Annenin Sigara ve Obezitesi Çocuğun Geleceğini Etkiliyor

Anneleri Sigara İçen veya Obez Olan Çocuklar Yetişkinlikte Daha Fazla Obez Olma Eğiliminde

Birleşik Krallık çalışması, toplumsal ve erken yaşam faktörlerinin obezite riskini etkilediğini buldu.

Kişinin kontrolü dışındaki faktörler – sosyoekonomik durum, annesinin sigara içmesi veya obez olması gibi – ergenlikte veya yetişkinlikte aşırı kilolu veya obez olma durumunu etkileyebilir. Edinburgh Üniversitesi’nden Glenna Nightingale ve meslektaşları, bu bulguları 26 Mart 2025 tarihinde açık erişimli PLOS One dergisinde raporladı.

Obezite, küresel bir halk sağlığı sorunu olarak görülüyor, ancak uzmanlar, obezite oranlarındaki artışın kesin kökenleri ve nedenleri konusunda hâlâ fikir birliğine varmış değil.

Tartışılan konulardan biri, obezite gelişiminde bireyin genetiği ve davranışlarının mı, yoksa sosyoekonomik durum gibi çevresel faktörlerin mi daha önemli olduğudur.

Çalışmanın Kapsamı

Yeni çalışmada araştırmacılar, bir kişinin kilosu üzerindeki çeşitli faktörlerin etkisini tahmin etti; bu faktörler arasında toplumsal faktörler (örneğin, kişinin iş türü) ve erken yaşam faktörleri (doğum sırası, doğum şekli, annenin sigara içip içmediği veya obez olup olmadığı) yer aldı.

Araştırma, özellikle bir kişinin 16 yaşında ve 42 yaşında aşırı kilolu, obez veya ciddi obez olup olmadığını inceledi. Ayrıca, Birleşik Krallık’ta obezite oranlarının yükselişini kapsayan 16-42 yaş arası kilo değişimlerine baktılar.

Veriler, İngiltere, İskoçya ve Galler’de Mart 1958’de tek bir haftada doğan 17.000’den fazla kişiyi izleyen uzun vadeli bir çalışma olan 1958 Ulusal Çocuk Gelişimi Çalışması’ndan elde edildi.

Bulgular: Annenin Etkisi

Analiz, annesi obez olan veya sigara içen çocukların, incelenen her yaşta obez veya ciddi obez olma olasılığının daha yüksek olduğunu gösterdi.

Bu bulgular, erken yaşam faktörlerinin bir kişinin kilosu üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olabileceğini ortaya koyuyor.

Dikkat çekici bir şekilde, bu faktörler, Birleşik Krallık’ta obezite oranlarının yükselmeye başlamasından önce ve sonra eşit derecede etkiliydi; bu, bireysel faktörlerin (örneğin davranışların) bu süre zarfında değişmediğini gösteriyor.

Obezite Önleme ve Toplumsal Faktörler

Sonuçlar, toplumsal ve erken yaşam risk faktörlerinin, çocuklar ve yetişkinler için obezite önleme programlarını hedeflemekte kullanılabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar ayrıca, obezite oranları artarken bireysel risk faktörlerinin değişmediği göz önüne alındığında, mevcut obezite pandemisini tetikleyen toplumsal faktörleri belirlemek için yeni çalışmalara ihtiyaç duyulduğu sonucuna varıyor.

Yazarlar şunları ekliyor: “Araştırmamız, anne etkilerinin 42 yaşına kadar devam ettiğini ve çarpıcı bir şekilde, bu öngörücülerin mevcut obezite pandemisi başlamadan önceki dönemde de aynı derecede güçlü (ve yaygın) olduğunu gösteriyor. Bu, Geoffrey Rose’un işaret ettiği gibi, bireysel düzeydeki risk faktörlerinin pandeminin başlangıcı ve büyümesi boyunca değişmediği göz önüne alındığında, mevcut obezite pandemisini tetiklemiş olabilecek topluluk/toplum düzeyindeki faktörler üzerine yeni çalışmalara ihtiyaç olduğunu öneriyor.”

Bilimsel Referans

Glenna Nightingale, Karthik Mohan, John Frank, Sarah Wild, Sohan Seth. Sociodemographic and early-life predictors of being overweight or obese in a middle-aged UK population– A retrospective cohort study of the 1958 National Child Development Survey participants. PLOS ONE, 2025; 20 (3): e0320450 DOI: 10.1371/journal.pone.0320450