Kaynak:American Heart Association
Özet: Standart inme rehabilitasyonuna (haftada beş gün, 30-60 dakika fizik tedavi) günde 30 dakikalık ilerleyici yürüyüş egzersizi eklenmesi, inme hastalarının hastaneden taburcu edilirken yaşam kalitesini ve hareketliliğini kontrol grubuna kıyasla ölçülebilir şekilde iyileştirdi.
Terapi Uygulamalarını Değiştirerek Daha Yoğun Yürüyüş Eklemek, Erken İnme İyileşmesini Geliştiriyor
Standart fizik tedaviyle birleştirilen, giderek yoğunlaşan bir yürüyüş egzersiz programı, inme geçirenlerin yaşam kalitesini ve hareketliliğini önemli ölçüde artırıyor. Bu bulgu, American Stroke Association Uluslararası İnme Konferansı 2025’te sunulacak ön bir çalışmadan geliyor. Konferans, 5-7 Şubat 2025’te Los Angeles’ta düzenlenecek ve inme ile beyin sağlığı bilimlerine adanmış araştırmacılar ve klinisyenler için dünyanın önde gelen buluşma noktası olacak.
Yürüyüş yeteneğini geri kazanmak, inme iyileşmesinde önemli bir adımdır. 2016 Amerikan İnme Derneği Yetişkin İnme Rehabilitasyonu ve İyileşme Kılavuzu, haftada beş gün üç saat terapi alabilen ve tıbbi olarak stabil olan inme hastalarının yatarak rehabilitasyon tesislerinden bakım almasını öneriyor.
“İnme sonrası yapılandırılmış, ilerleyici egzersizler önerilse de, rehabilitasyon programlarında yeterli yoğunluğa sahip bu yaklaşımların benimsenmesi hâlâ geride kalıyor,” diyor çalışmanın ortak yazarı Janice Eng, Ph.D., Kanada’daki British Columbia Üniversitesi Fizik Tedavi Bölümü’nde inme rehabilitasyon uzmanı ve profesör. “Giyilebilir cihazlarla desteklenen, yapılandırılmış ve giderek zorlaşan egzersizler, yoğunluk hakkında geri bildirim sağlayarak insanların güvenli yoğunluk seviyelerini korumasına yardımcı olabilir. Bu, beynin iyileşme ve uyum yeteneği olan nöroplastisite için çok önemlidir. İnmeden sonraki ilk birkaç ay, beynin değişim kapasitesinin en yüksek olduğu dönemdir. Çalışmamız, ilk rehabilitasyon aşamasında olumlu sonuçlar gösteriyor.”
Kanada’daki 12 inme biriminde yürütülen çalışmada, ortalama bir ay önce iskemik (pıhtı kaynaklı) veya hemorajik (kanama kaynaklı) inme geçirmiş 306 kişi yer aldı. Katılımcılardan altı dakika boyunca yürümeleri istendi. Bu noktada, ortalama 152 metre (498 fit – yaklaşık iki şehir bloğu mesafesi) yürüyebiliyorlardı.
Araştırmacılar daha sonra kör bir deneme gerçekleştirdi ve katılımcıları rastgele iki gruba ayırdı: standart bakım fizik tedavi grubu veya yeni bir protokol grubu. Yeni protokol, katılımcıların başlangıç seviyesine göre, günde en az 30 dakika ağırlık taşıma ve yürüyüş aktivitelerini zamanla artıran bir yoğunluk hedefliyordu. Katılımcılar, kalp atış hızını ve adım sayısını ölçen bir aktivite takip saati taktı; bu, yoğunluğu değerlendiriyordu. Yeni protokolün amacı, haftada beş gün fizik tedavi seanslarında 2.000 adım atmak ve kalbin 30 dakika boyunca orta yoğunlukta çalışmasıydı.
Tüm klinik birimlerde çalışma kontrol aşamasıyla başladı; 162 katılımcı yalnızca olağan bakımı alırken, 144 katılımcı giderek yoğunlaşan yürüyüş müdahalesini aldı. Fiziksel ve bilişsel yetenekler ile yaşam kalitesi, çalışmanın başında ve yaklaşık dört hafta sonraki taburculukta ölçüldü. Analiz, yaş, cinsiyet ve başlangıçtaki altı dakikalık yürüyüş testi süresine göre ayarlandı.
Analiz sonucunda şu bulgular elde edildi:
- Giderek yoğunlaşan yürüyüş grubunda, altı dakikalık yürüyüş testindeki iyileşme, olağan bakım grubuna kıyasla yaklaşık 43,6 metre (143 fit) daha fazlaydı.
- Giderek yoğunlaşan yürüyüş grubu, yaşam kalitesi ölçümlerinde, denge, hareketlilik ve yürüyüş hızında önemli iyileşmeler gösterdi.
“Bu çalışmadaki en büyük ilerleme, 12 birimdeki inme birimlerinde çalışan tüm ön saha terapistlerini eğitmemizdi. Terapistler güvenlik taramasını tamamladı ve katılımcıların bu protokole uygunluğunu sağladı. Bu protokolü standart bakım uygulamasına taşıyıp tüm terapistlerin ve katılımcıların takip edebileceği bir sonuç görmek istedik. Bu, çok başarılı ve gerçek dünyaya dayalı bir denemeydi,” diyor Eng.
“Uygulamayı değiştirmek çok zordur. Araştırmacılar, bunun inme sonrası kritik bir dönemde, beynin en plastik olduğu yatarak rehabilitasyon biriminde yapılabileceğini gösteriyor. Protokol, dayanıklılığı artırdı ve inme sonrası engelliliği daha da azalttı. Bu, inme iyileşmesi için çok olumlu bir veri,” diyor Amerikan İnme Derneği Rehabilitasyon ve İyileşme Komitesi başkanı ve Johns Hopkins Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bölümü’nde doçent olan Preeti Raghavan, M.D. Raghavan bu çalışmada yer almadı.
Çalışmanın sınırlılığı, katılımcıların en az beş adım atabilmesi gerektiğiydi; bir kişinin yardımıyla olsa bile bu mümkün olmalıydı. Bazı durumlarda, yardım alsalar bile yürüyemeyen kişiler denemeye dahil edilmedi.
Çalışma Detayları, Arka Plan ve Tasarım
- Ortalama yaşı 68 olan 306 katılımcı (188 erkek, 118 kadın), inmelerinden ortalama 29 gün sonra çalışmaya katıldı.
- Araştırmacılar, 2020-2022 yılları arasında Kanada’daki 12 inme biriminde gerçekleştirilen randomize, kör bir Step Wedge deneme tasarımı kullandı.
- Fizyoterapistler, katılımcıların yatarak rehabilitasyon kaldıkları ilk dört hafta boyunca, inmelerinden ortalama bir ay sonra, giderek yoğunlaşan yürüyüş protokolünü uyguladı. Altı dakikalık yürüyüş testi, denemenin başında ve dört hafta sonra etkinliğini belirlemek için ölçüldü.
- Her inme birimindeki tüm terapistler, bu protokolü hastalara gelişmiş bir standart bakımın parçası olarak sundu. Birim, yeni terapistlerin katılımından ve protokolün işleyişinin sürdürülmesinden sorumluydu.
Kaynak: American Heart Association tarafından sağlanan materyaller. Not: İçerik stil ve uzunluk açısından düzenlenmiş olabilir.
American Heart Association. “Changing therapy practice to add higher-intensity walking improves early stroke recovery.” ScienceDaily. ScienceDaily, 30 Ocak 2025. <www.sciencedaily.com/releases/2025/01/250130161712.htm>.
İlk yorum yapan siz olun