Spor ayakkabısı alırken genellikle moda, fiyat ve rahatlık etmenleri seçimimizi etkiler. Hepimiz iyi görünen bir ayakkabı isteriz fakat asıl önemli olan ayak sağlığımız ve yaralanmalardan korunmaktır, seçimlerimizi önce bu amaca göre yapmalıyız. Birçok ayakkabı, bazı spor türlerinin neden olabileceği burkulma ve gerilmelerden ayakları korumak için yapılır. Bu sebeple, eğer bir spor dalıyla haftada 2-3 günden fazla ilgileniyorsanız o spor dalına özgü ayakkabı edinmelisiniz. Her ayakkabının fonksiyonu, tabanı, bileği ve ayağı sarış şekli branşa yönelik olarak yapılıyor. Zaman içinde farklı spor branşlarına özgü ayakkabıları ayrıntılı olarak ele alacağız. Bu yazımızda, spor ayakkabısı alırken genel anlamda dikkat edeceğimiz şeylere bir bakalım.
Doğru Spor Ayakkabısı İçin 14 Bodytr.com Önerisi
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 1: Doğru Ayakkabıyı Doğru Yerde Kullanın
Spor ayakkabısını amacından farklı bir spor türü için kullanmayın.Örneğin yürüyüş ayakkabıları serttir, koşu ayakkabıları ise daha esnektir, ekstra yastıklama ile daha güçlü bir etki elde edilmiştir. Bu nedenle yapacağımız her spor türüne özgü bir ayakkabı edinmeniz önerilir.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 2: Ayak Tipinizi Mutlaka Öğrenin
Ayak tipiniz hakkında bilgi sahibi olun. Tüm ayaklar farklı tip ve boyutlardadır, dolayısıyla biyomekanik özellikleri birbirinden farklıdır. Bu biyomekanik özelliklere sahip olma konusunda ayaklarımız tektir ve doğru ayakkabı tipini belirlemek gerekir.
Aslında insanların ayakları, yeryüzünde yürüyecek ve yürürken de yüzeye uyum sağlayacak şekildedir. Fakat zamanla yeryüzü şekilleri değişmiş ve toplumsal normlar da ayakkabı giymeye yönlendirici hâle gelmiştir. Ayakkabılar vazgeçilmez olduğu ve her gün saatlerce ayakkabı giydiğimiz düşünüldüğünde, ayakkabıların ayak şeklimize uygun olmasının önemi daha iyi anlaşılır.
Ayak şekilleri; Düztaban (overpronated), Normal (neutral) ve çukurtaban (underpronated) olmak üzere üç kategoriye ayrılır. İdeal olan, normal ayak tipidir. Ayakkabılarla ayaklarımızı mümkün olduğunca normal pozisyonda tutmaya çalışırız fakat bu konuda her ayakkabıya güvenmemek gerekir. Bu nedenle “ıslak test” yöntemiyle ayak tipinizi kolaylıkla belirleyip ona uygun seçim yapabilirsiniz.
Ayak Tipinizi Öğrenmek İçin “Islak Ayak ve Kâğıt Testi” Nasıl Yapılır Videoları
Ayaklarınızı ıslatın ve sonra izin çıkabileceği büyüklükte bir kâğıt parçasının üstüne basın. İze baktığınızda çok yaygın olan üç farklı ayak tipinden birine sahip olduğunuzu göreceksiniz. Her ayak tam olarak bu üç tipten birine girmeyebilir ama siz bu testi uygulayıp ayağınızın yakın olduğu şekli belirleyip ayakkabı seçiminizi ona göre yapabilirsiniz. (Çeşitli ortopedik rahatsızlıklar nedeniyle bazı ayak yapıları çok çok farklı olabilir. Eğer bu durumda iseniz doktorunuza danışın ve mutlaka ayağınıza özel olarak uyarlanmış ayakkabılar edinin.)
Normal Ayak Tipi / Normal Kemer Tipi / Normal Arch Type / Neutral Foot Alignment
Ayak izinde doğal bir kemer ve topuk bölgesi ile parmak bölgesini birbirine bağlayan bölümde, iç çizgi boyunca eğimli bir bant varsa bu, normal bir ayağa ait bir izdir diyebiliriz. Normal ayakta topuk dışındaki bölüm içe doğru yuvarlanarak şoku absorbe edici bir özellik gösterir. Ayakkabının her tarafı eşit aşınır. Bu tip bir ayağa sahipseniz size, desteklemesi ve yastıklaması uygun şekilde kombine edilmiş bir ayakkabı önerilir.
