Vitamin Takviyeleri Glokomun İlerlemesini Yavaşlatıyor

Karolinska Enstitüsü’nün Cell Reports Medicine’da yayınlanan çalışması, B6, B9, B12 vitaminleri ve kolin takviyelerinin glokomda optik sinir hasarını yavaşlattığını gösteriyor. Fare ve sıçan deneylerinde umut verici sonuçlar elde eden araştırmacılar, Stockholm’deki S:t Eriks Göz Hastanesi’nde klinik denemelere başladı.

Glokoma Karşı Yeni Bir Umut: Vitaminler

Glokom, optik sinirin kademeli olarak hasar görmesiyle görme kaybına, hatta körlüğe yol açabilen ciddi bir göz hastalığı. Karolinska Enstitüsü’nden araştırmacılar, Cell Reports Medicine’da yayınlanan yeni bir çalışmada, gözdeki metabolizmayı iyileştiren vitamin takviyelerinin glokomda optik sinir hasarını yavaşlattığını ortaya koydu. Bu umut verici bulgular, Stockholm’deki S:t Eriks Göz Hastanesi’nde başlayan bir klinik denemeyle insanlara taşınıyor.

Araştırmacı James Tribble, “Sonuçlar o kadar umut verici ki, hem primer açık açılı glokom (yavaş ilerleyen) hem de psödoeksfoliyatif glokom (hızlı ilerleyen) hastalarını kapsayan bir klinik deneme başlattık,” diyor.

Glokom ve Homosistein: Yan Ürün mü, Suçlu mu?

Glokomda yüksek göz içi basıncı hastalığın ana itici gücü olsa da, tedaviler (göz damlaları, lazer veya cerrahi) her zaman yeterli etki göstermiyor. Araştırmacılar uzun süredir homosistein adlı maddenin glokomla bağlantılı olabileceğini düşünüyordu. Çalışma, homosisteinin hastalığın nedeni olmadığını, ancak bir sonucu olarak ortaya çıktığını gösterdi:

• Yüksek homosistein seviyeleri, glokom hastalarında hastalığın ilerleme hızıyla ilişkili değildi.
• Homosistein oluşumuna genetik yatkınlığı olanlarda glokom daha sık görülmüyordu.
• Sıçanlarda yüksek homosistein seviyeleri hastalığın kötüleşmesine neden olmadı.

Tribble, “Homosistein, hastalık sürecinde bir oyuncu değil, bir yan ürün. Değişen homosistein seviyeleri, retinanın sağlıklı metabolizma için gerekli olan bazı vitaminleri kullanma yeteneğini kaybettiğini gösterebilir,” diyor.

Vitaminlerin Gücü

Araştırmacılar, homosisteinle ilgili metabolik yolları inceleyerek, retinanın B vitaminleri (B6, B9, B12) ve kolin kullanımında anormallikler tespit etti. Bu, retinada metabolizmanın yavaşladığını ve bunun glokomun gelişiminde rol oynadığını gösterdi.

Fare ve sıçan deneylerinde:

• Yavaş ilerleyen glokomlu farelerde, B6, B9, B12 ve kolin takviyeleri optik sinir hasarını tamamen durdurdu.
• Hızlı ilerleyen glokomlu sıçanlarda, hastalık yavaşladı.

Dikkat çekici bir nokta, bu deneylerde göz içi basıncının tedavi edilmemesiydi. Bu, vitamin takviyelerinin glokomu, basınç düşürmekten farklı bir mekanizmayla etkilediğini öneriyor.

Klinik Denemeye Doğru

Deneylerin başarısı, araştırmacıları insan denemelerine yöneltti. Stockholm’deki klinik çalışma:

• Primer açık açılı glokom ve psödoeksfoliyatif glokom hastalarını içeriyor.
• Vitamin takviyelerinin insanlarda optik sinir koruması sağlayıp sağlamayacağını test ediyor.

Glokom Tedavisinde Yeni Bir Yaklaşım

Mevcut tedaviler göz içi basıncını düşürmeye odaklanırken, bu çalışma glokomun metabolik yönlerine işaret ediyor. Vitamin takviyeleri, retinanın enerji metabolizmasını destekleyerek hastalığı yavaşlatabilir. Bu, özellikle mevcut tedavilerden yeterince fayda görmeyen hastalar için yeni bir umut olabilir.

Gelecek İçin Öneriler

Araştırmacılar, vitamin takviyelerinin uzun vadeli etkilerini ve farklı glokom türlerindeki etkinliğini değerlendirmek için daha geniş klinik denemeler öneriyor. Ayrıca, bu takviyelerin diğer nörodejeneratif göz hastalıklarında potansiyelini araştırmayı planlıyor.

Yayın Tarihi ve Kaynak

Yayın Tarihi: 8 Mayıs 2025
Kaynak: Karolinska Enstitüsü
Referans: James R. Tribble, Vickie H.Y. Wong, Kelsey V. Stuart ve diğerleri. Dysfunctional One-Carbon Metabolism Identifies Vitamins B6, B9, B12, and Choline as Neuroprotective in Glaucoma. Cell Reports Medicine, 2025; 102127 DOI: 10.1016/j.xcrm.2025.102127