Fazla Yemek Yemek Neden Sürekli Kilo Aldırmaz?

İnsan Vücudunun Aşırı Beslenmeye Adaptasyonu

Çeviren: Deniz Eriş

Bedenimiz; ne kadar yemek yersek yiyelim, kilomuzu tüm beslenme alışkanlıklarımıza göre kontrol eder.

İnsan vücudu hayatımızdaki değişikliklere oldukça kolay adapte olabiliyor gibi görünmekte, bunun temel nedeni ise hayatta kalma içgüdüsü. Bilindiği üzere, bedenimiz hayatta kalmak için çevremizdeki ani değişimlere ayak uydurmak zorunda. Zayıflamak için diyet yapan birçok insanın anlayamadığı ise; ne kadar yersek yiyelim, bedenimizin ayrıca yeme alışkanlıklarımızdaki değişikliklere de uyum sağladığı.

Beslenmemizdeki değişikliklere uyum sağlamamızın temel nedeni ise yine hayatta kalma güdüsü. Örneğin, eğer yemek bulmakta zorlanıyorsak, metabolizmamızın hızı aşamalı bir şekilde yavaşlar yani gelişme ve bakımımız için eskisi kadar enerjiye ihtiyaç duymayız. Sonuç olarak ise düşük gıda alımında hala hayatta kalırız.

Batıda yaşayan pek çok insan için gıda stokları gayet geniş, problem ise aşırı tüketim. Bazı insanlar çok fazla yiyerek aşırı kilolu oluyorlar. Bu aynı zamanda günümüzde obezite salgınını dizginleyen şeylerden biri; eğer vücudumuzun aşırı yemeye adapte olma yeteneği olmasaydı, aşırı beslenen insanlar çok daha ağır olacaklardı.

Aşırı Yemek Yemeye Nasıl Uyum Sağlıyoruz?

Bedenimiz aşırı beslenmeye nasıl adapte oluyor?

İnsan vücudunun aşırı yemeye adapte olması, kısaca söylersek, yetersiz beslenmeye uyum sağlamasının tam tersidir. Aşırı beslendiğimizde veya yavaşça kilo aldığımızda, bu durum bedenimizi değişmeye zorluyor. Değişimlerin, artan kilonun bir yan ürünü olduğunu söyleyebiliriz. İşte bu yüzdendir ki alınan kilolar tamamen yağdan oluşmaz. Kilonun bir kısmı hücrelerde depo edilmiş fazla proteinden yapılacaktır ve bu da basitçe söylersek, yağsız dokularda da kilo artışı demektir. Ekstra yağsız doku, kilo almadan öncekinden daha fazla kalori yakmamızı sağlayacaktır. Ayrıca, daha ağır bir beden hareket etmek için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyacaktır, böylelikle her hareketimizde daha fazla kalori yakarız. Her yürüdüğümüzde, çalıştığımızda, merdivenlerden çıktığımızda veya diğer birçok genel fiziksel aktiviteyi gerçekleştirdiğimizde eskisinden daha fazla enerji harcarız.

Bir diğer basit değişim ise, daha fazla yendiğinde, tüm gıdaları sindirmek ve emmek için harcanan enerjinin arttığıdır. Yani daha fazla tüketirsek, daha fazla enerji gıdaların termik etkisi doğrultusunda harcanacaktır.

Sonuç olarak, eğer fazla kalori alımı ve bunun sonucunda yaşadığımız kilo alma ve yağlanma sebebiyle vücudumuzda bu değişiklikler yaşanmasaydı çok daha kilolu olurduk. Kilo aldığımızda bile vücudumuz elinden geleni yaparak bu duruma uyum sağlamaya çalışıyor.

Peki, Uyum Sağlayıp Kilomuzu Sabitledikten Sonra Neden Kilo Alıyoruz?

Peki neden kalorilerin kesin bir sonucu yok?

