Ağırlık kaldırma; fiziksel güç, dayanıklılık ve denge gerektiren bir spordur ve ağırlık kaldırmada doğru spor ayakkabı seçimi çok önemlidir. Ayakkabının, sporcunun ağırlığı yanında halterin ağırlığını da taşıması gerekmektedirki bu da ayakkabının oldukça dayanıklı olmasını gerektirir. Oysa spor salonunda ağırlık çalışan birçok kişinin belki de ağırlık ayakkabısının varlığından ve de taşıması gereken özelliklerden haberi bile yoktur. Bu kişiler genelde sadece kendilerini rahat hissettikleri, hoş bir dizayna sahip herhangi bir ayakkabıyı giymeyi tercih etmektedirler. Ağırlık kaldırma çalışması yapan pek çok amatör, doğru spor ayakkabısının bu spor dalı için sağladığı avantajlardan haberdar bile değildir.
Spor ayakkabılarının formları ve fonksiyonları yapılan spor türüne göre değişiklik gösterir. Diğer spor dallarında olduğu gibi gerek amatörce ağırlık kaldırmanın gerekse profesyonel halterin kendine özgü bir hareket paterni vardır. Bu konuda düşündüğümüzde, yukarıdan oldukça büyük bir güç vücudumuzu aşağı doğru iter ve bu yükün tamamı ayaklar tarafından taşınır; bu durum ayaklar üzerinde fazladan baskı (ekstra stres) yaratır. Ağırlık kaldırma için uygun bir ayakkabı giymek kaldırma gücünün en üst düzeye çıkmasına yardımcı olur. Bu açıdan, yükseltilmiş topuk özellikleri nedeniyle bir halter ayakkabısı spor dünyasında oldukça eşsizdir.
Daha İyi Bir Performansın Yanı Sıra Sakatlıktan Koruma
Kaldırma sırasında hem ayak bileği hem de omuz eklemleri etkilenir. İyi bir kaldırma için vücudun etkin bir pozisyonda olması ve ağırlığı güvenli bir şekilde taşıması gerekir. Gövdenin stabil olması, dengeli bir şekilde ağırlığı kaldırması gerekmektedir. Bu konuda en önemli görev de ayakkabıya ve ayaklara düşmektedir. En kötü şeylerden bir tanesi, ağırlık omuzlar üzerindeyken topuğun dönmesidir; bu durum ciddi yaralanmalara neden olabilmektedir. İşte bu nedenle koşu, tenis sporu için kullanılan ayakkabıların ağırlık kaldırmada kullanılması son derece sakıncalıdır. Çünkü koşu ayakkabıları ve tenis ayakkabıları bu sporların ayak üzerindeki etkisini en aza indirmek için yastıklı olarak üretilirler, bu da esnemeye neden olur. Bu ilk başta iyi bir özellik gibi düşünülebilir fakat ağırlık kaldırma gibi denge ve stabilitenin ön planda olduğu bir spor dalında esneme ciddi sorunlara neden olabilir. Bu tür uyumsuz ayakkabıların diğer bir sorunu da ağırlık kaldırırken ihtiyaç duyulan gücün ayakkabının tabanı tarafından emilmesidir.
İdeal Ağırlık Ayakkabısının Özellikleri
Ağırlık ayakkabısı, gerek taban yapısı gerekse öteki özellikleriyle diğer spor ayakkabılarından ayrılır. Şimdi bu özelliklere bir bakalım:
1) Ayakkabının Taban Yapısı
Ağırlık kaldırma ayakkabısı sert ve sağlam olmalıdır. Sporcunun halteri kaldırırken diz, ayak bileği ve kalça eklemini bükmesi gereklidir. Topuğun yerden yüksek olması dizlerin doğru pozisyonda tutulmasını sağlar ve dizlere binen baskıyı azaltır. Yükseltilmiş bir topuk sırtın düz kalmasını sağlar, ayak bileği ekleminin uygun bükülmesini sağlayarak etkili bir kaldırma sağlar. Ayakkabının topuk yüksekliğinin 2,5 ila 3,5 cm arasında olması uygundur. Ayakkabının tabanının olması gerekenden daha yüksek olması yokuş aşağı duruyormuş hissi yaratır ve uygun değildir.
