Bakanlık Adımsayarı Nasıl İşe Yarar

Adım-ölçerden Nasıl Fayda Sağlanır

Yazan: E. millî atlet ve mesafe koşucusu Hayri Özmeriç

Sağlık Bakanlığı’nın “obezite ve şişmanlık ile mücadele” amaçlı ücretsiz adımölçer dağıtımı konusundaki girişimi ülkemizde çok geniş yankılara sebep oldu. Benim “sağlık için spor” konusuna olan ilgimi bilen dostlarımın muhtelif sorularına muhatap oldum.

Dergimizde yayınlanan “Bakanlık Artık Adım Saydıracak – Obezite, Şişmanlık ve Adımsayar” makalemizde (adımsayar’ın kolumuzdaki saatin saniye göstergesinden daha farklı bir işlevi olmadığı) konusundaki tespitimin gerçeği yansıtmadığı şeklinde yakın çevremden eleştiriler ile karşılaşmış olduğumu da açıklıkla ifade etmek isterim. Bu düşüncelere topluca cevap verebilmiş olmak için sitemizde konuya biraz daha açıklık getirmenin uygun olacağını düşünüyorum.

1) Obezite ve şişmanlık ile mücadelede ana unsur kişinin hareket ederek, bir anlamda spor yaparak aldığı kaloriden fazla kalori tüketmesini sağlamaktır.

2) Daha fazla kalori tüketmek amaçlı hareket etmek/spor yapmak konusunda geniş halk katmanları için en uygun branş yürüyüş, fizikî kondisyonu uygun olanlar için ise eğlence amaçlı (rekreasyonel) koşudur. Bunun en doğal en bilimsel koşulu ise kalori tüketimini arttırmak için günlük alışılagelmiş lalettayin/rastlantısal hareketlerden ayrı olarak kilo verme amaçlı yürüyüşün veya rekreasyonel koşunun belli bir yoğunlukta ve belli bir süre devamınca kesintisiz yapılması olayın olmazsa olmazıdır.

3) Yetişkinlik yaşlarının sık sık rastlanan hastalıklarından (diyabet, kalp/damar, tansiyon, Alzheimer, Parkinson, stres, mide/barsak, osteoporoz/kemik erimesi vs. ) korunmak için dahi yapılan sporun uygun yoğunlukta ve gerekli sürede kesintisiz yapılması üzerinde hassasiyetle durulmalıdır.

Adımsayar Kullanmak Spor Yapmayı Kolaylaştırmaz

Kısaca özetlersek: gerek kilo vermek gerekse sağlığımızı korumak amaçlı yapılacak yürüyüş ve rekreasyonel koşunun belli yoğunlukta ve belli bir süre devamınca kesintisiz yapılması çok önemlidir. Adım ölçer olayına bu açıdan bakıldığında; bu alet kişinin yaptığı hareketin (attığı adımın) adedini vermekte, yoğunluğunu ve yapıldığı süreyi belirtmemektedir (mikro çip ile donatılmış gelişmiş aletler hariç).

Bu açıklamayı çok daha basit çerçevede ifade edersek; sabahtan akşama gün boyuna yayılmış olarak ve gün sonunda adım ölçerde 10.000 sayısını görmek yerine belli bir sürede belli sıklıkta ve belli sayıda adım atarak hareket etmek (bir anlamda spor yapmak) çok daha akılcı, çok daha bilimsel ve çok daha netice alıcı olacaktır.

Üzerinde hassasiyet durduğumuz yoğunluk ve süre konularını şöylece örnekleyebiliriz. Aşağıda vereceğim ortalama değer ve öneriler, adımsayarınızdan gerçekten yararlanmanıza yardımcı olacaktır.

