Diş ve Diş Eti Sağlığımızı Korumak İçin Neler Yapmalıyız?

Dişlerinize İyi Bakın, Kalp Krizi Riskinizi Azaltın

Yazan: Dr. Murat Kınıkoğlu

Diş ve diş eti hastalıklarının kalp krizi ile ilişkisini gösteren pek çok araştırma yayınlandı. Dişleri erken dökülen insanlarda kalp damar hastalığının daha sık görüldüğünü biliyoruz. Dişlerine iyi bakmayan, ağız içi hijyenine önem vermeyen kişilerde kalp krizi ve felç riski %25 artıyor. “Dişlerimizle kalp damarlarımızın ne ilişkisi var?” derseniz, araştırmacılar diş çürükleri yapan Tannerella forsynthesis ve Preventella İntermedia adlı iki bakteriyi suçluyorlar. Kısa süreli enfeksiyonların bir zararı olmuyor ancak on yıllar süren kronik diş ve diş eti sorunlarında bu bakterilerin kendisi veya bağışıklık sistemine verdiği zarar kalp damarlarını bir şekilde olumsuz etkiliyor.

Diş Sağlığı ve Beyin Sağlığı İlişkisi

Journal of the American Geriatrics Society dergisinin son sayısında yayınlanan bir makaleye göre unutkanlık ve bunama; dişlerini erken kaybedenlerde, dişleri sağlam olanlara göre üç misli daha fazla görülüyor. Araştırmacılar, diş ve diş eti hastalıklarının ağızda oluşturduğu enfeksiyonun kandaki bazı faktörleri değiştirerek beyni etkileyebileceği düşünüyorlar. Bazıları dişlerini erken kaybeden yaşlıların yeteri kadar beslenememelerinin beyin fonksiyonlarının daha çabuk bozulmasına neden olacağı düşünüyor. Öyle veya böyle dişleri erken kaybetmek iyi bir şey değil. Her yemekten sonra fırçalayarak, diş ipi kullanarak hem dişlerinizi hem de hafızanızı koruyabilirsiniz.

Diş ve Diş Eti Sağlığımızı Korumak İçin Neler Yapmalıyız?

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 1: Diş Fırçalama

Bu siteyi okuyan herkesin günde en az bir kere dişini fırçaladığını biliyorum. Yarından itibaren ikiye çıkarmanızda fayda var. Öğlen yemeğinden sonra da fırçalarsanız üç yıldız alırsınız.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 2: Diş İpi Kullanımı

Diş ipi kullanımı bizim ülkede fazla yaygınlaşmadı. Araştırmalar düzenli diş ipi uygulamasının diş sorunlarını ve erken çürümeleri azalttığını gösteriyor. Düzenli kullanma alışkanlığınız yoksa en azından haftada bir iki kez sorunlu olan dişlerinizin arasını diş ipi ile temizleyin. Normalde, dişlerin arasında yiyeceklerin birikmesine imkân vermeyecek kadar az bir boşluk vardır ancak dolgulu dişlerde veya başka bir nedenle müdahale edilen dişlerde bazen bu aralık açılır ve yiyecek artıklarının toplanmasına uygun bir durum oluşur. Bu bölgelere özellikle dikkat edin.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 3: Ağzınıza Devamlı Bir Şeyler Atmayın

Yemek yediğimiz sırada tükürük salgımız artar. Tükürüğün bir faydası yumuşatmak ve hazıma yardımcı olmak; diğeri, asit yapısı ile ağız içi temizliği yapmaktır. Ağzınıza devamlı bir şeyler atarsanız bu temizlik işlemi bir türlü tam olarak yapılamaz. Benim, son yıllarda moda haline getirilen “azar ye sık ye” tavsiyesine fazla itibar etmememin nedenlerinden biri de budur. Manitoba Üniversitesi‘nden Dr. Anthony M. Lacapino, dişinizde çürük olmasını istemiyorsanız günde üç öğünden fazla yemeyin ve ara atıştırmalar yapmayın diyor. (Hipoglisemi tanısı ile aşırı derecede kan şekeri düşenleri bu tavsiyenin dışında tutuyorum.)

