Tip 2 Diyabet Kontrolü İçin Yeni Seçenekler

Alarm Verici Sayılar: Yeni Teşhis Alan Hastaların Çoğu Bir Yıl İçinde İlaçlarını Bırakıyor

Virginia Üniversitesi Sağlık Sistemi (UVA Health) diyabet uzmanları, tip 2 diyabet teşhisi konan hastaların yaklaşık %40’ının ilk yıl içinde ilaçlarını bırakarak sağlıklarını tehlikeye attığını belirtiyor. Tedavi seçeneklerinin giderek arttığını vurgulayan yeni bir makale, doktorları geleneksel diyabet ilaçlarının ötesine bakmaya ve hastaların uzun vadede sürdürebileceği alternatifleri değerlendirmeye çağırıyor. Makale, 1 Nisan 2025 tarihinde Family Medicine and Community Health dergisinde yayımlandı.

Makale, pragmatik bir yaklaşımla, “Bir hastanın herhangi bir nedenle uygulamaya istekli olmadığı veya sürdüremediği bir ilacı reçete etmek ya da yaşam tarzı önerilerinde bulunmak, diyabet sonuçlarında iyileşmeye yol açması pek olası değil,” diyor ve ekliyor: “En iyi tedavi, uygulanması kolay ve hasta için sürdürülebilir olanıdır.”

Doktorların hastalarla işbirliği yapmasının kritik olduğunu savunan makale, hastaları karar alma sürecine ortak ederek ve onların tercihleri ile yaşam tarzı ihtiyaçlarını dikkatle dinleyerek, tedavi planına bağlı kalma şansını artırabileceğini öne sürüyor. Bu da kan şekerinin daha iyi kontrol edilmesini ve uzun vadeli sağlık faydalarını beraberinde getirebilir, diyor UVA Diyabet Teknoloji Merkezi’nden diyabet uzmanı ve makalenin yazarlarından Daniel J. Cox, PhD.

Cox, “Hastaların ve yakınlarının hangi yaklaşım benimsenirse benimsensin bizzat katılımı çok önemlidir,” diyor ve ekliyor: “Hiçbir şey tutarlı bir şekilde takip edilmezse işe yaramaz; çoğu yaklaşım, diyabet süresince – yani bir ömür boyu – tutarlı bir şekilde takip edilirse bir miktar fayda sağlar.”

Diyabet Kontrolü İçin Seçenekler

Geleneksel diyabet yönetim ilaçları, örneğin Metformin, hala önemli bir rol oynarken, Cox ve işbirlikçileri, uygun hastalara cilde yapıştırılan ve kan şekeri değişikliklerini akıllı telefonda gösteren bir sürekli glikoz monitörü (CGM) sağlamayı düşünmelerini öneriyor. Yazarlar, üreticilerin sigorta engelleriyle karşılaşabilecek hastalar için reçetesiz, daha düşük maliyetli seçenekler sunmaya başladığını belirtiyor.

Son yıllarda, GLP-1 reseptör agonistleri gibi ilaçlar – örneğin Ozempic – kilo verme faydaları nedeniyle diyabet hastaları arasında popülerlik kazandı. Kilo vermek, genellikle kan şekerini daha iyi kontrol etmeye yardımcı oluyor.

Ancak ilaçlar ve kilo verme, kan şekeri kontrolünün tek yolu değil, diyor araştırmacılar. Cox, kan şekeri artışlarını önlemeyi amaçlayan, bilinçli beslenme seçimleri ve iyi zamanlanmış egzersizle daha “az talepkar” bir yaşam tarzı müdahalesi olan GEM (Glucose Everyday Matters) programını geliştirdi. Bir çalışmada, bu yaklaşımı kullanan katılımcıların üçte ikisi diyabetlerini remisyona soktu. Cox kendisi de GEM’i kullanarak son 15 yıldır diyabetini remisyonda tutuyor.

GEM Programı ve Beslenme

Yeni makale, GEM programını kullananların kan şekerini daha iyi kontrol etmek için azaltabileceği veya değiştirebileceği yiyeceklerin ayrıntılı bir listesini içeriyor; örneğin şekerli içecekler ve kuru meyveler. Ancak GEM programı sadece tatlıları ve yüksek karbonhidratlı yiyecekleri bırakmakla ilgili değil. Bunun yerine, farklı yiyeceklerin bireyin kan şekeri seviyeleri üzerindeki etkilerini anlamayı, akıllı beslenme seçimleri yapmayı ve kan şekerini düşürmek için ekstra fiziksel aktiviteyi – Cox’un deyimiyle “daha az otur, daha çok adım at” – teşvik ediyor.

Cox, “GEM sadece diyabeti kontrol etmeye yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda genel sağlık ve canlılığı teşvik eden, çeşitli diğer kronik hastalık risklerini azaltan bir yaşam tarzıdır,” diyor.

Bilimsel Referans

Tamara K Oser, Catherine Varney, Anthony L McCall, Daniel J Cox. Current and new treatment options for adults recently diagnosed with type 2 diabetes. Family Medicine and Community Health, 2025; 13 (1): e003154 DOI: 10.1136/fmch-2024-003154