Olimpik ayakkabılar ahşap tabanlı ve biraz daha yüksek topuklu olma eğilimindedir. Spor salonunda ağırlık kaldırmak için kullanılan ayakkabılarınsa tabanı sıkıştırılmış kauçuktan yapılmıştır, daha düzdür. Bu hem iyi bir kavrama ve çekiş sağlar hem de kaymayı engeller. Sert bir yapıda olduğu için de esneme özelliği olmaması açısından uygundur. Ağırlık ayakkabısı geriye doğru daha rahat oturacak ve tekniğin daha doğru uygulanmasını sağlayacaktır.
2) Ayakkabının Kesimi
Yüksek kesimli ayakkabılar ayak bileğinin hareketini engellediği için uygun değildir. Ayakkabılara bağcıklardan ayrı bir kayış sistemiyle eklenerek sabitleme yapılabilmektedir. Bu kayış sistemi sayesinde parmaklar öne doğru gitmeyecek ve yaralanma ihtimali ortadan kalkacaktır.
3) Ayakkabının Ağırlığı
Ağırlık ayakkabıları diğer spor ayakkabılarına göre daha ağırdır fakat bu ağırlık hareketi engelleyecek tarzda olmamalıdır. Ayakkabıların ağırlıkları markaya göre de değişiklik göstermektedir.
4) Ayakkabının Ayağa Oturması
Ayakkabı ayağa sıkı biçimde oturmalıdır fakat bu sıkılık ayağın yaralanmasına neden olacak kadar fazla olmamalıdır. Ayaklar ayakkabı içinde minimum harekete sahip olmalıdır.
Ağırlık ayakkabıları sadece bu spor dalı için kullanılmalı, bir başkasının giymesine izin verilmemeli ve başka bir kişinin ayakkabılarıyla da çalışma yapılmamalıdır. Bunun sebebi de herkesin ayak yapısı farklı olduğu için ayakkabıyı aşındırması da farklı olacaktır. Bu da ayağınızla bir uyumsuzluk yaratacak, dengeyi etkileyecektir.
Her spor dalında olduğu gibi ağırlık konusunda da uygun ayakkabı giymek önemlidir ve kesinlikle verimliliğinizi artıracaktır.
KAYNAKLAR: http://www.dynamic-eleiko.com http://www.exrx.net http://weight-training-tips.net http://www.livestrong.com (bu sitedeki 4 ayrı sayfadan yararlanılmıştır.) http://www.building-muscle-guide.com http://stronglifts.com http://www.bczl21.com http://www.bodybuilding.com http://www.buzzle.com http://www.home-gym-bodybuilding.com
Halter ve ağırlık ayakkabıları nedir, nasıl olmalı, nasıl seçilir hakkında olup spor ayakkabısı, sağlıklı yaşam ve spor konularıyla dolaylı yoldan ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: travelingmcmahans, slattner ve damndirty Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.
Zinde Türkiye Sağlıklı Yaşam ve Spor Dergisi 2009 yılında kurularak bodytr.com adresinde 2014 yılındaki satışa kadar geçen sürede hizmet vermiş ve ülkenin en çok ziyaret edilen fitness sitesi olmuştu. 10 yıllık bir aradan sonra 2025 yılında tekrar etkinleşmiştir.
Yazınızda bahsettiğiniz tarzda bir ayakkabı arıyorum ama bulamıyorum. Topuğu yükseltilmiş olmasa da olur öneriniz var mı, nerede bulabilirim istediğim tarzda bir ayakkabı?
Spor mağazalarındaki çalışanlar çok bilgisiz, koşu ayakkabısı gösterdiler nereye gitsem.
halter sitileri neler yardimci olurmusunuz….
Bir antrenörden yardım almalısın
Yazınızda bahsettiğiniz tarzda bir ayakkabı arıyorum ama bulamıyorum. Topuğu yükseltilmiş olmasa da olur öneriniz var mı, nerede bulabilirim istediğim tarzda bir ayakkabı?
Spor mağazalarındaki çalışanlar çok bilgisiz, koşu ayakkabısı gösterdiler nereye gitsem.