Barfiks

Yazan: İlşad Özkan

Barfiks artistik cimnastik sporundaki aletlerden birinin adıdır. Yani barfiks bir hareket adı değil, özel bir aracın adıdır. Jimnastikte kullanılan barfiks aracının belirli standartları vardır. Ancak toplumumuzda, artistik cimnastikteki alet akla getirilmeden, herhangi bir çubuğa, dala ya da başka bir şeye asılarak barfikste vücudu çekme hareketi için “barfiks çekme” denilmektedir. Hatta kimilerince barfiks başlı başına bir hareket adı gibi algılanmakta ve “barfiks yapma” gibi yanlış kullanımlar görülmektedir. Biz bu yazımızda artistik jimnastiğin detaylarına girmeden, herhangi bir yere asılarak yapılabilen vücudu çekme hareketinden bahsedeceğiz. Barfiks çeşitleri yazıma da göz atmanız yararlı olur.

Barfiks çekme bir yere asılarak (genelde çubuklara -bar kelimesi ingilizce çubuk anlamına gelmektedir-) vücudu en az çene hizasına kadar, tutunulan yere kadar çekmeye verilen addır. Barfikste vücudu çekme hareketi kuvvet gerektiren ve kuvvet gelişiminde kullanılan bir harekettir.

Bu hareket maalesef az tercih edilen bir harekettir. Hareket özellikle alışmamış olanlar için zor olduğundan bu hareketten kaçınılır, bir süre sonra yapılmaz olur. Az yapılmasına rağmen barfiks kadar etkili sırt hareketi yok gibidir. Bu harekette kullanmak zorunda kaldığımız kas sayısı fazla olduğu için yaktığınız kalori miktarı da doğru orantılı yüksektir.

Barfiks boy uzatma etkisine sahip midir ? bu sorunun cevabı kesin olarak verilmedi ama barfiks çektiğiniz dönemlerde 1-3 cm daha uzun göründüğünüz bir gerçek.

Barfiks hareketi esnasında asıl yük sırt kasları ve pazularda olmasına rağmen vücudumuzu yukarıya çekebilmek için alt trapez, teres majör, arka omuz başları gibi kasları da çalıştırmak zorunda kalırız. Latismus dorsi denilen kanat kaslarını kuvvetlendirmek ve hacim kazandırmak için çok etkili bir hareket olan barfiks, ellerin açıklığı kavrama şekli gibi birçok varyasyona sahiptir. Halk arasında “bel vurmaktan” bahsedildiğini hepimiz duymuşuzdur, bu aslında hareketi kolaylaştırıyor gibi görünse de hareketin etkisini ve hareketten alınan verimi azalttığı için yapılmaması gerekir. Önemli olan nicelik değil niteliktir, çok çekilen hileli barfisk yerine az çekilen doğru barfiks çok daha yararlı olacaktır.

Bu hareketi yapamıyorum diyorsanız önceleri sadece ellerinizden asılı kalın, başaramasanızda kendinizi yukarıya çekmeye çalışın, çekemezsenizde çubuğu bırakmayın. Yavaş yavaş kanat kaslarınız kuvvetlendikçe adet sayısını arttırabileceğinize inanın. Ellerinizin barfiks demiri üzerindeki aralığı dar olursa kanat kaslarınızın alt kısımları çalışacaktır, aralık açıldıkça kanatlar üzerindeki yük yukarıya doğru çıkacak, kanat kaslarınızın üstü de gelişecektir.

* Nadir olmakla birlikte dikkatsiz ve düzensiz yapılması bel açılmasına neden olabilmektedir.
* Avuç içiniz size bakarak (ters tutuş) yaparsanız, pazularınız, dışarı bakarak (düz tutuş) yaparsanız sırtınız daha çok çalışacaktır. (Detaylı bilgi için Barfiks Çeşitleri başlıklı yazımıza bakınız.)
* Bele ağırlık bağlanarak veya ayağa ağırlık koyularak yapılırsa, hareketin kuvvetlendirici etkisi daha da artar.
* Hareketin yapımı esnasında acele edilmemeli, yavaş yavaş ve düzenli çekilmelidir.

Barfiks çekemiyorsanız ya da az çekiyorsanız , geliştirmek için yukarıda söylediğimiz asılı kalmanın yanı sıra:

*Omuzdan biraz geniş tut baş parmaksız olarak ve dirseklerinden yukarısının kesilip atılmış gibi düşün. Dirseklerine bağlı bir kancanın demiri tuttuğunu düşün. Böyle yaparak yükü, zorlanmayı pazulara (bicepslere) değil direk koltuk altına verirsiniz.
* Tamamen kanatlara değil de yükü pazulara kanatlara paylaştırmalısınız.
* Çekmeden önce tüm kaslarınızı karin ve kalça kasları dahil sıkın ve tüm gücünüzle kendinizi yukarı çekin. Bunun amacı kasların üzerinde en yüksek gerilimi elde etmektir. Aşağı doğru inerken de bu gerilimi kaybetme. Kollarınızı ve kanatlarınızı maksimum noktaya esneyen kalın bir kauçuk bant gibi düşünün. Barfiksin negatif bölümü iniş kısmıdır, iniş kısmı doğru yapılmadan asla istenilen gelişim elde edilemez.
* Tekrar sayısını arttırmak için vücut ağırlığınızla belirli bir tekrar yapabilme seviyesine geldikten sonra vücudunuza ağırlık bağlayıp / takarak barfiks çalışırsanız, ağırlıksız barfiksi çok daha kolay yapabilirsiniz.

Son söz olarak başta söylediğimizi yineleyeceğiz, aletsiz egzersizlerden biri olan barfiksin olmadığı vücut ağırlığı antrenmanları, biraz eksik kalacaktır.