Genç Yetişkinlerde Kuru Göz Hastalığı Artışı

Aston Üniversitesi’nin Norveç’teki hastanelerle ortak yürüttüğü bir çalışma, 18-25 yaş arası genç yetişkinlerin %90’ında kuru göz hastalığı belirtisi olduğunu ortaya koydu. %56’sında hastalık tanısı konurken, ekran kullanımı (günde ortalama 8 saat) ve yaşam tarzı faktörleri hastalığın ilerlemesiyle ilişkilendirildi. Araştırmacılar, düzenli ekran molaları, göz kırpma egzersizleri, omega-3 içeren beslenme ve uyku düzeni gibi önleyici yöntemler öneriyor. Erken teşhis ve bilinçlendirme, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.

Kuru Göz Hastalığının Gençlerdeki Yaygınlığı

Aston Üniversitesi’nin Oslo Üniversitesi Hastanesi ve Sørlandet Hastane Vakfı ile iş birliği içinde gerçekleştirdiği bir çalışma, genç yetişkinlerde kuru göz hastalığının endişe verici bir şekilde yaygın olduğunu gösterdi. Araştırma, 18-25 yaş arası 50 katılımcıyı izleyerek, %90’ında en az bir kuru göz belirtisi tespit etti ve hastalığın bir yıl içinde önemli ölçüde ilerlediğini ortaya koydu.

Kuru göz hastalığı, gözlerin yeterince gözyaşı üretmemesi veya düşük kaliteli gözyaşı nedeniyle yetersiz lipid veya mukus seviyeleri sonucunda gözyaşı filminin dengesizleşmesi ve hızlı buharlaşmasıyla ortaya çıkar. Hastalar, gözlerde kum hissi, kaşıntı, yanma, kızarıklık, ışığa hassasiyet ve bulanık görme gibi semptomlar yaşayabilir. Risk faktörleri arasında stres, kontakt lens kullanımı ve kadın cinsiyeti yer alıyor. Gençlerde ise ekran kullanımı en önemli risk faktörlerinden biri.

Çalışmanın Bulguları

Aston Üniversitesi Optometri Okulu’ndan Dr. Rachel Casemore liderliğindeki çalışma, genç yetişkinlerde kuru göz hastalığını ilk kez uzun süreli olarak inceledi. Katılımcıların %56’sında kuru göz hastalığı tanısı konurken, %90’ı en az bir semptom gösterdi. Çalışmada, katılımcıların yaklaşık yarısında, gözyaşı filminin dış lipid katmanını üreten ve gözyaşının buharlaşmasını önleyen meibomian bezlerinde en az %25 kayıp tespit edildi.

Bir yıl sonraki takipte, hastalığın katılımcılarda önemli ölçüde ilerlediği gözlendi. Ayrıca, ekran kullanım süresi (ortalama günde 8 saat) ile göz yüzeyindeki kuruluk belirtileri arasında bir korelasyon bulundu. Bu, modern yaşam tarzının, özellikle yoğun dijital cihaz kullanımının, kuru göz hastalığını tetikleyici bir faktör olduğunu gösteriyor.

Önleme ve Yönetim Önerileri

Araştırmacılar, kuru göz hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için erken teşhis ve yaşam tarzı değişikliklerinin önemini vurguluyor. Dr. Casemore, şu basit yöntemleri öneriyor:

• Düzenli ekran molaları: Uzun süreli ekran kullanımından kaçınmak.
• Göz kırpma egzersizleri: Meibomian bezlerinden yağ salgısını teşvik etmek.
• Hidrasyon: Yeterli su tüketimi.
• Sağlıklı beslenme: Somon gibi yağlı balıklar içeren, omega-3 yağ asitleri açısından zengin bir diyet.
• Düzenli uyku: Uyku bozuklukları veya anksiyete kaynaklı düzensiz uyku düzenleri için profesyonel yardım almak.

Kontakt lens kullananlar için ise düzenli kontroller, lens değiştirme takvimine uyum, kullanım süresi, temizlik kuralları ve lensle uyumama, duş almama veya yüzmeme gibi güvenlik önerilerine dikkat edilmesi gerekiyor.

Dr. Casemore, “Genç yetişkinlerde kuru göz hastalığı belirtilerinin ve semptomlarının artışı endişe verici. Bazı araştırmacılar bunu ‘yaşam tarzı salgını’ olarak adlandırıyor. Göz bakım uzmanları, klinik göstergeleri tespit etme ve ekran kullanım alışkanlıkları, uyku düzeni, kontakt lens kullanımı, diyet, göz kırpma düzeni ve stres yönetimi gibi değiştirilebilir risk faktörleri hakkında genç yetişkinleri bilgilendirme konusunda kilit bir rol oynayabilir,” diyor.

Gelecek Araştırmalar

Ekip, çalışmada tespit edilen gözyaşı ve meibomian bezi yağı biyobelirteçlerini daha derinlemesine incelemeyi ve diyetin kuru göz hastalığı gelişimi üzerindeki etkisini araştırmayı planlıyor. Bu, hastalığın önlenmesi ve yönetimi için daha hedefe yönelik stratejiler geliştirilmesine olanak sağlayabilir.

Bulgular, genç yetişkinlerde kuru göz hastalığının erken teşhisinin ve önleyici bilgilendirmenin, hastalığın ilerlemesini durdurmada kritik olduğunu gösteriyor.

Yayın Tarihi ve Kaynak: Çalışma, 25 Nisan 2025 tarihinde The Ocular Surface dergisinde yayınlandı.
Referans: Rachel K. Casemore ve diğerleri, “A prospective, longitudinal study to assess progression of ocular surface signs, tear cytokines and protein profiles in young adults,” The Ocular Surface, 2025; 37: 57 DOI: 10.1016/j.jtos.2025.02.011.