Bilişsel Gerilemeyi Oksimetre İle Tespit Etmek

Araştırmacılar, Yaşlılarda Daha Hızlı Bilişsel Gerilemeyi Öngörebilen Nabız Hızı Ölçümünü Tespit Etti

Mass General Brigham araştırmacıları, nabız oximetresi cihazlarıyla ölçülen nabız hızı kompleksliğinin, yaşlılarda bilişsel gerilemeyi öngörmede geleneksel yöntemlerden daha hassas olduğunu buldu. Journal of the American Heart Association’da yayınlanan çalışma, 503 yaşlı yetişkinin verilerini inceleyerek, daha az kompleks nabız hızının daha hızlı bilişsel gerileme ile ilişkili olduğunu gösterdi.

Nabız Hızı Kompleksliği: Kalbin Bilişsel Sağlığa Penceresi

Sağlıklı bir kalp, vücudun ve çevrenin küçük değişikliklerine uyum sağlamak için karmaşık nabız hızı varyasyonları sergiler. Mass General Brigham araştırmacıları, giyilebilir nabız oximetresi cihazlarıyla ölçülen nabız hızı kompleksliğini inceleyen yeni bir yöntem geliştirdi. Journal of the American Heart Association’da yayınlanan çalışma, bu yöntemin geleneksel ölçümlere kıyasla kalp sağlığı hakkında daha ayrıntılı bilgi sunduğunu ve düşük kompleksliğin gelecekteki bilişsel gerileme ile bağlantılı olduğunu ortaya koydu.

Massachusetts General Hospital (MGH) Anestezi, Kritik Bakım ve Ağrı Tıbbı Bölümü’nden Dr. Peng Li, “Nabız hızı kompleksliği, sağlıklı fizyolojinin bir göstergesidir. Kalbimiz, içsel ihtiyaçlar ve dışsal stres faktörlerini dengelemek için kendiliğindenlik ve uyarlanabilirlik arasında bir uyum sağlamalıdır,” diyor.

503 Yaşlı Yetişkinle Çığır Açan Çalışma

Çalışma, Rush Hafıza ve Yaşlanma Projesi’nden ortalama yaşı 82 olan (76% kadın) 503 katılımcının verilerini kullandı. Araştırmacılar:

• Itamar WatchPAT 300 adlı parmak ucu nabız oximetresi cihazıyla gece boyunca nabız hızı ölçümleri topladı.
• Aynı dönemde ve en az bir yıllık takip ziyaretlerinde (4,5 yıla kadar) kapsamlı bilişsel işlev değerlendirmeleri yaptı.

Bulgular:

• Başlangıçta daha yüksek nabız hızı kompleksliğine sahip kişiler, zamanla daha yavaş bilişsel gerileme yaşadı.
• Geleneksel nabız hızı değişkenliği ölçümleri bu etkiyi öngöremedi, bu da yeni yöntemin bilişsel gerilemeyi öngörmede daha hassas olduğunu gösteriyor.

Baş yazar Dr. Chenlu Gao, “Bulgular, yaklaşımımızın kalbin sinir sistemi ipuçlarına ne kadar esnek yanıt verdiğini ölçmek için invaziv olmayan bir yöntem olarak kullanışlılığını vurguluyor. Bu, kalp sağlığı ile bilişsel yaşlanma arasındaki etkileşimi anlamaya yönelik gelecekteki çalışmalar için uygun,” diyor.

Geleneksel Ölçümlerden Daha Hassas

Geleneksel nabız hızı değişkenliği ölçümleri, genellikle kalp atışları arasındaki zaman farklarını analiz eder, ancak nabız hızının karmaşık dinamiklerini tam olarak yakalayamaz. Yeni yöntem:

• Nabız hızındaki kompleks varyasyonları değerlendirir.
• Kalbin uyarlanabilirliğini daha iyi yansıtır.
• Bilişsel gerileme gibi uzun vadeli sağlık sonuçlarıyla bağlantılı daha ince değişiklikleri tespit eder.

Demans Tahmininde Yeni Bir Araç mı?

Araştırmacılar, nabız hızı kompleksliğinin demans gelişimini öngörmede kullanılıp kullanılamayacağını incelemeyi planlıyor. Bu, erken evrede müdahale gerektiren bireylerin belirlenmesinde güçlü bir araç olabilir. Örneğin:

• Düşük komplekslik, bilişsel gerileme riski yüksek olan kişileri işaret edebilir.
• Erken yaşam tarzı değişiklikleri veya terapötik müdahaleler önerilebilir.

