Spor yapalım, ama nasıl?

Yazan: Oğuzhan Genç

Hava sıcaklığının kendini göstermeye başladığı şu günlerde artık alıştığımız, bahar sporcuları podyumlarda yerini almaya başladı. Sene boyunca spor yapmayan, kalın kazakların, mont ve kabanların altında görünmez olduğunu düşünen vatandaşlarımız, havaların ısınmasıyla birlikte, tişörtleri giyer giymez sürprizlerle karşılaşıverdiler. Bunu düzeltmenin bir yolu olmalı diye düşünüp Google’a başvurdular. “Hızlı kilo verme”, “Evde göbekten kurtulma” gibi kısa ve öz cümlelerle dertlerine çare aramaya başladılar. Çok büyük bir çoğunluğu da, reklamların cezbediciliğine kapılıp çok ekonomik ve yuvarlak rakamlarla satılan “yağ yakıcı”ları sipariş vermeye başladı. Yine bir kısım vatandaşımız; dışarıya durumunu göstermemek için “evde spor” konusunu internette aratıp, evde kendi kendine çalışıp, mucizevi değişiklikler yaratacak program, sistem ve egzersizleri tek tek denemeye başladı.

Bu görüntüler maalesef her sene karşılaştığımız kronik bir sorun haline geldi. Öncelikle bazı yanlış bilgileri düzelterek başlamalıyız. İnsanlara hoop diye kilo verdiren mucizevî bir tablet, ilaç, vs. yoktur. Böyle bir şey var ise de mutlaka sağlığa zararlıdır. Nitekim reklamlarının cazibesine kapılıp alınan mucizevi zayıflama ilaçlarından kaybettiğimiz birçok vatandaşımız gazete ve TV haberlerine konu olmuş veya gündemin kalabalıklığından dolayı arada kaybolup gitmiştir. Evde zayıflamak, spor yapmak gibi konuları da tekrar gözden geçirelim. Ev bizlerin özel alanıdır, gün boyunca çalışır ve okuruz, sıkıntılarımızdan sonra kendimizi güvende hissedeceğimiz bir liman olan evlerimize döneriz, yani evler bizim psikolojik olarak dinlendiğimiz, mola verdiğimiz mekânlardır. Vücudumuz, aklımız eve geldiğinde dinlenme moduna girmeye şartlanmıştır. Bu moda alışkın bir zihin ve bedeni evde spor gibi bir faaliyete zorlamak imkânsıza yakındır. Bu sebepledir ki internetteki sanal mağazalarda ev tipi koşu bantları, egzersiz bisikletleri, ağırlık sehpaları, dambıl setleri vs. hiç kullanılmadığı için satılmaktadır.

Birçoğunuz görmüşsünüzdür; eş, dost ve arkadaşların evindeki koşu bandı bisiklet gibi egzersiz aletlerinin çamaşır askılığı, raf gibi amaçlarla kullanıldığını. Hepsi bir yana, zaten evde yapılacak sportif aktivite sınırlıdır, bir yürüyüş bandında yürümek veya bisiklette yerinde sayarak pedal çevirmek, 2 adet dambıl kaldırmak gibi hareket ve eylemler spor değildir, sportif faaliyet olarak bile anılmaz. En sağlıklı ve verim getiren faaliyet, bu egzersizlerin açık havada ve canlı bir şekilde yapılması ile oluşur. Yerinde sayan bir koşu bandında 20 dakika yürümektense, dışarıda yapılacak bir yürüyüş, yerinde sayan bir bisiklettense, dışarıda kırlarda veya sokak aralarında aktif bir şekilde pedal çevirerek yapılan bir bisiklet her zaman daha iyidir. 2 adet dambıl ile kas geliştirmek gibi hevesler ise başlı başına bir maceradır. Sportif altyapısı bulunan, neyin ne olduğunu bilen veya bir fikri olan insan için 2 adet dambıl etkili bir egzersiz ekipmanı olabilir. Fakat spor deneyimi olmayan kişiler için 2 adet dambıl, sakatlığa kapı açan anahtar vazifesi görmekten başka işe yaramayacaktır.

Evde spor yerine, yakın bir spor salonuna üye olmak ve bu üyeliği kısa süreli değil uzun süreli tutmak, haftanın birkaç günü en az 1 saati salonda durmaksızın egzersiz yaparak geçirmek hem daha hızlı hem de daha kaliteli verim alınmasını sağlayacaktır. Spor salonları konusunda başlıca şikayetler “Hoca işini bilmiyor, hoca bizle ilgilenmiyor,” diye başlar. Hâlbuki önemli olan hoca değil, spor salonundaki ekipmandır. Binlerce liralık ekipmanı ekonomik rakamlarla aylarca kullanırsınız, çekmek, itmek, kaldırmak, çevirmek gibi fonksiyonlarla üretilmiş aletleri kullanmak için özel bir beceri gerekmediği gibi, illa da hoca desteği veya “program” da gerekmez. Aletler hareketi düzgün yapacağınız şekilde tasarlanmıştır, vücudu sakatlamadan sadece çalıştırması gereken kası çalıştıracak şekilde dizayn edilmişlerdir, böylece hareketi yapmak için ağırlığı, çeker, iter, kaldırırken aynı zamanda o hareketi düzgün yapmayı da öğrenirsiniz, sakatlık riski büyük oranda azalır.

Gelelim program konusuna; Herkesin aklındaki şey, mucizevî bir program bulmaktır. Maharetin programda olduğu, güzel bir programla insanın her şeyi yapabileceği düşünülür. Maalesef kazın ayağı öyle değil. Maharet hiçbir zaman programda değildir, olamaz da! Çünkü her birey kendine özgüdür, her insanın fiziği, yaşam şartları geçmişi diğerinden farklıdır, bu bağlamda da çalışmamızı etkileyecek egzersizler hiçbir zaman aynı olamaz. Programın amacı vücudu geliştirmek değil, egzersizi belli bir sistem içerisinde verimli bir şekilde yapmaktır. Vücudu geliştiren, çalışmaya verim katan şey, yapılan antrenman ve antrenman yapan kişinin kendini bu işe ne kadar adadığıdır. Bu sebeple yapılan programların çok büyük bir çoğunluğu netice vermez, çünkü programı uygulayacak kişinin yapısına uygun değildir ve programı uygularken vücudu gelişime zorlayacak kadar çaba sarf edilmemiştir. Birçok insan düşündüklerinin ve zannettiklerinin aksine, programları okuyamaz ve uygulayamaz, bu sebepledir ki, çevremizde spor yapan kesim içerisinde, başarılı olan çok az kişi vardır. Programı yapmak da programı uygulamak da mecburen belli bir altyapı gerektirir. Yani “Altyapı kısmını atlayalım, direkt bir program bulalım, sağa sola sorup birkaç püf noktası kapalım, hızlıca sonuç alalım…” diyenlerin neredeyse hepsi bu sebeple başarısız olmuş ve olmaktadırlar.

Fotoğraf: Bu yazıdaki fotoğraf(lar) DepositPhotos.com veya ShutterStock.com’dan temin edilmiştir. Zinde Türkiye Sağlıklı Yaşam ve Spor Dergisi, bodytr.com