Protein Tozları Gerçekten Hesaplı mı?

2025 yılı yeniden yayınlama notu: Aşağıdaki okuyacağınız yazı, sitemizin 10 yıllık aradan sonra yeniden açılması sonucu yayınlanmıştır. İlk yayın tarihi 2013’dür. Bu yazı, yazıldığı dönemdeki güncel olay, kişi, kurum, fiyat, ürün veya o döneme has bilgilere atıflar içeriyor olabilir. Bu unsurlarda değişiklikler olmuş olabilir. Yahut bahsedilen ürün, uygulama, hizmetlerle alakalı olarak yenilikler, çeşitlilikler, alternatifler de çıkmış olabilir. Aynı üründe farklı içerikleri olan ürünler çıkmış olabilir yahut ilgili ürün veya hizmetleri denetleyen kurum veya kuruluşlar değişmiş olabilir. Yazıda bahsedilen şirket, kurum ve benzeri her türlü tüzel kişilik el değiştirmiş olabilir yahut yetkilileri değişmiş olabilir; benzer şekilde bahsi geçen şahıslar iştigallerini değiştirmiş olabilir. Benzer şekilde zikredilen adres ve konumlar da artık geçerli ve doğru olmayabilir… Yazıyı okurken aradaki zaman farkını göz önünde bulundurarak her türlü bilgi, iddia ve tespitte aradan geçen bunca yıl içerisinde değişiklik olabileceği ihtimalini göz önünde bulundurun ve gereken yerlerde bilgilerin geçerliğini kontrol ediniz.

Protein Tozları Gerçekten Hesaplı mı?

Yazan: Kıvılcım Çetinkaya

Yakın zamanda İlşad’ın protein tozlarındaki karbonhidrat oranlarını anlatan yazısını gördükten sonra, bunları düşünen, dile getiren birilerinin olmasını görünce yalnız olmadığım için gerçekten sevindim (ilgili yazı için: Bazı Protein Tozlarındaki Karbonhidrat Oranları). Kafamı meşgul eden konulardan biridir, protein tozları son zamanlarda spor dergilerinde, internet sitelerinde çok fazla reklamlarla karşımıza çıkıyor. Sporla ilgili olmayan bir internet sitesine girdiğinizde bile bir köşede herhangi bir markanın sporcu destek ürünlerinin reklamlarına görebilirsiniz. YouTube’da bile var.

Ortalama 2300 gr bir protein kutu tozu 160 TL civarında. Etiketlerinde yazdığına göre 100 gramda 80 gram protein, 393 Kcal var. Bu miktar kalori hep kafama takılırdı; neden bu kadar yüksek diye. İçerdiği renklendirici ve tatlandırıcıların önemli bir katkısı olduğu gerçek. Bu renklendirici ve tatlandırıcıları almakla birlikte, bir sanayi üretimi olduğu için içerdiği ağır metalleri ve miktarlarını bilmiyoruz. Ülkemizde sanırım içerdiği ağır metal miktarını belirtmekle ilgili bir zorunluluk bulunmuyor.

100 gr’da 80 gr protein içermesinden dolayı 2300 gramlık bir protein tozu ürününde aslında ortalama 160 TL’yi 1840 gr protein almak için veriyoruz. Herhangi bir internet kaynağından gıdaların içerdiği protein miktarlarına ulaşabiliriz. Ben hatırlatmak amacıyla bazı protein kaynaklarının, protein değerleriyle, ortalama piyasa satış fiyatlarından örnekler vereceğim. 1 tam yumurtada 6 gr protein var. 30 adet yumurta ortalama 11 TL ye satılıyor. Taze çökeleğin 100 gramında 35 gr protein var ve kilosu 9 TL civarında. Yine az yağlı dana kıymanın 100 gramında 21 gr protein var ve 1 kilosu 20 TL civarında. Yine piliç fileto kilosu 14 TL civarında ve 100 gramında 23 gr protein var. Konserve ton balığının 100 gramında 24 gr protein var ve fiyatı 2,5 TL. Listeyi biraz daha genişletebiliriz. Buradan nereye varmak istiyorum, aşağıya kısaca özetleyeceğim. (Tablodaki fiyatlar Aralık 2013 tarihindeki ortalama fiyatlardır.)

Yukarıdaki temel diyebileceğimiz protein kaynaklarının ortalamasını dikkate aldığımızda 6 çeşit protein için 145 TL’ye ulaşabiliriz. Kalori ortalaması da 11.661 olur. Protein tozlarının normal gıdaların içerdiği sindirim enzimleri, eklenmediyse mineraller ve vitaminleri içermemesi de cabası. Bu kadar paraya tatlandırıcı ve renklendiricilerin de katkısıyla çok fazla kalori satın alıyoruz aslında.

Protein tozları üretici ve satıcıları, zaten sporcu destek gıdası olarak pazarlıyoruz, asıl besinin yerini alma gibi bir iddiamız yok diyeceklerdir. Ancak son zamanlarda protein tozlarına eklenen vitaminler, kreatinler, sindirim enzimlerinin yanı sıra, soya bitkisel proteininin öne çıkarılması, whey’in yanında kazein ve soyanın da birlikte alınmasına yönelik beslenme ve kullanım tavsiyelerinin artması iyice kafa karıştırmaktadır. Ülkem, gıda konusunda oldukça zengin. Etli kuru fasulye, etli nohut, barbunya, mercimekli bulgur varken, ülkeme ait olmayan bir bitkiyi neden toz olarak alıp kullanayım. Ayrıca her 3 saatte bir et, süt, yumurtamı aldığım zaman kaslarıma sürekli amino asit akışı sağlamış olmaz mıyım. E o zaman neden kazein tozuna ihtiyacım olsun. Protein tozlarının yansıtıldığı veya algılatıldığı kadar kuvvetli etkisinin olmadığına inanlardanım. İnandığım düzenli bir beslenme programı ile, biraz uğraşarak, disiplinle 3 saatte bir proteinimi yukarıda bahsettiğim protein kaynaklarından sağlarsak ekstra protein tozlarına para vermenin gerek kalmamaktadır. İlla bir şeyler kullanmalıyım diyorsanız da en azından içinde renklendirici, tatlandırıcı olmayan, dolayısıyla, yağ, şeker, karbonhidrat içermeyen saf glutamin, kreatin tozlarını ve amino asit tabletlerini kullanabilirsiniz. En azından tatlandırıcı ve renklendiricilere para ödememiş olursunuz.

Şampiyonların devasa beslenme programlarında, gün içinde 7000 kcal’lik besin olması, ancak neredeyse hiç supplement olmaması da ayrıca dikkat çekicidir.

Sporun yaşamınızın bir parçası olması dileğiyle.

Fotoğraflar: eatwell.in ve Okuma Nutritionals