Düztaban / Flatfoot / Overpronate / Flat Arch Type / Pes Planus / Pronator Foot Alignment
Eğer ayak izinde ayak tabanı tam görünüyorsa, iç tarafta az da olsa bir kavis bile yoksa ayak kemeri düşüktür, ayak tabanı düzdür.Buna overpronation yani düztabanlık denmektedir.Ayakların içe doğru döndüğünü gösterir.Bu ayak tipi büyük bir şok emicidir ve bu nedenle yaralanma eğilimi fazladır. Düztabanlık, ayakkabının topuk bölgesinin dışında ve önayak iç bölümünde ekstra aşınma oluşturabilir.Hareket kontrol özelliği olan ve maksimum desteğe sahip bir ayakkabı almanız önerilir.
Çukurtaban / Underpronate / High Arch Type / Pes Cavus / Supinator Foot Alignment
Eğer ayak izi, ayağın sadece bir kısmını gösteriyorsa topuk ve parmakucu arasındaki bağlantı darsa ya da hiç yoksa buna çukurtaban ayak diyoruz. Bu ayak yeterince dönmez, etkili bir şok emme özelliği yoktur, bu yüzden yaralanmalara çok açıktır. Ayakkabının dış kenarında bir aşınma sözkonusudur.
Yukarıdaki resimde, farklı ayak tiplerinin ayakkabı altında oluşturduğu aşınma bölgelerini görüyorsunuz.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 3: Ayak Numaranızdan Emin Olun
Ayak numarası değişebilir. Ayağınızı 6 ayda bir ölçün. Yetişkinlerin ayak numarası değişmez inancı çok yanlıştır, yaş ilerledikçe ayakkabı numarası da değişebilir. Numaralar markalara göre de değişiklik gösterir. Bu nedenle seçimi numaraya göre değil, ayakkabının ayağımıza uymasına göre yapmalıyız.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 4: Şişmiş Ayaklarınızla Ayakkabı Alın
Günün sonunda ayakkabı alışverişine gidin. Ayaklar gün boyunca şişer, ayrıca yürürken ve koşarken genişler. Bu nedenle ayağınızın en şiş olduğu bir zamanda uyan bir ayakkabı seçmeniz doğru olur.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 5: Ayakkabıyı, Kullanırken Giyeceğiniz Çoraplarla Deneyin
Ayakkabıyı kendinize ait çoraplarla deneyin. Spor yaptığınız çorapla ayakkabıyı denemeniz önerilir. Eğer herhangi bir ortez kullanıyorsanız bunu da getirin. Ayakkabının içine ortezin uyması gerekir. (Ortez: Kemikteki biçim bozukluğunu düzelten, bozukluğun ekleme vereceği yükü azaltan veya felçli kasa destek veren araç.)
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 6: Rahat Ettirmeyen Ayakkabıyı Almayın
Ayağınızın rahat olmasına dikkat edin. Spor ayakkabıyla yürürken ya da koşarken kendinizi rahat hissetmelisiniz. Ayakkabının rahatsız edecek şekilde temas eden bir yeri olmamalıdır. Ayakkabıları her iki ayağınıza da giyin ve mağaza içinde yürüyün. Ayakkabıların arka bölümleri ayağın dışa ve içe kaçışını engelleyecek sertlikte, ön bölümü de esnek olmalıdır.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 7: Ayakkabı Ucuna Dikkat Edin
Parmak ucunda boşluk olmalıdır. Ayak başparmağı ve ayakkabı arasında boşluk olmalıdır. Topuk nispeten sıkıca oturmalıdır. Yürüdüğünüzde topuk yukarı, aşağı veya yanlara kaymamalıdır. Ayakkabının üst bölümü rahat ve güvenli olmalı, çok sıkı olmamalıdır. Ayakkabı giyildiğinde tüm ayak parmakları rahatça hareket edebilmelidir.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 8: Ayakkabı Ucuna Dikkat Edin
Özel problemlere uygun ayakkabılar alınabilir. Bazı ayakkabılar koşmaktan çok bir uzay görevi için tasarlanmış gibidir. Bu görünüm özellikleri bir amaca hizmet eder. Jelle dolu, ekstra şok emme özelliği olan yaylı bir görünüme sahiptir. Bu özellikler topuk ağrısı çeken kişiler için çok iyidir. Ayak bilekleri kolay dönen kişiler içinse uygun değildir.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 9: Niteliğe Önem Verin
