Makine Öğrenimiyle Kanser Tedavisinde Yeni Adım

Araştırmacılar, Makine Öğrenimi Kullanarak Lenfoma Hastalarında İmmünoterapi Yanıtını Öngörmeye Yardımcı Bir Test Geliştirdi

Yeni Bir Araç: InflaMix

City of Hope ve MSK (Memorial Sloan Kettering) araştırmacıları, makine öğrenimi teknolojisiyle, Hodgkin dışı lenfoma (NHL) hastalarının CAR T hücre terapisi öncesinde tedavi yanıtını tahmin edebilen bir araç geliştirdi. Nature Medicine dergisinde 1 Nisan 2025’te yayımlanan çalışma (DOI: 10.1038/s41591-025-03532-x), bu yenilikçi yöntemin detaylarını ortaya koyuyor. ABD’nin önde gelen kanser araştırma ve tedavi merkezlerinden City of Hope, Los Angeles Ulusal Tıp Merkezi ile birlikte bu çalışmayı yürüttü ve merkez, U.S. News & World Report tarafından ülkenin en iyi 5 kanser merkezinden biri olarak sıralanıyor.

InflaMix (Inflamasyon Karışım Modeli) adı verilen bu araç, kan inflamasyonunu ölçerek CAR T terapisi başarısızlığının olası bir göstergesi olan biyobelirteçleri değerlendiriyor. Araştırmacılar, 149 NHL hastasının kan örneklerini analiz ederek, makine öğrenimi algoritmalarıyla standart klinik uygulamalarda genellikle kullanılmayan benzersiz bir inflamasyon biyobelirteci tanımladı.

CAR T Terapisinde Zorluklar

CAR T hücre terapisi, kan kanserlerine karşı mücadelede son yılların en umut verici gelişmelerinden biri. Ancak, standart tedavilere yanıt vermeyen NHL hastalarının yarısından fazlası, CAR T terapisi sonrasında altı ay içinde hastalığın tekrarlaması veya ilerlemesi ile karşılaşıyor. InflaMix, bu sorunu çözmek için inflamasyonun CAR T başarısızlığındaki rolünü araştırıyor. Model, inflamasyon imzalarını analiz ederek tedavinin başarısız olma riskini, hatta ölüm veya hastalık nüksü ihtimalini öngörebiliyor. Üstelik InflaMix, klinik sonuçlar hakkında önceden bilgi verilmeden eğitilen denetimsiz bir model olarak dikkat çekiyor.

Makine Öğreniminin Gücü

Çalışmanın kıdemli yazarı Dr. Marcel van den Brink, “Makine öğrenimi ve kan testlerini kullanarak, CAR T hücre terapisine kimin iyi yanıt vereceğini öngörebilen son derece güvenilir bir araç geliştirdik. Titiz bir istatistiksel yaklaşımla, bu testin lenfoma hastalarında CAR T sonuçlarını öngörmek için en kapsamlı şekilde doğrulanmış testlerden biri olduğunu gösterdik. Onkologlar, bu testi bireysel hastaların riskini değerlendirmek için her yerde kullanabilir,” dedi. Dr. Van den Brink, City of Hope Los Angeles başkanı ve City of Hope Ulusal Tıp Merkezi’nde önemli bir pozisyonda bulunuyor.

InflaMix’in esnekliği, testin yalnızca altı yaygın kan testiyle bile etkili bir şekilde çalışabilmesiyle kanıtlandı. Bu testler, lenfoma hastalarında rutin olarak değerlendiriliyor; bu da InflaMix’in çoğu hasta için erişilebilir olmasını sağlıyor.

Inflamasyonun Rolü

Çalışmanın baş yazarı ve kemik iliği nakli uzmanı Dr. Sandeep Raj, “Önceki çalışmalar, inflamasyonun CAR T etkinliğini düşüren bir risk faktörü olabileceğini göstermişti. Amacımız, bu fikri netleştirmek ve kan inflamasyonunu karakterize ederek CAR T sonuçlarını öngören sağlam bir klinik araç geliştirmekti,” dedi. Ekip, InflaMix’in ilk bulgularını doğrulamak için 688 NHL hastasından oluşan üç bağımsız kohortu inceledi. Bu hastalar, farklı klinik özelliklere, hastalık alt türlerine ve çeşitli CAR T ürünlerine sahipti.

Gelecek Adımlar

City of Hope ve MSK araştırmacıları, bir sonraki adımda InflaMix ile tanımlanan kan inflamasyonunun CAR T hücre fonksiyonunu doğrudan nasıl etkilediğini ve bu inflamasyonun kaynağını daha derinlemesine incelemeyi planlıyor. Dr. Van den Brink, “InflaMix, CAR T ile tedavi edilecek ve tedavinin işe yaramama riski yüksek olan hastaları güvenilir bir şekilde belirleyebilir. Bu hastaları tespit ederek, doktorlar CAR T’nin etkinliğini artırmak için ek tedavi stratejileriyle yeni klinik denemeler tasarlayabilir,” diye ekledi.

City of Hope’un CAR T Deneyimi

City of Hope, kan ve diğer kanser türleri için CAR T hücre terapilerinde dünya liderlerinden biri olarak tanınıyor. Kurum, 1990’ların sonlarından beri CAR T programıyla 1.700’den fazla hastayı tedavi etti ve şu anda kan kanserleri ile 15 farklı katı tümör türü için yaklaşık 70 klinik deneme yürütüyor. Bu denemeler, hem City of Hope tarafından geliştirilen terapileri hem de endüstri destekli tedavileri içeriyor.

Finansman ve Destek

Çalışma, Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), Ulusal Kanser Enstitüsü ve MSK Destek Fonu tarafından kısmen finanse edildi. Araştırmanın büyük kısmı, Dr. Van den Brink’in 2024’te City of Hope’a geçmeden önce 20 yıldan fazla süre çalıştığı MSK’da gerçekleştirildi.

Yayın Tarihi ve Kaynak:

• Tarih: 1 Nisan 2025
• Kaynak: City of Hope
• Referans: Raj, S. S., Fei, T., Fried, S., Ip, A., Fein, J. A., Leslie, L. A., Tomas, A. A., Leithner, D., Peled, J. U., Corona, M., Dahi, P. B., Danylesko, I., Epstein-Peterson, Z., Funnell, T., Giralt, S. A., Jacoby, E., Kedmi, M., Landego, I., Lin, R. J., Parascondola, A., Pascual, L., Orozco, N., Park, J. H., Palomba, M. L., Salles, G., Saldia, A., Schöder, H., Sdayoor, I., Shah, G. L., Scordo, M., Shem-Tov, N., Shimoni, A., Slingerland, J., Yerushalmi, R., Nagler, A., Greenbaum, B. D., Vickers, A. J., Suh, H. C., Avigdor, A., Perales, M.-A., van den Brink, M. R. M., & Shouval, R. (2025). An inflammatory biomarker signature of response to CAR-T cell therapy in non-Hodgkin lymphoma. Nature Medicine. DOI: 10.1038/s41591-025-03532-x