Tatlı Yemeyi Bırakmak Tatlı Krizini Bitirmiyor, Bilim Kanıtladı!

Şekeri Kesmek Tatlıya Olan Özlemi Azaltmıyor, Bilim İnsanları Öyle Diyor

6 Ay Boyunca Tatlıyı Kesenin de Bol Bol Yiyenin de Tatlı Sevgisi Hiç Değişmedi! Wageningen Üniversitesi’nden Prof. Kees de Graaf ve ekibi, bugüne kadar yapılmış en sıkı tatlı tercih deneyiyle yıllardır inanılan bir efsaneyi yıktı.

• Toplam 180 sağlıklı yetişkin
• Süre: 6 ay (sonra 4 ay daha takip)
• Her 2 haftada bir eve özel hazırlanmış tatlı/az tatlı/karışık gıda paketleri gönderildi
• Katılımcılar verilen menüleri istedikleri kadar yiyebildi (kalori kısıtlaması yok)
• Tatlı tercihi özel geliştirilmiş tatlı içecek ve yiyeceklerle 5 ayrı zamanda ölçüldü

Sonuçlar Net:

Deney bittikten 1 ve 4 ay sonra herkes eski tatlı tüketim alışkanlığına doğal olarak geri döndü.

Bu Ne Anlama Geliyor?

1. “Tatlı yersem daha çok isterim” korkusu büyük oranda geçersiz.
2. Şeker bağımlılığı sanıldığı kadar basit bir “tatlı → daha fazla tatlı” döngüsü değil.
3. Tatlı krizlerinin asıl sebepleri: stres, uykusuzluk, duygusal yeme, açlık, alışkanlık ve çevresel uyaranlar (reklam, koku, görme).
4. Şekeri tamamen kesmek tatlı isteğini otomatik bitirmiyor; ama kalori açığı yaratıyorsa kilo verdiriyor (bu başka bir mekanizma).

Zinde Türkiye’nin Pratik Önerileri

• Tatlı yemekten korkmana gerek yok; önemli olan porsiyon ve sıklık
• Canın tatlı çektiğinde 1-2 kare bitter çikolata veya 1 top dondurma ye, tamamen yasaklama
• Tatlı krizini tetikleyen şeyleri bul: gece geç saat mi, stres mi, çay-kahve sonrası mı?
• Şekeri azaltmak istiyorsan kaloriyi değil, kaynağı değiştir: meyve, bitter çikolata, sütlü tatlılar, ev yapımı sağlıklı versiyonlar
• 6 ay boyunca tatlıyı kesmek bile tatlı sevgini değiştirmiyorsa, ömür boyu yasaklamak niye?

Yayın Tarihi: 12 Ağustos 2025
Kaynak: American Society for Nutrition – NUTRITION 2025
Tam metin yakında yayınlanacak (sunum özeti şu an mevcut)