Kaliteli bir ayakkabı alın. Ucuz bir ayakkabı önermiyoruz. Bütçenize uygun, kaliteli malzemeden yapılmış bir ayakkabı almaya çalışın.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 10: Gerektiğinde Ayakkabınızı Yenileyin
Ayakkabınızı yenileme zamanı geldiğinde yenileyin. Ayakkabınız nasıl görünüyor bir bakın. Öncelikle sadece arkası eskimiş olabilir, ya da daha az destekleyicidir, ayağınızı rahat hissetmiyorsunuzdur. O zaman yeni bir tane almanızın zamanı gelmiş demektir.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 11: Zemine Uygun Ayakkabı Kullanın
Spor yapacağınız zeminle ilgili bilgi sahibi olun. Zemine uygun ayakkabı seçimi çok önemlidir. Ayakkabıların tabanında değişik bölgelere yerleştirilen yastıkçıklar zeminden akseden titreşimleri azaltır.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 12: Zemine Uygun Ayakkabı Kullanın
Ayakkabınızın dayanıklılığına dikkat edin. Ayakkabılarda dolgu maddesi olarak EAS ve poliüretan olmak üzere iki malzeme kullanılır. Bunlardan EAS oldukça hafif olduğu için tercih edilir,fakat dayanıklı bir malzeme değildir.
Poliüretan ise oldukça dayanıklı fakat ağır bir maddedir. Dayanıklılığından ötürü tercih sebebidir. Ayakkabı alırken, mümkün olan en dayanıklı ve en hafif ayakkabıyı tercih etmeniz önerilir.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 13: Ayaklarınız Havasız Kalmasın
Ayakkabının yüzü ayağınızın nefes almasına izin vermelidir. Ayakkabının her türlü iklim koşulunda giyilmesi tercih sebebidir. Bunun için en uygun malzeme deridir.
Doğru Spor Ayakkabısını Seçmek İçin Öneri 14: Az ya da Çok, Gereksiz Bağcıklar Olmasın
Ayakkabının bağcık sistemi ayakların hareketini engellememelidir. Ayakkabı, bağcıkların rahatsız etmemesi için yeterli dil dolgusuna sahip olmalıdır.
Spor ayakkabısı almayı düşünüyorsanız önerilerimize kulak vermenizi tavsiye ederiz. Bazen sadece iki ayağımızın olması bile, bir mutluluk sebebidir 🙂
Doğru spor ayakkabısı nedir, nasıl olmalıdır ve nasıl seçilmelidir konusu hakkında olup sağlıklı yaşam ve sporla ilgili olan bu yazıda kullanılan telif haklarıyla korunan görseller: kk+, Eloy RICARDEZ LUNA ve SDH Photography Creative Commons lisanslarına uygun olarak kullanılmıştır.
Zinde Türkiye Sağlıklı Yaşam ve Spor Dergisi 2009 yılında kurularak bodytr.com adresinde 2014 yılındaki satışa kadar geçen sürede hizmet vermiş ve ülkenin en çok ziyaret edilen fitness sitesi olmuştu. 10 yıllık bir aradan sonra 2025 yılında tekrar etkinleşmiştir.
Umarım bilgiler herkes için yararlı olur Ebru Hanım.Yorumunuz için teçekkürler.
salihce61
6 Temmuz 2011
müthiş bilgiler..çok teşekkürler..bu konuda çok eksiğimiz var..
Hayri Özmeriç
29 Haziran 2013
Samime Hanım, sizi cidden kutlarım.
Gercekten spor ayakkabıları için gayet güzel açıklamaları içeren bir makale tertiplemişsiniz.
Affınıza sığınarak söyleyeyim 30 senedir sağlıklı yaşam sporu ile iç içe yaşıyorum, elimden geldikçe sağlıklı yaşam sporu ile ilgili kitap ve dergileri okurum (Runner’s World mecmuasına 1990 dan beri aboneyim.) spor ayakkabıları hakkında b u makalenizle tesadüfen karşılaştım, çok anlamlı ve açıklayıcı kaynaklara ulaşmışsınız ve bunları gayet etkili biçimde Bodytr dostlarına aktarıyorsunuz.
