Glutamik Asit ve Glutamin Arasındaki Fark Nedir?

Glutamik Asit Nedir?

Glutamik asit, vücudun kendi başına üretebildiği bir amino asittir ve bu nedenle “esansiyel olmayan” olarak sınıflandırılır (MedlinePlus, 2023). Beyindeki en önemli nörotransmitterlerden biridir ve öğrenme, hafıza ve genel beyin fonksiyonlarında rol oynar (Meldrum, 2000). Ayrıca, antikanser ilaçlarının neden olduğu sinir hasarını azaltma potansiyeli üzerine araştırmalar devam etmektedir (National Cancer Institute, 2023).

Glutamik asit, gıdalarda serbest amino asit veya protein parçası olarak bulunur. Hayvansal proteinlerde L-glutamik asit, bitkisel proteinlerde ise daha yüksek miktarda yer alır (Li et al., 2022). Monosodyum glutamat (MSG) formunda, lezzet artırıcı olarak işlenmiş gıdalarda kullanılır. MSG, umami tadını veren doğal bir bileşendir ve domates, mantar, parmesan peyniri gibi gıdalarda doğal olarak bulunur (Harvard Health Publishing, 2023).

MSG’nin fermente edilmiş nişasta, şeker pancarı veya pekmezden üretildiği bilinir. Çoğu insan MSG’yi sorunsuz tüketse de, nüfusun %1’den azında hassasiyet görülebilir ve baş ağrısı, kızarıklık, terleme gibi semptomlar oluşabilir (Geha et al., 2000). Ancak, güncel araştırmalar MSG’nin güvenli olduğunu ve migren tetikleyicisi olmadığını gösteriyor (Obayashi & Nagamura, 2016).

Glutamin Nedir?

Glutamin, vücutta en bol bulunan amino asittir ve kendi başına üretilebilir, ancak stres durumlarında “şartlı esansiyel” hale gelir (Newsholme et al., 2003). Et, süt ürünleri, kırmızı lahana, fındık ve tofu gibi gıdalarda bulunur (Cleveland Clinic, 2023).

Glutamin, bağışıklık sistemini destekler; beyaz kan hücreleri enfeksiyonlarla savaşmak için glutamini kullanır (Calder & Yaqoob, 2002). Ayrıca, bağırsak hücrelerini güçlendirerek bağırsak bariyerini korur ve nitrojen taşıyarak doku onarımına katkıda bulunur (Souba, 1991). Sporcular için, glutamin suplementasyonu bağışıklık ve iyileşmeyi iyileştirebilir, ancak etkisi tartışmalıdır (Gleeson, 2008).

Vücut, hastalık, sindirim sorunları veya yoğun egzersiz sırasında glutamin ihtiyacını artırır; bu durumlarda suplementasyon önerilebilir (Cleveland Clinic, 2023). Herhangi bir takviye gibi, doktora danışmak şarttır.

Glutamik Asit ve Glutamin Arasındaki Farklar

Her ikisi de glutamat ailesinden olsa da, farklıdır:

Yapı ve Üretim: Glutamik asit, glutaminin öncülüdür; glutamin, glutamik aside bir amid grubu eklenerek oluşur.
İşlevler: Glutamik asit beyin nörotransmitteri olarak çalışırken, glutamin bağışıklık ve bağırsak sağlığında rol alır.
Kaynaklar: Glutamik asit bitkisel proteinlerde daha bolken, glutamin hayvansal gıdalarda yaygındır.
Suplementasyon: Glutamin sporcular için yaygınken, glutamik asit nadiren takviye edilir.

Sonuç

Glutamik asit ve glutamin, vücudun önemli amino asitleridir. Glutamik asit beyin fonksiyonlarını desteklerken, glutamin bağışıklık ve iyileşme için vazgeçilmezdir. MSG gibi bileşenler tartışmalı olsa da, doğal gıdalarda güvenli miktarlarda bulunur. Dengeli beslenme, bu amino asitlerin faydalarını maksimize eder.

Kaynaklar

Calder, P. C., & Yaqoob, P. (2002). Glutamine and the immune system. Amino Acids, 17(3), 227-241.
Cleveland Clinic. (2023). Glutamine. https://my.clevelandclinic.org/health/drugs/23165-glutamine
Geha, R. S., Beiser, A., Ren, C., et al. (2000). Review of alleged reaction to monosodium glutamate and outcome of a multicenter double-blind placebo-controlled study. Journal of Nutrition, 130(4S Suppl), 1058S-1062S.
Gleeson, M. (2008). Dosing and efficacy of glutamine supplementation in human exercise and sport training. Journal of Nutrition, 138(10), 2045S-2049S.
Harvard Health Publishing. (2023). MSG: Is it harmful?. https://www.health.harvard.edu/heart-health/msg-is-it-harmful
Li, P., Yin, Y. L., Li, D., et al. (2022). Amino acids and immune function. British Journal of Nutrition, 98(2), 237-252.
MedlinePlus. (2023). Glutamic Acid. https://medlineplus.gov/ency/article/002222.htm
Meldrum, B. S. (2000). Glutamate as a neurotransmitter in the brain: Review of physiology and pathology. Journal of Nutrition, 130(4S Suppl), 1007S-1015S.
National Cancer Institute. (2023). Glutamic Acid and Chemotherapy-Induced Neuropathy. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects/nerve-problems/glutamic-acid
Newsholme, P., Procopio, J., Lima, M. M., et al. (2003). Glutamine and glutamate—Their central role in cell metabolism and function. Cell Biochemistry and Function, 21(1), 1-9.
Obayashi, Y., & Nagamura, Y. (2016). Does monosodium glutamate really cause headache? A systematic review of human studies. The Journal of Headache and Pain, 17(1), 54.
Souba, W. W. (1991). Glutamine: A key substrate for the splanchnic bed. Annual Review of Nutrition, 11, 285-308.
Steinkraus, K. H. (1997). Classification of fermented foods: Worldwide review of household fermentation techniques. Food Control, 8(5-6), 311-317.