Protein Tozu ve Diğer Beslenme Takviyelerini Kullanmak Zararlı mıdır?
Yazan: Kerem Tüfenk
Halk arasında “ilaç” olarak nitelendirilen gıda takviyeleri, sanıldığının aksine, tıbbi açıdan ilaç sanayisinin ürettiği ilaçlardan değildir (bakınız: Spor İlaçları). Eczaneden temin edebileceğiniz ilaçların dışında kalan gıda takviyeleri yaşa, cinsiyete ve ihtiyaca göre kullanılabilir ve “normal” beslenme ile karşılanamayan besin öğelerini tamamlamak maksadı ile alınır. Karşılanamayan besin öğeleri her gruptan olabileceğinden bu tanım vitaminleri, mineralleri, enzimleri, zerre elementleri, yağ asitlerini (omega 3,6,12 gibi), karbonhidratları (şeker), aminoasitleri (protein) kapsar; toplamında insan vücudunun günlük ihtiyacı olan 90 ayrı besin öğesi de gıda takviyeleri arasında yer alabilir.
Protein tozların günümüzde değişik gıdalardan elde edilir. Peynir altı suyu (bu tür protein tozu hakkında detaylı bilgi için, bakınız: Whey Protein), yumurta, süt, buğday, soya fasulyesinden imal edilen protein tozları günümüzde sporcu ve sporcu olmayan kişiler tarafından kullanılmaktadır. Almanya gibi ülkelerde işlenmiş süt için çok sıkı bir denetim ve mevzuatı vardır ve bu tür protein tozları, süpermarketlerde rafta bulduğunuz sütlerden daha az ve neredeyse sıfır miktarda denilebilecek kadar ağır metal, pestisit ve süt veren hayvanlara zerk edilen antibiyotik, çeşitli hormonlar içerir ve dolayısıyla protein kaynağı olarak onlardan daha sağlıklıdır.
Bunun dışında insan vücudunun hayati fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gerekli olmayan fakat doğal yollardan imal edilmiş ek gıda takviyeleri (gıda destekleri) mevcuttur. Bir örnek verilecek olursa CLA (conjugated linoleic acid) içeren ve ayçiçek yağından imal edilen yağ yakımını hızlandırıcı ürün bu gruba girer. Buna benzeyen ek gıda takviyeleri ambalajı üzerindeki kullanım tavsiyesine uyarak kullanıldığında herhangi bir zarar teşkil etmez.
Yukarıda bahsettiğim gıda takviyelerini kesin çizgilerle sporcu gıda takviyesi olarak adlandırmak yanlıştır, çünkü her insanın bulunduğu konumdaki besin öğesi ihtiyacı yükselebilir; mesela stres altında çalışan, hamile olan ve emziren bayanlar, yeterince gıda alamayanlar, tıbbi destek gören ve ilaç kullanan kişilerin… Bu gibi durumlarda olan kişiler doğal yollarla yeterli besinleri alamadıklarında, eksiksiz beslenme ihtiyaçlarını karşılayabilmek için gıda takviyeleri kullanmak zorunda kalabilirler.
Gıda takviyeleri ve ek gıda takviyeleri yetkili sporcu besinleri satış yapan bayilerin dışında temin edilmemelidir. Bunun dışında bazı televizyon reklamlarında zayıflatıcı hap veya yağ yakımını hızlandırıcı toz karışımlarından uzak durulmasında fayda vardır.
Sporcu besinleri, spor gıda takviyeleri, beslenme destekleri, ek besinler, protein tozları ve benzeri konular hakkında olup doğrudan sporcu beslenmesi ve dolaylı olarak sağlıklı yaşam (fitness) hakkında olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: Spice is Nice ve checkoutchap Creative Commons lisansına uygun olarak kullanılmıştır.
merhaba dier bir konuda yazdığım mesaja aldığım cevap pek tatmin edici değildi altına mesaj yazmayı denediğimde olmadığını fark ettim ve burayada deniyorum :). foruma üye olmayı denedim fakat 2 gündür onay gelmedi. kafamdaki soruların cevaplarını alabilirsem gerçekten cok güzel olacak nasıl ulaştırabilirm bunları online görüşme uygun olabilir mi ?
Merhabalar hocam,öncelikle paylaşmış olduğunuz değerli bilgiler için çok teşekkür ederim aklımdaki soru işaretlerini silip attım.Ancak size sormak istediğim bir sorum var,son birkaç haftadır ‘arı poleni’ tüketmekteyim düzenli olarak spor yapıyorum ve arı polenini aksamları yatmadan 1 çay kaşığı alıyorum.Araştırmalarıma göre arı poleni gerçekten inanılmaz bir protein kaynağı.Spordan sonra sütle veya suyla beraber belirli miktarda alırsam ihtiyacımı karşılamış olur muyum ? İlginiz için teşekkür ederim.
Su an Ingilteredeyim ve inanin bana insanlar artik steroid kullanmaktan, tipki bir balon gibi ortalikta dolasmakta. Bu urunler artik kimseye tad vermiyor gibi gorunuyor. 18-19 yasinda insanlar bu urunleri kullanmaktan hic cekinmiyor, ustune steroid alimi cig gibi buyuyor. Yazi icin tesekkurler.
Dikkat edersen adam protein tozu demiş. Streoid değil. Farklı şeyler.