Gençler spor mağazalarında ayakkabı alırken bu bilgilerden çok uzak ve seçim yaparken üzerindeki renklere görünüşlere göre tercihlerini yapıyorlar ve maalesef en üst düzeydeki spor mağazaları ayakkabı bölümündeki elemanlar buradaki bilgilerin çeyreğine bile vakıf değil, maalesef müşterileri gereği kadar bilgi ile yönlendiremiyorlar.
Sizi tekrar kutlar ve yaşam boyu mutluluklar dilerim. Bilgilerinizi toplumla paylaşmaktan geri durmayınız, toplumumuzun bu gibi aydınlatıcı kişilere gerçekten ihtiyacı var.
Çok teşekkür ederim Hayri Bey, bu yazıları yazarken ayrıntılı şekilde araştırma yaptım. Sizin gibi yıllarca sporun içinde olan bir değerli büyüğümden bunları duymak çok güzel, eleştirilerinizi her zaman beklerim. Saygılar.
İhsan
24 Ocak 2014
Merhaba Samime Hanım,
Fazla kilolarım sebebiyle koşu bandında koşmaya başlayacağım. Kimse nasıl bir ayakkabı kullanmam gerektiği hususunda bilgi vermedi. 105-106 kiloyum ve kanaatimce doğru ayakkabıyı seçmem lazım.
İlk defa sizin yazınızda ve bir de ülkemize yeni girmekte olan bir markanın web sayfasında bu konuda bilgi bulabildim. Ama hala daha doğru karar verecek durumda değilim.
Teşekkürlerimi iletmek istedim.
Samime Ünlü Sonugüler
24 Ocak 2014
Merhaba İhsan Bey, koşu bandının üzerinde de olsa yine koşacaksınız o nedenle koşu ayakkabısı nasıl olmalıdır başlıklı bir yazım var yine bodytr sitesinde onu okuyunuz, kilo fazla olduğu için koşu egzersizi eklemlerinize daha çok yük bindirecektir. Öncelikle tabi ayağınızın anatomik yapısı nasıl, düztaban,içedönük, dışadönük gibi… Buna uygun olan ama kilonuza da uygun olan jel ya da havalı tabanı olan bir koşu ayakkabısı seçebilirsiniz. Tabanın jel ya da havalı olması kilonuzdan ve koşu egzersizinden kaynaklanan olumsuz etkiyi azaltacaktır.
HAZIM KAYMAZ
8 Şubat 2014
Ben de hastanede nöbet tutarak yeri geldiğinde 24 saat ayakta ve hareketli bir iş yapan birisiyim nasıl bir ayakkabı seçmeliyim
Hastanede genellikle sabo kullanılır, altı ahşap olup kaliteli olanlardan seçebilirsiniz ya da kaliteli bir spor ayakkabısı kullanabilirsiniz.
OSMAN.68
14 Şubat 2014
spor ayakkabısı alınırken kullanıldığı malzeme nasıl olması daha makul olur (napal derisi gb.)diğer verilen bilgiler için de ayrıca teşekkürler emeğinize sağlık
Çok güzel bir yazı olmuş. Bunca sene bu bilgilerden bihaber şekilde ayakkabı almışım kendimi kötü hissettim.
Ben 2dk 45sn’den fazla koşamayınca yanlış ayakkabı mı kullanıyorum acaba diyerek internet’te araştırma yaparken bu yazıyı gördüm.
Sormak istediğim konu ise şu; Destekli ayakkabıyı anladım. Taban bölümünü destekleyen ortopedik tabanlı ayakkabılar kastediliyor ama Hareket Kontrollü Ayakkabı’yı biraz daha açarmısınız. Benim bu tarz ayakkabı almam gerekiyormuş ama nasıl bir ayakkabı olduğunu tam anlayamadım.
Bilgiler için teşekkürler.
Umarım bilgiler herkes için yararlı olur Ebru Hanım.Yorumunuz için teçekkürler.
müthiş bilgiler..çok teşekkürler..bu konuda çok eksiğimiz var..
Samime Hanım, sizi cidden kutlarım.
Gercekten spor ayakkabıları için gayet güzel açıklamaları içeren bir makale tertiplemişsiniz.