Klinik ve Toplumsal Etki

• Erken Tespit: Nabız hızı kompleksliği, demans veya Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların erken teşhisi için biyobelirteç olarak kullanılabilir.
• Giyilebilir Teknoloji: Nabız oximetresi gibi cihazlar, günlük yaşamda kalp ve bilişsel sağlığı izlemek için erişilebilir bir yol sunar.
• Kişiselleştirilmiş Tıp: Bu ölçüm, bireylerin kalp ve beyin sağlığına göre özelleştirilmiş tedavi planları geliştirilmesine yardımcı olabilir.

Çalışmanın Sınırlamaları

• Katılımcı Profili: Çalışma, çoğunlukla yaşlı ve kadın katılımcılardan oluştuğu için bulguların genç veya daha çeşitli popülasyonlara genellenmesi sınırlı olabilir.
• Takip Süresi: 4,5 yıllık takip, uzun vadeli demans gelişimini değerlendirmek için yeterli olmayabilir.
• Neden-Sonuç: Çalışma, düşük nabız hızı kompleksliği ile bilişsel gerileme arasında bir ilişki gösteriyor, ancak doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi kurmuyor.

Gelecek İçin Öneriler

Araştırmacılar, aşağıdaki alanlarda daha fazla çalışma öneriyor:

• Demans Tahmini: Nabız hızı kompleksliğinin Alzheimer veya diğer demans türlerini öngörmedeki doğruluğunun test edilmesi.
• Farklı Popülasyonlar: Genç yetişkinler, erkekler veya farklı etnik gruplarda yöntemin etkinliğinin değerlendirilmesi.
• Müdahale Çalışmaları: Nabız hızı kompleksliğini artırabilecek egzersiz, diyet veya stres yönetimi gibi müdahalelerin incelenmesi.
• Teknolojik Gelişim: Giyilebilir cihazların hassasiyetini ve kullanıcı dostu özelliklerini iyileştirmek.

Finansman ve Çıkar Beyanları

Çalışma, BrightFocus Vakfı (A2020886S) ve Ulusal Sağlık Enstitüleri (R01AG17917, R01AG052488) tarafından desteklendi.

• Dr. Peng Li, iFutureLab’dan araştırma desteği almış, iFutureLab-HEKA Bilimsel Danışma Kurulu’nda Kardiyak Dinamikler Başkanı ve Onursal Ömür Boyu Kurucu Ortak olarak yer alıyor ve Çin İlaç Üniversitesi’nden ders ücreti aldı.
• Dr. Kun Hu, iFutureLab-HEKA Bilimsel Danışma Kurulu’nda Tıbbi Biyodinamik Başkanı ve Onursal Ömür Boyu Kurucu Ortak olarak görev yapıyor ve danışmanlık ücretleri aldı.

Çalışmanın Kahramanları

Çalışma, MGH Anestezi, Kritik Bakım ve Ağrı Tıbbı Bölümü’nden Dr. Peng Li liderliğinde, Dr. Chenlu Gao, Dr. Kun Hu, Dr. Andrew S. P. Lim ve diğerlerinin katkılarıyla gerçekleştirildi. Rush Hafıza ve Yaşlanma Projesi’nden veri sağlayan Dr. David A. Bennett ve Dr. Aron S. Buchman da önemli katkıda bulundu.

Yayın Tarihi ve Kaynak

Yayın Tarihi: 7 Mayıs 2025
Kaynak: Mass General Brigham
Referans: Chenlu Gao, Andrew S. P. Lim, Shahab Haghayegh, Ruixue Cai, Jingyun Yang, Lei Yu, Agustin Ibanez, Aron S. Buchman, David A. Bennett, Lei Gao, Kun Hu, Peng Li. Reduced Complexity of Pulse Rate Is Associated With Faster Cognitive Decline in Older Adults. Journal of the American Heart Association, 2025; DOI: 10.1161/JAHA.125.041448

Ek Notlar

• Pratik Öneri: Kalp ve bilişsel sağlığı desteklemek için düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri benimseyin. Giyilebilir cihazlar kullanarak nabız hızınızı izlemek, erken uyarı işaretlerini fark etmenize yardımcı olabilir.
• Toplumsal Etki: Bu yöntem, yaşlı nüfusun sağlık izlemesini kolaylaştırarak sağlık sistemlerindeki yükü azaltabilir ve erken müdahale fırsatlarını artırabilir.
• Gelecek Beklentileri: Nabız hızı kompleksliği, 2030’lara doğru rutin sağlık taramalarında standart bir biyobelirteç haline gelebilir, özellikle giyilebilir teknolojilerin yaygınlaşmasıyla.

Bu çalışma, kalp sağlığı ile bilişsel yaşlanma arasındaki bağlantıyı aydınlatarak, demansın erken tespitinde yeni bir çağ başlatabilir. Nabız hızı kompleksliği, basit ama güçlü bir sağlık göstergesi olarak geleceğin tıbbında yerini alabilir.