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 4: Kola, Gazoz ve Her Türlü Şekerli İçecekten Uzak Durun

Bu söylediğime şeker ihtiva etmeyen tatlandırıcılı içecekler de dâhildir. Ben sizin yerinizde olsam “Bugünden itibaren ağzıma şeker ve şekerli içecek koymayacağım” şeklinde bir karar alırım. (Ömrünüze ömür katarsınız). Karbonatlı (gazlı) içecekler, ağız içi asidi artırdığı için daha da zararlıdır. Piyasada satılan tüm teneke kutu ve şişeli içeceklerin içinde ya şeker ya da tatlandırıcılar var. Az veya çok hepsinin zararlı olduğunu bilin. Bu içeceklerdeki şeker ağızdaki bakteriler tarafından parçalandığında, ortaya çıkan asitlerin diş yüzeyindeki sert tabakayı aşındırdığı gösterilmiştir. Dişler için en faydalı içecek sudur.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 5: Şeker Yemeyin

Şekerli sakızlar, dişe yapışan ağdalı şekerler, tükürük tarafından temizlenmeleri zor olduğu için daha zararlıdır. Bana her sabah bir kaşık bal yiyorum diyenlere ilk söylediğim şey dişlerinize dikkat edin demek oluyor. Bal alışkanlığı olanlar dişlerini fırçalamazlarsa faydadan çok zarar görebilirler. (Ayrıca Bakınız: İnsulin Direnci Çağımızın Vebası)

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 6: Nişastalı Yiyecekleri Çok Azaltın

Beyaz ekmek, pasta, kurabiyeler, pirinç, patates gibi nişasta yapısı kuvvetli olan besinler ağız içindeki bakteriyel asidi artırarak dişlere zarar verir.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 7: Kahvenize ve Çayınıza Şeker Koymayın

Kahve, çay gibi içecekler yudum yudum içildiği için eğer içinde az da olsa şeker varsa dişler için zararlıdır.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin Yapmamız Gerekenler 8: Sert Yiyecekleri Dişlemeyin, Kabukları Kırmayın

Bu öğüdü özellikle gençlere hatırlatmak lazım. Bir zamanlar çoğumuzun yaptığı gibi buzları ağızlarında çıtır çıtır kırmasınlar. Fındık kırarken, bana bir şey olmaz deyip dişlerini kullanmasınlar. Bir de patlamış mısıra dikkat edin, en sonda kalan patlamamış taneleri parçalarken dişlerine hemen fark etmeyecekleri zararlar verebilirler. Bu tip zorlamaların uzun vadede diş minesinde çatlaklara ve dişlerde erken çürümelere neden olduğu kesin olarak gösterilmiştir.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin; Şekersiz Sakızlar Zararlı Değil, Hatta Faydalı

Şekersiz ve tatlandırıcısız, katkı maddesiz sakızlar tükürük salgısını artırdıkları için dişler için faydalıdır. Bir yerde ağız içini temizleme görevi yaparlar.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin; Portakal, Mandalin, Greyfut, Limon, Ekşi Elma Faydalı

Asit içeriği yüksek olan bu meyveler tükürük salgısını artırır, ağız için asit seviyesini dengeleyerek diş minesini korurlar.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin; Süt ve Peynir Faydalı

Süt ve peynirin protein, kalsiyum ve fosfor muhtevasının mine tabakasının erimesini engellediği gösterilmiştir. Süt ve peynir ağız içindeki faydalı bakterilerin oranını artırır.

Diş ve Diş Eti Sağlığı İçin; Omega 3 Önemli

Balık ve keten tohumu, omega 3 içerikleri nedeniyle dişler ve diş eti hastalıkları için faydalıdırlar.

Diş ve diş eti sağlığı, diş sağlığı ve beyin sağlığı ilişkisi, diş sağlığı ve kalp sağlığı ilişkisi konuları hakkında ilgili olup, sağlıklı yaşam (fitness) konularıyla dolaylı yoldan ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: Sappymoosetree, Pink Sherbet Photography, carloscASTROweb, cavale ve psychobabble Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.