Affınıza sığınarak söyleyeyim 30 senedir sağlıklı yaşam sporu ile iç içe yaşıyorum, elimden geldikçe sağlıklı yaşam sporu ile ilgili kitap ve dergileri okurum (Runner’s World mecmuasına 1990 dan beri aboneyim.) spor ayakkabıları hakkında b u makalenizle tesadüfen karşılaştım, çok anlamlı ve açıklayıcı kaynaklara ulaşmışsınız ve bunları gayet etkili biçimde Bodytr dostlarına aktarıyorsunuz.
Gençler spor mağazalarında ayakkabı alırken bu bilgilerden çok uzak ve seçim yaparken üzerindeki renklere görünüşlere göre tercihlerini yapıyorlar ve maalesef en üst düzeydeki spor mağazaları ayakkabı bölümündeki elemanlar buradaki bilgilerin çeyreğine bile vakıf değil, maalesef müşterileri gereği kadar bilgi ile yönlendiremiyorlar.
Sizi tekrar kutlar ve yaşam boyu mutluluklar dilerim. Bilgilerinizi toplumla paylaşmaktan geri durmayınız, toplumumuzun bu gibi aydınlatıcı kişilere gerçekten ihtiyacı var.
Esenlikler dileği ile
Hayri Özmeriç
Çok teşekkür ederim Hayri Bey, bu yazıları yazarken ayrıntılı şekilde araştırma yaptım. Sizin gibi yıllarca sporun içinde olan bir değerli büyüğümden bunları duymak çok güzel, eleştirilerinizi her zaman beklerim. Saygılar.
Merhaba Samime Hanım,
Fazla kilolarım sebebiyle koşu bandında koşmaya başlayacağım. Kimse nasıl bir ayakkabı kullanmam gerektiği hususunda bilgi vermedi. 105-106 kiloyum ve kanaatimce doğru ayakkabıyı seçmem lazım.
İlk defa sizin yazınızda ve bir de ülkemize yeni girmekte olan bir markanın web sayfasında bu konuda bilgi bulabildim. Ama hala daha doğru karar verecek durumda değilim.
Teşekkürlerimi iletmek istedim.
Merhaba İhsan Bey, koşu bandının üzerinde de olsa yine koşacaksınız o nedenle koşu ayakkabısı nasıl olmalıdır başlıklı bir yazım var yine bodytr sitesinde onu okuyunuz, kilo fazla olduğu için koşu egzersizi eklemlerinize daha çok yük bindirecektir. Öncelikle tabi ayağınızın anatomik yapısı nasıl, düztaban,içedönük, dışadönük gibi… Buna uygun olan ama kilonuza da uygun olan jel ya da havalı tabanı olan bir koşu ayakkabısı seçebilirsiniz. Tabanın jel ya da havalı olması kilonuzdan ve koşu egzersizinden kaynaklanan olumsuz etkiyi azaltacaktır.
Ben de hastanede nöbet tutarak yeri geldiğinde 24 saat ayakta ve hareketli bir iş yapan birisiyim nasıl bir ayakkabı seçmeliyim
Hastanede genellikle sabo kullanılır, altı ahşap olup kaliteli olanlardan seçebilirsiniz ya da kaliteli bir spor ayakkabısı kullanabilirsiniz.
spor ayakkabısı alınırken kullanıldığı malzeme nasıl olması daha makul olur (napal derisi gb.)diğer verilen bilgiler için de ayrıca teşekkürler emeğinize sağlık
Tabi ki deri her zaman makbuldür, yarı deri yarı sentetik malzemeden yapılanlar da kullanılabilir. Denemek gerek.
Verdiğiniz bilgiler çok faydalı, teşekkür ederim.
Ben de teşekkür ederim yorumunuz için:))
Çok güzel bir yazı olmuş. Bunca sene bu bilgilerden bihaber şekilde ayakkabı almışım kendimi kötü hissettim.
Ben 2dk 45sn’den fazla koşamayınca yanlış ayakkabı mı kullanıyorum acaba diyerek internet’te araştırma yaparken bu yazıyı gördüm.
Sormak istediğim konu ise şu; Destekli ayakkabıyı anladım. Taban bölümünü destekleyen ortopedik tabanlı ayakkabılar kastediliyor ama Hareket Kontrollü Ayakkabı’yı biraz daha açarmısınız. Benim bu tarz ayakkabı almam gerekiyormuş ama nasıl bir ayakkabı olduğunu tam anlayamadım.