Pankreas kanseri, 2030 yılına kadar en ölümcül ikinci kanser türü olabilir. Cold Spring Harbor Laboratory’den bilim insanları, FGFR2 genini hedef alarak pankreas kanserinin oluşumunu yavaşlatmayı ve hatta önlemeyi başardı. FGFR2 ve EGFR proteinlerini inhibe eden yeni bir yaklaşım, kanserin erken evrelerini durdurma potansiyeli sunuyor. Bu keşif, özellikle ailesinde pankreas kanseri öyküsü olanlar için umut vadediyor.
Pankreas kanseri, 2030 yılına kadar en ölümcül ikinci kanser türü olma yolunda ilerliyor. Tanı konulduğunda genellikle tedavi edilmesi zor bir aşamada oluyor. Bu nedenle, hem bireysel hastalar hem de toplum sağlığı açısından pankreas kanseriyle mücadele, adeta zamana karşı bir yarış gibi hissediliyor. Cold Spring Harbor Laboratory (CSHL) Kanser Merkezi Direktörü Prof. David Tuveson, bu durumu çarpıcı bir benzetmeyle açıklıyor:
“Hepimizin cildinde benler var. Çoğu ben zararsızdır, ancak bazılarını dermatologlar kontrol eder ve ‘Bu erken evre melanoma mı?’ diye patologlara gönderir. Bu, gözle görebildiğiniz bir durum. Şimdi bunu pankreasınızda hayal edin, çünkü gerçek bu. Hepimizin birçok dokusunda, her zaman erken evre kanser versiyonları bulunuyor.”
Peki, pankreastaki bu “erken versiyonları” kansere dönüşmeden tedavi etmek mümkün olsaydı?
CSHL Kanser Merkezi’nde yapılan yeni bir keşif, bu olasılığı gerçeğe dönüştürebilir.
Pankreas Kanserini “Yakalamak”
David Tuveson ve Araştırma Görevlisi Claudia Tonelli, pankreas kanserini etkili bir şekilde “yakalamanın” yolunu buldu. Bu yöntemi anlamak için pankreas kanseri genetiği hakkında biraz bilgi sahibi olmamız gerekiyor.
Araştırmacı Claudia Tonelli, şu şekilde açıklıyor:
“Pankreas kanseri hastalarının %95’inden fazlasında KRAS geninde mutasyonlar bulunuyor. Bu, hastalığın ana itici onkogenidir. Biz, başka bir gen olan FGFR2’nin, mutasyona uğramış KRAS sinyalini güçlendirdiğini ve pankreas kanserini daha agresif hale getirdiğini keşfettik.”
Tonelli ve Tuveson, bu bulguyu fareler ve insan pankreas dokusunun laboratuvar ortamında yetiştirilen modelleri olan organoidler üzerinde gözlemledi. Amaçları sadece gözlem yapmak değil, pankreas dokusunun kansere dönüşmesini engellemekti.
FGFR2 ve EGFR’yi Hedef Alma
FGFR2, diğer kanser türlerinde bilinen bir onkogen olduğu için halihazırda kliniklerde kullanılan FGFR2 inhibitörleri bulunuyor. Tonelli ve ekibi, FGFR2’yi tam doğru zamanda inhibe ettiğinde, tümör oluşumu önemli ölçüde yavaşladı. Daha da önemlisi, pankreas kanserinde aşırı aktif olduğu bilinen bir protein olan EGFR ile birlikte FGFR2’yi hedef aldıklarında, sonuçlar daha da etkileyiciydi: Erken kanser oluşumları büyük ölçüde azaldı.
Tonelli, bu bulgunun potansiyelini şu şekilde özetliyor:
“Kliniklerde giderek artan sayıda FGFR2 inhibitörü kullanılıyor. Çalışmamız, bu inhibitörlerin EGFR inhibitörleriyle birlikte pankreas kanseri önleme stratejilerinde kullanılmasının temelini oluşturuyor.”
Kimler Yararlanabilir?
Bu tedavi yaklaşımı, özellikle ailede pankreas kanseri öyküsü olan bireyler için ilk aday olabilir. Şimdilik pankreas kanseriyle mücadele zamana karşı bir yarış olmaya devam etse de, bu keşif, yakın gelecekte zamanın lehimizde olabileceği bir dönemin kapısını aralıyor.
Yayın Tarihi ve Kaynak
Yayın Tarihi: 2 Nisan 2025 Kaynak:Cold Spring Harbor Laboratory Referans: Claudia Tonelli, Astrid Deschênes, Victoria A. Gaeth, Amanda Jensen, Nandan Vithlani, Melissa A. Yao, Zhen Zhao, Youngkyu Park, David A. Tuveson. FGFR2 Abrogation Intercepts Pancreatic Ductal Adenocarcinoma Development. Cancer Research, 2025; DOI: 10.1158/0008-5472.CAN-24-4576
Zinde Türkiye Sağlıklı Yaşam ve Spor Dergisi 2009 yılında kurularak bodytr.com adresinde 2014 yılındaki satışa kadar geçen sürede hizmet vermiş ve ülkenin en çok ziyaret edilen fitness sitesi olmuştu. 10 yıllık bir aradan sonra 2025 yılında tekrar etkinleşmiştir.
İlk yorum yapan siz olun