Kilo artışından sonra eğer aynı kalori değerini tüketmeye devam ederseniz, kilonuzdaki artış azalacaktır. Örneğin, eğer kilonuzu korumak için günlük 2000 kaloriye ihtiyacınız varsa ve siz yıllarca 3000 kalori alırsanız belli ki kilo alırsınız. Yine de artışın büyük kısmı ilk aylarda olur ve bir noktada kilo artışı durur. Durur çünkü fizyolojik değişimler enerji girişi ve çıkışını dengelemeye yardımcı olurlar. Böylece bedeniniz günlük 3000 kaloriye ihtiyaç duymaya başlar.

İnsanların yıldan yıla kilo almalarının nedeni ise genellikle ya daha fazla kalori almaları ya da gittikçe daha az aktif olmaları veya bunların ikisidir. Başka bir deyişle, kazanılan her kiloda, başka bir kilo daha almak için gereken kalori miktarı artış gösterir. Bilim adamları bunun sağlam bir vücut ağırlığını korumak için geliştirilmiş doğal bir adaptasyon olduğunu düşünmektedirler.

İşte bu gerçekler, kalorilerin kilo almaya veya vermeye çalışırken kesin birer belirleyici olmamasının nedenlerinden birkaçı. Örneğin yarım kilo vücut ağırlığının 3500 kalori içermekte olduğunu ele alırsak, günlük 500 kalorilik bir kesinti yapıldığında teorik olarak haftada yarım kilo yağ kaybetmemiz gerekmektedir. Ancak sürekli bu şekilde eğer devam ederseniz kilo kaybının azaldığını ve sonunda durduğunu göreceksiniz, çünkü vücudunuzun gerçekleştireceği uyum sebebiyle günlük kalori alımınız, günlük kalori ihtiyacınızla tekrar denk duruma gelecektir.

O Hâlde Nasıl Yağ Yakmaya Devam Edeceğiz?

Nasıl yağ Ağırlığından Kaybedeceğiz?

Kilo kaybetmeye çalışıldığında, seviye atladıkça diyetimizde düzenli değişikler yapılmalıdır ki insan vücudunun besin alımımıza ne kadar iyi adapte olduğu gerçeği ile savaşabilelim. Hatırlamamız gereken en önemli şey ise kilo vermek adına gıda alımımızı asla ani bir şekilde azaltmamanızdır. Bu, sağlıklı bir düşük kalori diyetinin aksine, vücut alışana kadar kas dokumuzda büyük kayıplara neden olabilmektedir. Sağlıklı bir düşük kalori diyeti, vücudumuza depolanmış yağları yakması ve çok yağsız doku kaybetmemesi için zaman tanır. Ayrıca kurtarabildiğimiz kadar kas dokusu, metabolizma hızımızı da devamlı bir yağ yakımı için yüksek tutacaktır. (Bu konuyla ilgili önemli bir yazımız: Zayıflarken Kas Yapmaktan Çekinmeyin)

Sağlıklı zayıflamayla ilgili yazılara ve sağlıklı düşük kalori diyeti örneklerine BodyTR’den ulaşabilirsiniz, bizi takip etmeye devam edin.

Zayıflama önerileri, kilo verme, diyet; göbek, bel ve kalça gibi belirli bölgelerdeki yağları yakmak hakkındaki bu yazı, sitemizi destekleyen önemli bir İngilizce sağlıklı yaşam kaynağı olan Weight Loss for All sitesinden alınmıştır.

Yazar: Zayıflama ve Fitness Koçu Tom Venuto
Orijinal yazının bağlantısı: http://www.weightlossforall.com/adaptation-overeating.htm
Türkçeye çeviren BodyTR yazarı: Deniz Eriş
Yayım izni alan BodyTR yazarı: İlşad Özkan

Diyet, zayıflama (kilo verme, yağ yakma) hakkında olup sağlıklı yaşam (fitness) konusuyla dolaylı yoldan ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: .melanie, DistortedSmile ve genesedn Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.