Bakanlığın Adımsayarından Nasıl Yararlanabiliriz

Sağlık İçin Spor Yürüyüşleri

İleri gençlik yaşlarının kronik hastalıklarından korunmak ve genel sağlıklı spor yürüyüşleri için: ilk başlangıç aylarında dakikada 110/115 adım hesabı ile 45 dakikada 5000 ilâ 5200 adım temposu ile yürümek, kişi kondisyon kazandıkça bu rakam dakikada 125/130 adıma yükselterek 45 dakikada 5650 ilâ 5850 adım sayısında yürümek gerekmektedir. Bir taraftan yürüyüş dakikaları kolumuzdaki saatten takip edilirken diğer taraftan yeterli adım atılıp atılmadığı da “adımsayar” dan takip edilmelidir. Adım ölçer’in amaca uygun kullanımı ancak bu suretle mümkündür.

Bu tempolardaki bir yürüyüş kişiye en uygun olan bir zaman diliminde yapıldığında sağlık için sporun gereği yerine getirilmiş olacak ve günün geri kalan saatlerinde ise adım ölçerin rakamlarına bağımlı olmaksızın kişi normal hayatını sürdürmüş olabilecektir. Bu amaçla yapılacak yürüyüşler haftada en az dört gün olmalıdır.

Kilo Verme Amaçlı Spor Yürüyüşleri

Kilo verme amaçlı yürüyüşlere başlangıçta yukarıda açıklanan tempolarda başlanmakla beraber, vücut kondisyon kazandıkça bu tempo dakikada 135/140 adıma kadar çıkarılarak süre bir saate kadar uzatılmalıdır. Bu durumda nihai tempo bir saatte 8100 ilâ 8400 adet adıma yükseltilmiş olur. 1,78 boyuma ve 81 Kilo vücudumla spor sahasındaki tecrübelerime dayanarak belirtmek yerinde olacaktır ki; bir saatlik bu tempo ile yaklaşık 6000 metre yürüyüş yapılabilmektedir. Bu tempo ve süre amatör sporcular için oldukça zorlayıcı ve terleticidir. Ancak, kilo verme amaçlı bu yürüyüşlerde aşırı olmamakla beraber uygun diyete de dikkat edilmelidir. Yürüyüşe devam edilen haftalar boyunca ne ölçüde kilo verildiği uygulanan diyetin yeterli olup olmadığı gerçek verilerle belirlenmelidir.

Rekreasyonel / Sağlık İçin Koşu Sporu

Rekreasyonel koşu sporunda bele takılan veya cepte taşınan adım ölçer aleti uyumlu ve randımanlı olamamaktadır. Bu basit alet yerine yine adımları sayan ve fakat sporcunun normal koşu adımlarındaki vasati adım uzunluğuna göre kalibre edilebilen elektronik donanımlı pedometreler kullanılmaktadır. Ayakkabıya bağlanan bu alet sporcunun kolundaki nabız ve zaman ölçere (heart rate monitor) elektronik sinyal göndermekte ve sporcu bir taraftan kalp atışları ve zamanı takip ederken bir taraftan da koştuğu mesafeyi izleyebilmektedir.

Daha teknik bir çalışmayı içeren ve kamuoyuna “Günde 10.000 Adım” sloganı ile sunulan basit adım ölçerlerden oldukça farklı bir yapıya sahip olan bu tip aletlerle çalışma makalemizin kapsamı dışında olduğundan yukarıdaki gibi kısaca değinmekle yetinmiş olacağız.

Son Olarak…

Sağlıklı bir kalp-damar sisteminin spor sırasında arızalanması ihmal edilebilir derecede fevkalade uzak ihtimaldir, ancak spor; kalp-damar sisteminde zaten önceden mevcut olan arızanın meydana gelmesini tetikler. Dolayısı ile kapsamlı bir spor programına başlamadan önce doktor kontrolünün gereğini önemle belirtiriz. Spor yapmanın sağlığımıza getireceği fayda doktor kontrolü için gireceğimiz zahmetten çoktur.

Yaşam boyu esenlikler dilerim.

Sağlık Bakanlığı obezite, obezite mücadele hareketi, adımsayar, 10.000 adım, 10000 adım kaç kalori, adım sayar, pedometre, adım ölçer, adımölçer, adımsayar nasıl kullanılır ve benzeri konular hakkında olup koşu sporu, koşmak, sağlıklı yaşam (fitness) ve spor konusuyla ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: Tulane Publications ve Sangudo Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.