle yetineceğiz.

ABD Hükümeti tarafından yayınlanan “Beslenme Kuralları Yönetmeliği”nde sağlık için yapılacak egzersizleri varılmak istenen sonuçlar itibarı ile haftanın muhtelif günlerine (ki asgari üç gün) yayılarak 30-60-90 dakikalık seanslar olarak tespit etmektedir. Haftalık egzersiz müddetlerinin bir güne toplanıp bir seferde (90-180-270 dakikalık gibi) yapılması bahis konusu değildir.

Texas Eyaleti Eğitim Dairesi 2 milyon 400 bin öğrenci üzerinde yaptığı fitness araştırmaları sonunca çocukların haftada 6 gün ve günde 60 dakika aktif olmalarını amaçlayan “Play 60” projesini tatbike koymuş, Texas Futbol Federasyonu da bu projeye 200 Milyon dolar tahsis etmiştir.

Gayet açık ve net olarak ifade etmek gerekir ki; uluslararası genel kabul görmüş tıp dergilerinde yayınlanan bu konudaki makaleler de sağlık için egzersizin asgari haftada üç sefer yapılmasını öngörmektedir.

Netice itibarı ile haftada bir günde 150 dakikalık (iki buçuk saat) sağlık için gerekli ölçülerde spor yapmanın kafi geleceğinin bu çerçevede beyanı inandırıcı olmaktan çok uzaktır.

Araştırma Ne Kadar Bilimseldir?

Böyle bir haberi dikkate almak için aşağıdaki hususlara kesinlikle uyulmalıdır ve uluslararası kabul görmüş literatürde yayınlanabilmesi için şarttır. Şöyle ki;

1. Bahis konusu araştırmada kaç aktif ve kaç pasif denek kullanılmıştır. Gazete haberinde 2364 kişi denekten kaç tanesi aktif (spor yapan) kaç tanesi pasif (spor yapmayan) denektir.
2. Aktif ve pasif deneklerin araştırmaya başlamadan önce ve en sonunda fizyolojik kapasiteleri, fitness ölçümlemeleri ayrı ayrı hangi kriterlere göre tespit edilmiştir ve ayrıntılı listesi.
3. Aktif kişiler 150 dakika hangi yoğunlukta ve hangi spor branşında egzersiz yapmıştır,
4. Aktif ve pasif kişilerin yaşamı araştırma süresince hangi ölçülerde kontrol edilmiştir
5. Araştırma ne kadar müddet devam etmiştir,
6. Araştırma hangi kuruluş gözetiminde yürütülmüştür.
7. Bu araştırmayı yayınlayacak bilimsel yayın organının ileri süreceği sair nitelikler.

Tabiatı ile bütün bu hususların bir gazete haber bülteni içinde yer almasını beklemek doğru bir yaklaşım olamaz. Ancak burada en önemli ve olmazsa olmaz koşul, haberin doğru ve güvenilir olduğunun bir ifadesi olarak bu araştırmanın hangi bilimsel dergide yayınlandığının açıklıkla belirtilmesidir. Araştırmanın bilimsel dergide yayınlanmış olmasının bir diğer ifadesi yukarıda sayılan hususlar bilimsel derginin yetkili organlarınca ayrıntıları ile incelenmiş ve kurallara uygunluk görülerek yayınlanmış demektir.

Örneğin güvenilir literatür organı olarak kabul edilen bazı kuruluşlar:
• New England Journal of Medicine
• Journal of the American Medical Association
• Medicine and Science in Sports and Exercise

Araştırmanın bilimsel dergide yayınlanması halinde ve bu husus haberin içeriğinde belirtildiği takdirde böyle bir araştırma ve sonuçları ile yakın ilgi duyan kişiler olayın yayınlandığı dergiyi inceleyerek araştırma hakkında teknik bilgiye sahip olabilecek ve araştırma yetkililer nezdinde ciddiyetle tartışmaya açılmış olacaktır.

Dolayısı ile yukarıda bahsedildiği gibi bilimsel bir dergide yayınlanmamış olan bu araştırma “kerameti kendinden menkul” olarak değerlendirilmeli ve kesinlikle üzerinde durulmamalıdır.

Değerli Sporseverler,
Yukarıda değerlendirmenize sunulan bilgiler ışığında bu kabil inandırıcılıktan uzak haberleri sansasyon yaratmak için laf olsun diye ortaya atılan haberler gurubunda düşünmenizi dilerim.

Yaşam boyu esenlik ve mutluluklar dileği ile.

Saygılarımla,
Hayri Özmeriç

Haftada ne kadar spor yapmalı, bir haftada kaç kez egzersiz yapılır, insana yeten spor ne kadardır ve benzeri konular hakkında olup koşu sporu, koşmak, sağlıklı yaşam (fitness) ve spor konusuyla ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: Ed Yourdon ve Ed Yourdon Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.